Humor

Sitat

«Dette er også Noreg. Kommunal feelgood» av Jens Kihl

Leseeksemplar

Eg veit ikkje om det finnest bøker som er meir passande titulert enn denne. Undertittelen er tilnærma perfeksjon; feelgood er ordet! Herregud, så gøy. Kihl er politisk kommentator i Bergens Tidende, og har (imponerande nok) besøkt alle Norges kommuner. Han skriv i forordet at han ikkje unner nokon å lese om reisa hans gjennom absolutt alle kommunane, men det synest han verkeleg kunne unna oss; eg vil i alle fall gjerne ha ei bok eller fem til!

Boka tar hovudsakleg føre seg Oslo, Grue, Horten, Vinje, Bremanger, Røyrvik, Loppa og Hasvik, men du får glimt frå heile landet. Som nordfjording kan eg ikkje motstå å godte meg når Bremanger (Sunnfjord, altså) får gjennomgå. Hugsar de den Madcon-videoen (All I Do) som berre var total krise og kosta millioner? Vel, Jens Kihl hugsar. (Og klikk på linken, så får du sjå kaoset.) I tillegg får du påspandert eit lite sitat frå alles favorittordførar, Alfred Bjørlo.

Skrivestilen til Kihl er særeigen; lettlest, snappy, og personleg, utan at det blir for mykje. Uttrykksmåten han er sarkastisk og leiken, noko som alltid blir betre på nynorsk. Det er berre fakta. I starten tenkte eg at boka var morosam, men ikkje «le høgt»-morosam. Så gjekk det cirka fem minutt og eg lo faktisk høgt fleire gonger. (Kor ofte gjer ein egentleg det?) Eg måtte lese fleire parti om att, og las dei opp høgt for alle i umiddelbar nærleik. Det er absolutt min type humor – knusktørt og sassy.

Det er ikkje til å legge skjul på at boka er politisk, men kva forventar ein frå ein politisk kommentator? (Og er ikkje alle gode bøker politiske?) Dette blir ståande som ein favoritt for bokhausten og leseåret 2019. Kjøp den som ei gave til deg sjølv, eller som ei gave til folk du faktisk liker. Eg spår julegavefavoritt!

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Påstander om meg i tilfeldig rekkefølge» av Liv Marit Weberg

Leseeksemplar

Korleis er det å vere den einaste intelligente ungdommen i verden? Det kan verke som om det er alt hovudpersonen i denne boka (med det fantastisk utklekka namnet Weifa) tenker på. I alle fall føler ho sjølv at alle rundt henne er idioter.

Weifa blir halvvegs ufrivillig ein del av ein veldig generisk, typisk klikkete og dramatisk jentegjeng når hennar einaste venninne viser seg å vere ein del av desse jentene. Og Weifa (som ikkje er det ekte namnet hennar) passar veldig dårleg inn. Ho elsker å provosere, og er ikkje redd for å seie meininga si høgt (sjølv om meininga hennar berre er det motsette av andres, uansett kva det gjeld). Og når jentene i gjengen oppfører seg dumt og fjollete, klarer ho sjeldan motstå trangen til å gi dei beskjed om akkurat det.

Kapitla er delt opp basert på påstander andre har ytra om Weifa, der ho fortel historier knytt til kvar påstand, og kva ho sjølv meiner om den. Gjennom desse påstandene vert tida til Weifa på vidaregåande skildra, og vi får fram eit ganske nyansert bilete av ein ungdom som føler at ingen passer dårlegare inn enn henne.

Weberg sitt språk er on-point, truverdig, lettlest og fylt av den sarkasmen og arrogansen ein innbilsk vidaregåandeelev har. Ho får fram idiotien, men og sårbarheita som desse jentene er fulle av. Denne boka er for alle som har opplevd unødig jentedrama. For dei som alltid har følt seg litt eldre enn dei jamnaldrande. For alle som har fulgt flokken, og ikkje minst for dei som valgte å stå utanfor.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«De polyglotte elskerne» av Lina Wolff

Om du ikkje har fått med deg denne fantastiske romanen, kast deg rundt og spring til nærmaste bokhandel! Eg lover at dette blir ein av dei beste leseopplevingane for året, for det var det definitivt for meg (sjølv om det berre er mars). Men vit kva du går til! Dette er ikkje ein fluffy feelgood, men eit litterært mesterverk som skildrer korleis kvinner og menn ser på kvarandre og samfunnet, så plukk opp boka med eit ope sinn!

Ellinor er 36 år gamal og prøver seg på nettdating. Ho møter ei ganske ubehageleg type som heiter Calisto, men bestemmer seg raskt likevel for å bli hos han, uansett kor motbydeleg han er. Det valet skal få store konsekvenser for ein heilt annan, nemleg ein forfatter. Herfrå hoppar historia vidare til forfattaren Max Lamas, som er på ei reise som til slutt vil ta han til Italia. I Italia møter vi den unge, adelige Lucrezia, som har mista alt familien eigde – mykje på grunn av akkurat Max Lamas.

Wolff sitt talent er omtrent umogleg å skildre, for ho er så teknisk god at du nesten ikkje kan skilje alle dei litterære grepa frå einannan. Til dømes er dei tre stemmene i boka så utruleg ulike, men samstundes fullstendig truverdige. Sjølv om innhaldet er ganske sprøtt, så føler ein at det er ekte medan ein les. Og for å ikkje snakke om kor snedig oppdelt, men samanfiltra, historia er. Rå humor, skråblikk på både kvinner og menns oppførsel, og ikkje minst ei heilt vill og fornøyeleg historie. Denne kjem til å bli ståande som ein av mine favorittromanar.

(Polyglott = fleirspråkleg)

Forlag: Oktober
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Kvinnen som ble saget i to» av Kari Slaatsveen

Leseeksemplar

Dette er den første boka til Slaatsveen, men ho har skrive mykje for tv og slikt. Og for ei skriveglede denne dama må inneha! Det er ikkje så mykje for meg å seie om sjølve innhaldet i boka, for det er mange små fortellinger om folks liv (stort sett dagligliv, oppsummeringer av skjebner og planter og jord); det er formen og det reint trykkmessige som er morsomst her. Det kjappaste og mest skildrande eg kan seie om innhaldet er at vi veksler mellom det vanlegaste vanlege og det mest absurde, fint vikla saman.

Slaatsveen overskrider eigentleg det litterære og går inn i det formmessige i alle «fortellingene», nokre som lengre dikt, nokre som små strofer, nokre som eigne mønstre og former. Teksten er av og til rett fram, ofte sidelengs, skrå, med underlege marger, mellomrom og plassering.

Det er rett og slett eit lite kunstverk, på grensa til performancekunst, for boka verker nesten levande. Ho berre leiker med alt av sjangerregler, for det er korkje noveller, dikt eller noko anna eg har vore borti. Og kirsebæret på toppen er at boka til tider er meta og refererer til teksten (som å legge inn fotnoter, eller notat setninger som blei til overs og kan plasserast inn der dei passer). Det er absolutt humor i mi gate!

Dette er blomstrande, reinspikka forteljerglede, og boka er ei overflod i seg sjølv. Slaatsveen er morsom, stilsikker og utforskande. For ei gave til alle litteraturelskere dette er blitt!

Forlag: Gloria
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Ollis» av Ingunn Thon

Leseeksemplar

Åh, alle barnehjerter gler seg! Eller dei burde, i alle fall. Spesielt om dei får denne herlege barneboka til jul. For fans av Maria Parr og Astrid Lindgren; dette er ein ny klassiker. Her snakker vi prisernominasjoner og strålande anmeldelser, og mi omtale føyer seg inn i ei lang rekke av skryt.

Livet til Ollis har endra seg fullstendig. Det har alltid vore Ollis og mamma, men no er det Ollis og mamma og mammas nye kjærast og deira nye baby. Men, det er straks sommarferie og ho kan bruke tida med sin beste venn i heile verden, nabojenta Gro. Dei drar på tur inn i skogen, og plutselig finn dei ei gul postkasse. Og oppi postkassa ligg eit postkort – til Ollis?! Vidare kjem eit eventyr, forviklingar, såra kjensler, store gleder og mykje latter. SÅ MYKJE LATTER.

Ollis er ei varm og nydeleg bok om vennskap, endringar og utfordringar – og kvardagsmagi. Dette er ei barnebok som verkeleg henvender seg til barn, og ikkje bare vaksne. (Og det vert sjeldnare og sjeldnare, spør du meg. Og spør meg, eg les tonnevis av barne- og ungdomsbøker for eigen del og for tanteungane mine.) Eg anbefaler boka med glede!

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Stoisk uro og andre filosofiske smular» av Agnes Ravatn

Leseeksemplar

Eg har ikkje oppdaga Agnes Ravatn før dei siste par åra, og eg absolutt elska Fugletribunalet. Verda er ein skandale var ganske kul òg. Dette er tekster ho skreiv på før desse, som først no er blitt bok. (For alt har jo blitt utgitt i Dag og Tid før.) Stoisk uro er todelt, der første del er Ravatns forsøk på å leve etter ulike filosofiske retningar i praksis, og andre delen er ei utforsking av Søren Kierkegaards ulike stadier.

I den første delen (som blei avbrutt halvvegs som serie) føler eg ikkje at det er veldig mykje av humoren til Ravatn som skin gjennom. Du skal vere ganske så bevandra i exphil for å henge med uten å måtte lese opp att ein gong eller to. Det er eit par artige vendingar, men eg synes ikkje det fungerer heilt. Det er rett og slett litt for mange fagtermer, ideologier og menneske å forholde seg til, og det blir faktisk ikkje folkeleg nok. Og kanskje det var derfor ho ikkje orka å fullføre serien, fordi ho merka det sjølv?

Det er i den andre halvdelen av essaysamlinga (eller smulesamlinga?) at Ravatn sin penn verkeleg kjem til sin rett. Ho er sarkastisk, sjølvironisk, nådelaus på eigne og andres veger. Her er fleire avstikkere og personlige historier som gjer at ein klarer å verkeleg forstå stoffet. Kierkegaard var vel den filosofen vi var minst borti på pensum då eg sjølv tok exphil, men eg følte likevel at eg hang med. Kanskje fordi her er meir plass til å formidle mindre innhald? Det er plass til alle «smulane» i Ravatns hovud, og det er akkurat det som gjer tekstane hennar så gode.

Alt i alt var det veldig bra, og siste halvdel raste av garde. Og eg følte at eg lærte mykje, og vart kanskje litt inspirert sjølv? (Ikkje til å prøve å følge ein filosofi, men til å ikkje leve så kategorisk, altså.)

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Agnes Ravatn finn du HER.

Sitat

«Compis» av Hasse Hope

Leseeksemplar

2018 har vel vore det største året for kjendisbøker, men forfriskande nok utgir ikkje Hasse Hope ein biografi om ein vanskeleg oppvekst, overvinning av utfordringer og nettmobbing. Han skriv ein sjukt rå ungdomsroman om det å vere kul i staden. Eg veit ikkje om mange hadde forventa at Hasse Hope skulle skrive ein ungdomsroman?! Av alle ting, liksom. Eg synest det skin igjennom at det er Hope, om ein les ut enkelte passasjer høgt og har sett litt av sketsjane hans på TV. Same høge tempo og hysteriske latter og vilt innhold. Eg har aldri klart å bestemme meg for om eg liker dei heilt eller ikkje, men etter å no oppleve kor sofistikert humoren hans kan vere, lener eg mot «liker».

PrivatOil (tidlegare Equinor) har utvikla ein 100% menneskeliknande robot for alle ensomme ungdommer, Compis (eller COMPis). Det einaste problemet med snille og omtenksomme Compis, er at han er det mest ukule og nerdete vesenet som eksisterer. Han er trass alt programmert av robotingeniører, og dei er ikkje akkurat kule. Og kven vil ha ein så ukul venn? Så superkule og dødshigge Leo Kreutzberger får (etter utpresning og andre ulovlige aktiviteter) påprakka oppdraget med å gjere Compis kul. Men det viser seg at kulhet ikkje er det lettaste i verden å lære vekk.

Her er massevis av kulturelle referanser, parodier, skråblikk og vitser. Og eg flirte meg gjennom mesteparten av boka, men eg er litt usikker på om eg trur boka vil passe målgruppa (13-18). Eg trur kanskje referansane er litt for vaksne/gamaldagse? Dei passer vel meir for 20-30, som faktisk har sett Titanic og kanskje heng litt meir med i politikk? Boka er sikkert morsom for ungdommen òg, men eg trur eg og mine jamnaldrande vil få ein god del meir ut av den.

TLDR; morsom framtidsroman om teknologi og kulhet, spekka med referanser og satire! (Tommel opp!)

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«American Housewife» av Helen Ellis

Dette her er fantastisk morsomt. Skarpt, vittig, mørkt, satirisk, fantastisk! Det er ikkje den typen komikk som gjer at du hyler høgt av latter, men heller heile tida humrer og flirer litt for deg sjølv. Gjenkjenneleg frå første side. (Ikkje alt, så klart, eg har ikkje gått så drastisk til verks som desse kvinnene, men småting som å stresse fordi ei jakke henge feil vei, det er eg kjent med.)

Favoritthistoria mi er utan tvil den andre, med epostutvekslingane. Det var helt vilt morsomt! SÅ EKSTREMT PASSIV-AGGRESSIVT! Som blir ekstremt aggressivt-aggresivt etter kvart … Egentlig blir det ganske mykje aggresjon i historiene. (Det ender tidvis med mord.)

Novellene har alle ulike lengder, oppbygninger, fortellerstemmer og vinklinger. Det er så utruleg imponerande at det er frå samme forfatter. Og at det er ein samanheng mellom dei. Her er monologer, utførlige skildringer av et realityprogram, epostutvekslingar, lister med regler. Alt linka til dagens (galskap av et) samfunn. Og det er som sagt morsomt. Kjøp og les! (Boka er ganske tynn, så det er verdt det sjølv om du ikkje er ein storleser.)

Forlag: Scribner
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Gratis og uforpliktande verdivurdering» av Marit Eikemo

Leseeksemplar

Du har sikkert sett denne på bestselgerlistene rundt om, og det er ei snakkisbok som dei aller fleste har fått med seg. Og sjekk det superfreshe omslaget og den slåande tittelen! Men – lev den opp til hypen? Vel, ja.

Hanne har funne den perfekte gata, i det perfekte nabolaget, og no er endeleg det perfekte huset til sals. At det er alt for dyrt betyr ingenting, at ekteskapet smuldrer betyr like lite – for snart vil dei bu i ein perfekt heim! SKAL bu i ein perfekt heim. Har Hanne bestemt. Problema starter når dei ser på prospektet, går på visning og skal legge inn bud. Det er tida for dei store samtalene; dessverre viser det seg at livet til Hanne og Andreas er langt frå perfekt, og at enkelte ting ikkje kan gløymast heilt.

Eg har brått lest to romanar av Marit Eikemo på under to veker, og det føltes halvvegs som å lese same boka? Eller, det er det fleire har sagt til meg. Eg må innrømme at eg ikkje er heilt einig. Klart, det handler mykje om boligmarkedet, korleis vi fokuserer på ting og lar materialisme komme i vegen for det verkeleg livet. Men for meg handler denne boka mykje meir om nye sjanser: så fort vi får flytta blir ting betre; så fort vi får pussa opp, så fort vi har eit perfekt hus.

Samfunnskritikken er ikkje like eksplisitt her som i Alt inkludert, og det gjorde boka mykje betre. Ein kunne nok og samanlikna historia med Ingrid Winters makeløse mismot, men der den prøvde å vere morosam og bomma, treff Eikemo spikeren på hovudet med ein subtil og småslem humor. Anbefalast!

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Marit Eikemo finn du HER.

Sitat

«Snillionen» av Arnfinn Kolerud

Leseeksemplar

Denne boka er kjempemorsom! Eg lo høgt fleire gonger, og hadde konstant eit glis klistra i trynet. Og eg trur humoren fungerer like bra på unger (som boka jo er meint for), og folk som meg (som les barnebøker i ein vaksen alder).

I ei lita vestlandsbygd (i alle fall i mitt hovud?) bur Mor og Frank. Dei lev eit ganske normalt liv, heilt til dei vinn 24 millionar i Lotto. Ein svimlande sum for begge, og dei veit ikkje kva dei skal gjere med så mykje penger. Mor vil ikkje bruke penger på dumme ting sjølv om dei har meir enn nok, og Frank er irritert over å måtte vente til han fyller atten (om ni år) for å få sin halvdel. Nyhetene om gevinsten sprer seg raskt, og plutselig får dei tiggarbrev frå slektninger, blir overrumpla i butikken og av skuleelevar. Det blir ikkje betre når Mor lover vekk ein million (eller, ein snillion) til den som gjer den beste gjerninga. Det blir fullstendig galematias, og Frank og Mor må reise vekk. Og eg kan jo sei at det ikkje akkurat hjelp situasjonen, det heller.

Boka er nominert til priser og har vunne priser, og kan til og med ende opp med å bli filmatisert. Sjukt kult, spesielt med tanke på at boka er på nynorsk. (VI TRENG MEIR NYNORSK.) Vel fortent! Det er ei kjempemorsom barnebok, som er minst like morsom for dei vaksne.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Bobla» av Siri Pettersen

Leseeksemplar

Eg må innrømme at eg er litt skeptisk. Eg er langt i frå overvelda og entusiastisk, og forstår ikkje heilt kvifor denne var nominert til Bokhandlerprisen 2017. (Eg trur kanskje det seier meir om kor mange bokhandlarar som ikkje les breitt «nok»?) Det er ei ok skriven bok, men langt i frå det beste som er utgitt innan barne- og ungdomslitteratur i fjor.

Kine hater verden: foreldra som er teite, skulen, vennane og generelt alt. Ho er generelt potte sur heile tida, og veit tydelegvis ikkje kor ho passer inn. I alle fall ikkje her i Møllby (ja, byen heiter faktisk Møllby). Ting endrar seg når ho finn ei lita kule som veks til ei boble, som kun Kine kan gå inn i. Der er ho trygg, åleine, lukkeleg og slepp å forholde seg til den teite heimbyen sin. Ho kan faktisk ønske seg kva som helst inne i bobla, og det dukker opp! Men det er jo så klart ikkje så enkelt. Inne i bobla er ei dukke som vert eklare og eklare, og etter ei stund vert bobla vanskeleg å gå inn og ut av. Kine må ta eit val – bli i bobla for alltid, eller gi den opp for godt?

Eg har sett mange skrive at dei er frustrert over ansvaret Kine har i boka, at barnet har så mykje press for å «reparere verden» åleine. Det var ikkje det som plaga meg mest (for eg forstår at ein del av poenget her er å gjere unge miljøbevisste) men den manglande logikken i boka. Historia heng ikkje på greip, det vert aldri skikkeleg oppklara kvifor dukka vil det ho vil, korleis og kvifor ho dukker opp, kvifor Kine gjer noko som helst. Og så var det på grensa til fordummande inn i mellom, nesten rett ut skrive «tenk på alt vi kjøper som vi berre kaster, det er ikkje bra!». Kanskje gjer Pettersen kanskje Kine meir banal og enkel enn ei jente på den alderen er?

I mi meining er boka velmeint, men feilplassert og mislukka som eit innlegg i miljødebatten. Eg liker tanken bak, men eg trur veldig lite kjem til å kome ut av det.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Skjønnhet er et sår» av Eka Kurniawan

Éin kommentar

Boka er sponsa av Pax forlag

Denne romanen har tatt meg med storm! Herregud, for ein lesefest dette skulle vise seg å bli. Etter berre femten sider skjønte eg at denne ville dytte seg oppover og sikre seg ein plass på topp 10-lista mi over gode bøker. Dette er verkeleg ein unik og spinnvill roman, og den tvinger meg til å bruke opp nesten alle dei gode vendingane mine på ein gong. Ikkje la deg lure av omslaget (som kanskje er verdens finaste??), for dette er ikkje ein typisk historisk dameroman.

Eg bruker jo vanlegvis ikkje sitere anna enn frå diktsamlinger i omtalene mine, men her må eg faktisk gjere to unntak. Eitt for å vise den klare og tydelege samfunnskritikken, og eitt for å vise den hysteriske, mørke og drøye humoren i boka.

Det fins ingen verre forbannelse enn å føde ei pen jente i en verden full av menn som oppfører seg like avskyelig som kåte bikkjer.

Det er ein fabel-aktig (og fabelaktig!) roman, du må liksom berre akseptere alt som skjer, sjølv det som er heilt fysisk umogleg. Alt kan sjåast på som metaforer, myter, og som sagt er ikkje samfunnskritikken lagt skjul på.

Boka starter med at ei vakker prostituert, Dewi Ayu, står opp frå grava etter å ha vore død i drøyt tjue år. Men det er ikkje poenget med boka, eller historia. Sjølve boka er knytt saman meir som anekdoter som blander seg saman, med historier frå livet til Dewi Ayu, menneska rundt henne, døtrene som kjem, menna som forelsker i henne og døtrene. Bakteppet er Indonesia under andre verdskrig, japansk okkupasjon, og så – pang! – fredstid for fyrste gong på evigheter i landet. Her er store politiske omveltningar, men hovudsakleg er det dei små hendingane i «vanlege folk» (om nokon i denne romanen kan kallast det) sine liv som er skildra.

For tjueen år siden hadde hun dødd tolv dager etter å ha født ei heslig lita jente, så heslig at jordmora som hjalp henne, ikke kunne være helt sikker på at det virkelig var et spedbarn, og trodde kanskje det kunne være en klump med dritt, ettersom hullet hvor en unge kommer ut, og hullet hvor dritt kommer ut, bare er to centimeter fra hverandre.

Og slik går det altså slag i slag! Sprelsk som fanden, og ikkje redd for å vere direkte. Det er burlesk i bokform, og eg absolutt elsker det. Skråblikket Kurniawan setter på menneske, samfunn, og ikkje minst kvinner i ein mannsdominert verden, er praktfullt. Akkurat som språket. (Boka er forresten ikkje omsett direkte frå indonesisk, men frå den engelske utgåva, Beauty is a wound, og etter å ha lest litt i den, kan eg seie at Hedda Vormeland sitt språk er hakket morsommare enn den engelske versjonen.) Men ja, dette er ei spektakulær bok!! Eg trur absolutt alle med bittelitt humor i kroppen vil kunne storkose seg med denne herlige boka.

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2016

Fleire bøker av Eka Kurniawan finn du HER.

Sitat

«Torget» av Victoria Durnak

Boka er sponsa av Flamme forlag

Eg hadde mitt første møte med Victoria Durnak i vår, då eg las Senteret. Og den var enkelt og greit fantastisk. Den er betre enn denne her, men det viser vel berre at Durnak har blitt ein betre forfattar på to år. Likevel kan ein kjenne igjen skrivestilen, den mørke humoren og den genuine menneskelegheita ho skriv fram.

Elin er ein gartner, og ikkje mykje anna. Boka starter med at ho i eit anfall av raseri gir vekk plakaten ho og kjærasten deler til ein loppemarknad. Ho angrer ganske kjapt, og prøver å kjøpe den tilbake. Det er ikkje lett. Elin trur ho har løyst problemet når ho då slår opp med kjærasten (Isak). Men det einaste Isak vil ha med seg er skoa sine og plakaten når han skal flytte. (Uflaks.) Så Elin prøver desperat å få tak i plakaten ein mann kjøpte rett foran nasa hennar, og oppdager i samme slengen at fyren har eit fotoalbum med barnebilder av hennar bestevenninne, Siri. Kaotisk, ikkje sant? Og fordi ho er arbeidsledig og no einsam, starter ho ei underlig greie med å levere (gratis) tinga folk sel på Finn.no til folka som kjøper dei.

Denne businessen er jo ganske merkeleg, for kven ville stolt på ein tilfeldig framand som tek med seg ei vare du skal selje? Det lukter jo løgn og fanteri lang veg. Korleis fungerer dette i praksis?? Og i tillegg til denne merkelege, nye vana, har Elin ein tendens til å dikte opp namn og historier på omtrent alle rundt seg, og av og til går det litt vel langt.

(Ellers må du hugse å lese overskriftene til kvart kapittel, for her er mange minner frå forholdet, og det er lett å glippe på kva som skjer no og kva som har skjedd før.)

Det er morosamt, menneskeleg og brutalt, med ein overraskande brå og dramatisk slutt, som ironisk nok er det som er skildra mest nøytralt i heile boka. Perfekt for alle som har lest og likt bøkene til Lotta Elstad.

Forlag: Flamme
Utgivelsesår: 2015

Fleire bøker av Victoria Durnak finn du HER.

Sitat

«Vaffelhjarte» og «Keeperen og havet» av Maria Parr

Éin kommentar

Denne barneboka (som allereie er ein klassikar) er heile tolv år gamal (!), men eg har ikkje lest ho før no. Noko som kunne virka ganske rart, for Maria Parr er frå ei bygd berre ein god halvtime unna heimstaden min. Og eg visste jo kven ho var! Eg hugsa eg høyrde og las i avisa om den unge jenta frå Sunnmøre som gav ut bok, og eg vart kjempesjalu. Eg skulle jo vere den yngste forfattarinna herifrå! Så ja, eg unngikk nok å lese boka i stille protest og blind misunning. Eg må jo berre flire når eg tenkjer på det. Og ikkje skjøner eg no kvifor eg var sjalu, for eg er yngre no enn Parr var då ho gav ut boka. Ho var jo 24 (eg innbilte meg alltid at ho var sånn seksten?), og eg er berre 21. Så vi får sjå, då! (Neida, ignorer den grusomt dårlege humoren min. Sjølv om alt er heilt sant.)

Dette er ein fantastisk herleg roman (for barn og vaksne) om Trille og Lena. Begge bur dei i den vesle sunnmørsbygda Knert-Mathilde (!), dei er faktisk naboar og bestevennar. I alle fall halvvegs. Trille veit at Lena er hans beste ven, men han er litt usikker på om det går begge vegar. I eit heilt år – frå sommaren før fjerde klasse og til slutten av skuleåret – følgjer vi desse to galne ungane. For dei er galne. Uansett kvar dei går, endar det opp med komplett sirkus. Og likevel går det heilt fint, for uansett kva som skjer, kan tante-farmor sine vafler fikse alt. Men, kva visst det skjer noko som vaflene ikkje kan fikse?

I tillegg til den deilige humoren og det freidige sunnmørsmålet, er her alvor og varme. Dette er ei nydeleg bok om vennskap, familie og om livet på bygda (noko eg veit det meste om). Om du (som meg) har gått glipp av denne boka så lenge, er det på tide å komme seg til butikken. Du vil ikkje angre! Dette er le-høgt-medan-du-er-heime-åleine-materiale.

Keeperen og havet er sponsa av Samlaget

Altså, grunnen til at eg kom i gang med å lese desse bøkene var fordi eg høyrde Maria Parr sjølv lese frå den siste boka. Og eg holdt faktisk på å flire meg i hel. Det var så vittig!

Endå ein gong følgjer vi Lena og Trille gjennom eitt år. Men sjølv om det er tolv år sidan førre bok, har dei berre blitt tre år eldre, og vi møter dei sommaren før sjuande. Og her endrar ting seg litt, for no flytter den nederlandske jenta Birgitte til bygda med sine reisande foreldre. Trille er snill og grei som vanleg og tek i mor Birgitte med – i følgje Lena – litt for opne armar. Lena blir berre surare når ho vert pressa av fotballaget sin nye trenar, sjølv om ho er overbevist om at ho er den beste keeperen. Her er mykje sprell og fanteri her òg, sjølv om det er ein del meir dramatikk. Til dømes å gå julebukk i orkan (som minner mistenkeleg mykje om nyttårsorkanen vi merka hardt på Vestlandet i 2012), og å merke at vennskap vakler og at ingen lever evig.

Denne boka er mykje modnare enn Vaffelhjarte, men det skulle då berre mangle når både forfattar og hovudpersonar er blitt eldre. Likevel er her den same sjarmen og gleda vi opplever i den fyrste boka. Begge bøkene vil få deg til å le og gråte om einannan, kanskje spesielt om du er frå ei lita vestlandsbygd. Og dersom du aldri har tilbrakt ein søndags ettermiddag med desse to bøkene, har du gått glipp av mykje glede her i livet. Eg ser fram til å lese desse høgt (eller berre tvinge dei på) tanteungane mine. Gjer det med dine òg.

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: Vaffelhjarte (2005), Keeperen og havet (2017)

Sitat

«Verda er ein skandale» av Agnes Ravatn

Boka er sponsa av Samlaget

Agnes Ravatn sitt forfattarskap famnar imponerande breidt! Romanar, essay, sjølvhjelpsbøker… Og for å ikkje snakke om kvaliteten. Til tross for den korte omtala mi av Fugletribunalet, er det nok ein av romanane som sit djupast igjen hos meg.

Denne boka er fulle av essay, eller «stasjonære reisebrev», om korleis opplevinga av å flytte langt ut på bygda etter ti år i Oslo. Det passer jo så greitt no, med barselpermisjon og alt. Sjølv om ideen er ganske idyllisk, er det ikkje alt som lev opp til forventingane. For sjølv om gardshuset er nyoppussa, so tek jo kommuna seg si tid med internettoppkoplinga. Og knekkebrøda blir jo aldri som dei skal! Mobildekninga er håplaus, og her er jo ingen å snakke med.

Vel, nesten. For nærmaste nabo (sånn omtrent) er forfattar Einar Økland. I alle essayene er her samtaler med Økland, om alt mellom himmel og jord. Eg har ikkje noko spesielt forhold til Økland og hans litteratur, men om noko kan gjere deg lysten på å lese verka hans, må det vere desse samtalene og skildringane av han.

Skildringane til Ravatn er skarpe, morosame og menneskelege. Det er snakk om berre nitti sider, men det er overraskande mykje ein kan få pressa inn på så lite plass, altså. Inkludert knekkebrødoppskrifta til Einar Økland.

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Agnes Ravatn finn du HER.

Sitat

«Romaner» og «Jeg ikke dum» av Bård Torgersen

Bøkene er sponsa av Flamme forlag

Er det berre meg, eller er det unormalt mykje god litteratur på det norske markedet for tida?? Eg finn berre meir og meir eg liker når eg les moderne, norsk lyrikk. (For eksempel Arne Ruset eller Dette skjer ikke av Ida Lórien Ringdal.)

Denne diktsamlinga er – som tittelen avslører – skildringar av romanplott, og litt om romanen sin plass i samfunnet. Det er morosamt, bisart, satirisk og ikkje minst originalt.

romanen
portretterer
tre menn verden
kunne klart seg uten
stalin
hitler
og en fyr
som
står i
kassa på
kiwi

Eg hadde definitivt lest fleire av romanane som er lagt fram her. Faktisk vurderer eg om eg skal skrive eit par av dei sjøl. (Er det plagiat? Kontakt meg viss du er advokat.) Mange av dikta kunne vore sett saman i grupper, og enkelte handlinger ser ut til å kunne bli fletta saman.

romanen er
lett å
oversette
men ikke så
mye annet

Eit av dei kulaste dikta i samlinga, er det eg har limt inn under her. Linje nummer to, «jeg ikke dum» er òg tittelen på den nyaste diktsamlinga til Torgersen.

ape lærer fire hundre ord
jeg ikke dum
jeg ape
apen snakker og snakker
boka blir refusert
alle vil tenke at apen er en innvandrer
forfatteren skriver bok om en innvandrer
uten indre monolog eller dialog
boka makter likevel å mane fram
svært nære og poetiske bilder
skriver en ledende kritiker

Og her er altså den nyaste diktsamlinga! (Gratulerer med innsatsen, og takk for merksemda diktomtala mi får av deg.) «Jeg ikke dum» er ei linje som dukker opp i denne samlinga òg, ei eiga strofe i eit lengre dikt:

jeg ikke dum
jeg ikke psykologisk troverdig

Og favorittdiktet mitt i denne samlinga:

kjære gud
som IKKE finnes
la det IKKE bli krig
jeg er redd

Denne samlinga er litt meir «seriøs» enn Romaner, og eg skal driste meg til å kalle det sentrallyrikk (dikt om liv, død eller kjærleik – så veit du det!). Det er spesielt livet og døden som får plass i desse dikta. Her er redsel for både liv og død, historier om familie og reiser, tanker om menneskets plass på jorda og jordas plass i universet. Ikkje minst er språket like frekt, frisk og humrande presist som i Romaner.

Absolutt eit godt knippe med dikt, som definitivt er verdt å sjekke ut om du liker skarp poesi. Og så er det jo ein bursdagsinvitasjon til slutt! Eg vil veldig gjerne komme, viss eg får lov? (Eg meiner, eg er jo allereie invitert.)

Forlag: Flamme
Utgivelsesår: Romaner (2015), Jeg ikke dum (2017)

Sitat

«Natt på stranda» av Elena Ferrante

Boka er sponsa av Det norske samlaget

Hallo, folkens! Barnebok frå Elena Ferrante er no tilgjengeleg på norsk! (Sjølv om originalen på italiensk er ti år gamal, så den er ikkje ny.) Illustrasjonane er laga av Mara Cerri, og dei er ganske spesielle. Alle ser ut som skumle, surrealistiske oljemaleri, men dei er verkeleg vakre. Det passar ganske godt med den mørke, men hjertevarme historia.

Celina er dukka – eller «dottera» – til Mati. Dei er på sin vanlege strandtur saman, då faren til Mati gir henne ein kattunge i gåve. Celina blir straks sjalu på katten Minù, og tek det veldig ille opp at Mati vert så ivrig at ho gløymer Celina att på stranda. For det er temmeleg skummelt på stranda om natta, her er farer som lusker overalt. Spesielt Den Store Raka. Celina vert både trua, fråstjåle namnet sitt og alle orda ho har lært, brent og dratt ut i havet.

Det er ei ganske surrealistisk historie, der man kan stjele folks namn og ord, snakke med bølgjer og eld, og så klart – dukka kan jo snakke. (Trur ho i alle fall sjølv.) Sjølv om Celina er ei ganske modig og frekk lita dukka, er historia òg litt sår. For Celina er jo Mati mammaen hennar, og kva er ei dukke utan ein mamma? (Ingenting!)

Det er verdt å legge merke til at Ferrante klarer å halde på den friske, muntlege stilen vi kjenner frå Napolikvartetten, Svikne dagar og Den dunkle dottera sjølv i ei barnebok. Eg trur eg kunne gjetta at det var Ferrante som hadde skrive den sjølv om eg ikkje hadde visst det frå før. Dette er jo ei barnebok, så her er og fletta inn litt «bæsj og tiss»-humor for ungane, men eg holdt på å flire meg i hjel sjølv. Kor ofte høyrer du ei dukke forbanne ein katt og ynskje at han får diaré, liksom?

Det er eit utruleg sjarmerande eventyr, så klart med ein fin slutt. Eg tenker at for alle Ferrante-fans med ungar, blir dette ei populær julegåve. Og ikkje ver redd, den blir nok populær hos ungane òg! Tru på meg når eg seier at dette er eit sprelsk og friskt eventyr!

Forlag: Det norske samlaget
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Elena Ferrante finn du HER.

Sitat

«En frosk i fjorden» av Lorelou Desjardins

Boka er sponsa av Cappelen Damm

Lorelou Desjardins er ein fransk jurist som flytta til Noreg for nokon år tilbake sidan for å jobbe i Regnskogfondet. Ho har skrive ein spalte i VG, men er kanskje mest kjend for bloggen sin, A Frog in the Fjord. (Bloggen er ein slags guide til Noreg, med oppskrifter, funfacts og historie, men òg litt politikk. Vel verdt å sjekke ut!)

For kva skjer når ein franskmann som er vant til å kjøpe ok vin for tre euro kvar som helst, plutseleg må punge ut i dyre dommer på eit statlig monopol som stenger midt på dagen? Og når du har korte arbeidsdager så du kan ha eit liv, men det er umogleg å få venner i Noreg? Og kva er greia med «kos» og hytteturer? Er det ingen nordmenn som flørter? Og kvifor er nasjonaldagen ei så stor greie her?

Sjølv om ho har reist rundt og jobba i andre land før Noreg, er ho først og fremst fransk og fokuserer på kulturforskjellane mellom Noreg og Frankrike – på godt og vondt. Det meste av boka er morsomme hendingar, men her og der er det òg snike inn feminisme, likestilling, pappaperm, lønnsnivå… For sjølv kor keitete, rare og reserverte vi nordmenn er, så har vi alle fall fått til dette mykje betre enn dei fleste andre land. Og Desjardins kan ikkje tenkje seg å flytte heim att til Frankrike etter å ha budd her.

Desjardins skriv veldig morsomt, men det kunne gjerne vore endå meir av eit skråblikk. Fokuset vert delt mellom kulturforskjellar og hennar oppleving av dei, men vi følgjer liksom den same oppskrifta: eg gjorde noko teit, hahaha, meeeeen berre fordi nordmenn er skikkeleg rare. Eg forstår ikkje kvifor ho må unnskylde at det er vanskeleg å tilpasse seg ein ny kultur, og forsvare det med at det eigentleg er vi som er vanskeleg å tilpasse seg etter? Litt meir sjølvironi hadde hjulpe, men alt i alt ei artig og innhaldsrik bok!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Tre ønsker» og «Vanvittig skyldig» av Liane Moriarty

 Begge bøkene er leseeksemplar frå Norli

Tre ønsker kom så seint som i år, men den har blitt litt oversett! Noko som er heller ufortjent, for den er like underhaldande som dei andre bøkene til Moriarty. Ho er tilbake med den typiske filmatiske skrivestilen sin; det er som å berre sjå ei lang romantisk komedie. Kvar gong eg les bøkene hennar, kan eg berre lene meg tilbake og la auga vandre og vips har eg ein film på netthinna.

Denne boka handler om trillingane Cat, Lyn og Gemma. Boka opnar med ein offentlig krangel dei har på ein restaurant, ein ganske høglytt og etter kvart fysisk krangel. Vidare vert historia rulla opp frå starten av; korleis Cat sin ektemann var utro, korleis Lyn slit med å vere perfekt og god i absolutt alt, og korleis Gemma slit med å komme seg vidare i livet. Det vert som vanleg berre meir og meir komplisert, dramatisk, morsomt og herlig etter kvart, utan at eg skal avsløre noko særleg meir.

Igjen tek Moriarty opp store tema som mishandling, sorg, panikkanfall, utroskap, lengsel etter barn og kompliserte familieforhold. Denne gongen synest eg ikkje at ho klarer å avslutte eigentleg nokon av temaa skikkeleg eller kome med ein faktisk konklusjon. Sjølv om boka er lettlest, underhaldande og god, renn litt av bodskapet hennar ut i sanden. Store hvite løgner klarer betre å ramme inn fleire av dei same problema. Boka er absolutt lesverdig, og du bør definitivt vurdere den som neste års strandbok! (Eller er det berre eg som planlegger lesinga mi såpass langt fram?)

Og til slutt, noko som irriterte meg grenseløst!! Kan nokon fortelje omsetjar Einar Blomgren at absolutt ingen skriv/seier «coolt»? Det heiter kult. So aggravated.

Eg har jo likt alle bøkene til Moriarty i varierande grad (sjølv om eg aldri klarer å slutte å snakke om at Store, hvite løgner er det absolutte høgdepunktet!), men denne her er eg ikkje spesielt begeistra for. Det er den same oppskrifta med at noko dramatisk har skjedd, og så blir det nøsta opp i etter kvart. Problemet her er berre at det er tydelegvis noko pinleg, ikkje ulovleg, som har skjedd. Alle er i god behold etter «hagefesten», så eg blir eigentleg aldri nysgjerrig på kva som har skjedd.

Eg kan heller ikkje seie at eg nokon gong liker karakterane i boka noko særleg. Alle er berre dritsure, deprimerte, negative, har hatt dårlege barndommar, misliker ektefellen sin for eit eller anna, eller misliker alt og alle. Sånn på det jamne. Eg ville ikkje akkurat kalla dette feelgood!

Kjapt om handlinga: Clementine og Erika er barndomsvenninner. Det har vore ein hagefest hos Clementines nabo, og eit eller anna kjipt har skjedd på denne festen. Spør du meg, virker det ikkje som om ting var mindre kjipe før festen, for Clementine og Erika har eigentleg aldri likt kvarandre spesielt godt. Rett før festen ber Erika Clementine om ein enorm teneste, som Clementine absolutt ikkje vil gjere for henne. Etter festen er alt ganske kleint mellom dei tre familiane når dei møtest eller snakkar om/med kvarandre. Og spørsmålet som heng i lufta er jo, kva har skjedd på denne berykta hagefesten??

Eg skulle ønske eg kunne seie at eit fantastisk plott veide opp for ei treig forteljing, men nei. «Det som skjedde» vert bygd opp som noko spennande og dramatisk, men eigentleg er det berre like trist som resten av boka, og eit skikkeleg antiklimaks. Moriarty sine bøker er slukbøker for min del, men denne gikk det ufatteleg trått med. Eg klarte berre ikkje engasjere meg i noko eller nokon i boka. Den er ikkje morsom ein gong! Berre «dramatisk». (Legg merke til hermeteikna.)

Forlag: Pantagruel
Utgivelsesår: Tre ønsker (2017), Vanvittig skyldig (2017)

Fleire bøker av Liane Moriarty finn du HER.

Sitat

«Store hvite løgner» og «Den siste festen» av Liane Moriarty

Okei, denne boka imponerte stort! Eg valgte den fra den enorme haugen av bøker fordi eg måtte ha noko lett, noko som ikkje krevde at eg tenkte, noko som ikkje var krim… Og der låg den, ei rosa bok med søtt cover som skulle vere sånn litt spennande. Eg forventa eigentleg noko halvgodt med mykje billige triks for å drive historia framover. Vel, shame on me. Dette er nemleg chick-lit på sitt beste.

På overflata kan alt virke ganske kjedeleg i den vesle australske byen Pirriwee. Og dei få problema ein kan sjå, verkar så banale. Foreldre som blåser opp dei minste hendingar, litt utroskap her og der, dei typiske tinga. Når aleinemora Jane flytter til området, skiftar dynamikken. Madeline og Celeste tek Jane under vingane sine, og foreldra for førsteklassingane vert splitta opp. Det kjem anklager om mobbing, overfall og konspirasjonar. Men det er ikkje dette som er sjølve drivkrafta i historia. Vi oppdager raskt at fleire av hovudpersonane skjuler litt av kvart, og at det er ei mordetterforskning som pågår. Vi veit berre ikkje kven som er død, eller kven som drepte vedkommande. Kommentarane frå andre foreldre i skuledistriktet som gjerne avsluttar kvart kapittel, fungerer som ein slags voiceover og er kanskje det som lagar mesteparten av spenninga.

Sjølv om omslaga er ganske ulike, er dette temmeleg likt i stil og innhald som Piken på toget, Bak lukkede dører, Naboparet og Flink pike. Seriøst, ikkje la deg lure av den sukkersøte rosa bakgrunnen, dei manikyrerte negla og timeglasset. Dette er utruleg spennande! Og ikkje berre spennande: det er lettlest, underhaldande og tek opp seriøse tema. Måten historia vert fortalt på, gjer det lett for meg å forstå at det er laga serie basert på boka (Big Little Lies på HBO), for det er som å sjå ein film når du les. Det er satirisk og morsomt, og eg lo høgt fleire gonger! (Og måtte reflektere ein gong eller to over det eg las.) Kan verkeleg anbefalast!

Den siste festen er eit leseeksemplar frå Norli

Den siste festen (som er litt feiltitulert, det burde vore Den siste årsdagen) er den fjerde i rekka av Moriarty-bøker omsett til norsk. Den er som dei andre bøkene; lettlest underhaldning. Men den kan ikkje måle seg med Store, hvite løgner, på langt nær. Til det er handlinga litt for platt og lite spennande, sjølv om det verkeleg verdt drama på «den siste festen», på slutten av boka.

Sophie har alltid vore interessert i Munro-mysteriet; For over sytti år sidan forsvant Alice og Jack Munro sporlaust, og alt systrene i nabohuset, Connie og Rose, kunne finne var den forlatte babyen til ekteparet Munro. Dei oppfostra babyen, Enigma, og gjorde den vesle øya dei budde på om til eit museum. Som barn var Sophie besatt av dette uløste mysteriet, og drog jamnleg til øya for å delta på omvisninga, kjøpe scones og gå turar. Som vaksen møter ho tilfeldigvis barnebarnet til Enigma, Thomas, og er saman med han i eitt år. Fleire år etter at Sophie og Thomas har gjort det slutt, kontakter han henne for å fortelje at Connie er død, og at ho har testamentert huset sitt til Sophie. Sophie, som enno ikkje har mann eller barn, takker etter kvart ja, og flytter ut til øya. Men etter matriarken Connies død, er det ikkje mykje på øya som forblir det samme. Blant anna Munro-mysteriet.

I tillegg til handlinga rundt Sophie og hennar ynskje om å finne ein mann og få ungar, er det òg fokus på Thomas» søskenbarn Grace, som lid av fødselsdepresjon. Som nevnt i omtala ovenfor, er det klassisk Moriarty å dra inn litt alvorlege tema i dei morsomme og lettbeinte romanane hennar. Boka var god den, men avsløringane rundt Munro-mysteriet var litt for openbare frå starten av. Den heilt, heilt siste twisten i historia var derimot uventa, og hysterisk morsom! Alt i alt hadde eg ei veldig fin lesestund, for boka er jo sjarmerande! Så sjølv om dette absolutt ikkje var den beste boka til Moriarty, gler eg meg veldig til å starte på Vanvittig skyldig.

Forlag: Pantagruel
Utgivelsesår: Store hvite løgner (2016), Den siste festen (2016)

Fleire bøker av Liane Moriarty finn du HER.