Finland

Sitat

«Lempi» av Minna Rytisalo

Leseeksemplar

Igjen leverer Pax ein knallsterk roman. Det er ein av dei få finske romanene eg hadde lest, og Fuglehjerne av Johanna Sinisalo var noko av det dårlegaste eg hadde lest (Då eg las den. Har lest verre ting i etterkant.). Så eg var ikkje heilt sikker på om den finske stilen var noko for meg, men Rytisalo skriv ekstremt godt. Om du har lest Sophie Starks liv og død av Anna North (og du burde, om du ikkje har), så forstår du kor eg vil hen når eg seier at Lempi er ei blanding av den og ei historie om «tyskertøsene».

Lempi er altså hovudpersonen i denne boka, men dette er ikkje Lempis historie. Dette er historiene om Lempi, fortalt av tre personar med veldig ulike forhold til henne. Alle forteller sanninga, men dei fortel si sanning. Og den er ikkje lik for nokon.

Vi er i Finland under andre verdenskrig, og Viljami er på veg heim frå fronten. Heime skulle han eigentleg ha funne kona si, Lempi, men Lempi er borte. Ho var igjen på gården saman med arbeidsjenta Elli då Viljami drog ut. Viljami fortel om ei kvinne han elsker, Elli om ei kvinne ho hater. Den tredje fortelleren er Sisko, Lempis tvilling. Sisko føler at Lempi både er halve henne, og også eit tilheng til henne.

Sisko sin del av historia blir også brukt til å fortelle om dei finske «tyskertøsene». Finland sitt forhold til Tyskland under krigen var komplisert, for tyskarane «redda» jo Finland frå Russland, og mange unge kvinner som gifta seg med tyske soldatar og militære oppdaga plutseleg i 1945 at dei var landsforrædere. Sisko var ei slik, berre at historia hennar er enno litt meir hjarteskjærande.

Biletet malt av Lempi er ganske sterkt, og eg trur kanskje Sisko sitt portrett er det mest nøyaktige. Ho ser fleire sider av søstera, sider både Viljami og Elli er for blenda av lidenskap til å sjå.

Rytisalo sitt språk er som nevnt ekstremt godt, og denne boka er ein skikkeleg godbit. Den ligg an til å bli en av årets beste bøker for min del. LES!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Et hav av minner» av Alyson Richman

Boka er sponsa av Cappelen Damm

Et hav av minner

Eg var ikkje førebudd på kva denne boka var, eller kva den ville gjere med meg. Eg har lest dei andre bøkene til Richman (i alle fall dei norske utgivelsane), og det er i stor grad kjærleikshistorier med modige karakterer knytt til andre verdskrig. Denne boka har for så vidt litt bakgrunn i andre verdskrig, men det er ein heilt annan «krig» som er hovudfokuset. Dette er ikkje ein typisk romantisk dameroman, sjølv om omslaget kanskje kan lure deg litt.

Størsteparten av perspektivet i boka ligg hos Salomé, og alle dei andre historiene i boka er knytt til hennar, gjennom ett eller to eller tre ledd. Under Pinochet sitt kupp i Chile, vart Salomé kidnappa to gonger og mishandla sterkt fordi hennar berømte ektemann var kritisk til kuppet. Og sjølv om Salomé reiste med han og barna sine til Sverige som politiske flyktningar, går det ikkje lang tid før ho og Octavio går frå einannan, for Salomé kan ikkje tilgi. Ho går i terapi, og vi vert og kjend med psykiateren Samuel, hans fortid, og hans kones fortid.

Dette er ikkje ei historie der alle ledda fra fortida møtast i notida og plutselig var alle i slekt, men ein roman som rett og slett knyt saman eit hendelsesforløp. Den er original, sterk og ja, annleis. Det er faktisk ein knusande roman, og ikkje ei bok ein kan pløye raskt gjennom som underhaldning. Det tok meg heile fire dager å lese ut denne boka, for skildringane og historia er så utruleg sterkt. Språket er velskrive og kapitla korte, så boka er i grunnen lettlest; men tru meg, denne boka vil du bruke tid på å kome gjennom (og nyte!).

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2016 (2004)

Fleire bøker av Alyson Richman finn du HER.

Sitat

«Fuglehjerne» av Johanna Sinisalo

Éin kommentar

Fuglehjerne

Dette er ikkje ei anbefaling, dette er ein advarsel. For denne boka er bånn i bøtta. Kanskje er denne typen bøker ei finsk greie – ikkje veit eg, men dette blir den fyrste og siste boka eg les av Sinisalo. La meg forklare kvifor denne boka skuffa over alt:

På baksida av boka er det ein ganske spennande «vaskelapp». Boka handlar om ekstrembackpackeren Jyrki og Heidi, som seier opp jobben for å bli med den ferske kjærasten på vandring igjennom Australia og New Zealand, og så står det ei lang tirade om at turen blir eit mareritt, merkelige ting begynner å hende, og dei oppdagar ikkje at dei er i ondskapens hjerte før det er for seint. Bullshit. Altså, dette skjer eigentleg ikkje. Dei mistar litt mat på veien, det blir litt regnvêr og tampongen til Heidi dukkar opp ein stad den ikkje skal vere.

Boka er grusomt kjedeleg. Det er så godt som null handling. Dei første 50 sidene er interessante, møtet mellom Heidi og Jyrki i Finland, og dei siste 50 er ganske ok. Men dei 200 sidene i mellom der, er rett og slett unødvendig lesing. Det er berre «så vandra vi over den vidda, kryssa den bekken, klatra opp den bakken, spiste ei riskake, no skal vi sove og begge skal tenke på ha sex – utan å faktisk ha det». Det er, som sagt, grusomt kjedeleg. Innimellom er kapitla og berre tilfeldige passasjar som skal vere leietrådar til slutten, men dei gav ikkje meining eigentleg.

Ideen bak boka er eigentleg ganske bra, men gjennomføringa av ho er heilt bak mål. Så sjølv om starten og slutten er ganske interessant lesning, sørgjer resten av boka for at det faktisk ikkje er verdt det. Ikkje kast vekk tida di på denne boka. Og det, det er sjeldan eg seier.

Forlag: Vega
Utgivelsesår: 2012