Religion

Sitat

«S.T.A.G.S.» av M. A. Bennett

Eg er ganske så opptatt av ungdomskrim om dagen (eg jobber i ungdomsavdelinga på Norli Strandgaten for tida), og prøver hardt å holde meg oppdatert. Og krim for ungdom er definitivt den nye greia, og les ein på engelsk opner mange dører seg. Ein eg kom over var denne frå 2017, S.T.A.G.S. av M. A. Bennett, og oppfølgeren, D.O.G.S. er akkurat komen, og skal straks lesast.

Greer har byrja på kostskule, sidan faren er villmarksfotograf og ikkje skal bu heime dette halvåret. Ho er langt i frå den absurd rike ungdommen som elles går på den fancy kostskulen S.T.A.G.S., ho er bare intelligent nok til å få stipend. Ho kjenner seg utanfor, men blir overlykkelig når den populære gjengen, Medievals, inviterer henne heim til seg over ferien, og muligheten til å bli innvidd i skulens indre sirkel.

For denne skulen er merkeleg religiøs, og har eit enormt hat mot teknologi. Det er ekstremt overdrevent, og eg absolutt elsker det. Om eg skulle forklart boka enkelt, ville det vore Gossip Girl møter Downton Abbey på ein skikkeleg creepy, gamal skule.

Boka opner med det som elles ville vore det store spørsmålet; kven drap Henry? Men vi får vite med ein gong at Greer, Shafeen og Nel tok livet av han, med eit uhell. Ein skulle tru at det ville øydelagt boka å få «svaret» på den måten, men Bennett får det til å funke! Historia vert så rulla opp, og boka stopper ikkje når Henry døyr; there is more! Noko av det virker litt langdrygt, men det gir veldig meining når du veit det kjem ein oppfølger. Dei raude trådane vert likevel samla elegant på slutten, spesielt om du er litt nerdete (som underteikna).

Det er ein veldig god psykologisk thriller, veldig lett å forsvinne totalt inn i. Tema som modernitet versus tradisjon, menneskas verdi i forhold til dyr, og teknologi er alle sentrale. Og ja, i tillegg til eit mord, då. Eg tilrår absolutt boka, og gler meg veldig til å ta fatt på nummer to.

Forlag: Hot Key Books
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av M. A. Bennett finn du HER.

Sitat

«A Very Large Expanse of Sea» av Tahereh Mafi

A Very Large Expanse of Sea er ein ungdomsroman frå fantasyforfatteren Tahereh Mafi, og den er som eit knyttneveslag i magen. Det er ein kombo av ein søt ungdomsroman og ein politisk kritikk, og ein velskriven ein. Sjølv om handlinga er satt til 2002, kjennest den like aktuell ut som no.

2002. Shirin er dotter av persiske innvandrar, og foreldra sitt mål i livet er eit betre liv for sine to born. Målet er i utgangspunktet fint, men resultatet er at familien flytter omtrent ein gong i året, til eit finare nabolag i ein betre by. For storebroren er ikkje dette eit like stort problem som for Shirin, som er 16 år og bruker hijab. 9/11 var året før, og diskrimineringa og hatet er til å ta og føle på for ei ung muslimsk jente. Og Shirin har bestemt seg for at ho ikkje bryr seg, at ho ikkje liker folk. Men så møter ho Ocean, og det blir vanskeleg å berre behandle han som «folk», for Ocean behandler Shirin som det individet ho desperat ønsker å bli sett som. Og dess meir seriøst forholdet blir, dess meir misliker resten av byen at jenta som dekker til håret sitt har fått kloa i deira golden boy.

I starten av boka synest det som om vi fortsatt er i 2002, men så blir det som eit tilbakeblikk, og det gjer det lett å tenke seg at det kanskje delvis er ekte tilbakeblikk frå Mafi. Og enkelte av hendingane er like absurde som dei er grusomme, og eg klarer ikkje la vere å tenke på at slikt kan ein ikkje dikte opp.

Eg kan ikkje seie mykje anna enn at boka er utruleg god, og eg kan absolutt anbefale den. Språket har ein god flyt, og det er vanskeleg å leggje vekk boka. Avslutninga virker litt samanraska, og trygler praktisk talt om ein toer; det gjer eg òg.

Forlag: Electric Monkey
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«En helt vanlig familie» av Mattias Edvardsson

Leseeksemplar

Eg las nettopp eit av dei beste rettssalsdramaene eg har lest, Skandalen av Sarah Vaughan, men denne slår den glatt. Det er ein svensk forfattarar, og eg har sett den samanlikna med Størst av alt av Malin Persson Giolito. Heilt ufortent, for En helt vanlig familie er minst fem gonger så god. (Størst av alt blei litt vel ungdomskrim for min del, og ikkje spesielt nervepirrande, men eg høyrer Netflixserien er betre enn boka.)

Familien Sandell verkar som den sunnaste og beste familien ein kan tenke seg. Faren Adam er prest, mora Ulrika er jurist og Stella er ein intelligent tenåring som snart skal ture åleine gjennom Asia. Rett etter at Stella fyller nitten år, kjem ho ein kveld heim midt på natta. Dagen etter vert ho henta frå jobben sin, anklaga for mord og varetektsfengsla. Adam og Ulrika veit ikkje kva dei skal gjere, og får ikkje kontakte dottera. Ho kan jo ikkje ha drept nokon! Likevel kjem tvilen snikande, for dei veit veldig godt kor utagerande og egenrådig Stella kan vere. Men likevel, mord?

Edvardsson klarer å sjå handlingane frå både barnet og foreldras perspektiv, og det er umogleg å ikkje sjå truverdige menneske her. Vi har alle (om vi no er nærmast foreldrerolla eller barnet) opplevd dei små gnisningene, dei små misforståingane eller usemdene som vi ikkje heilt klarer å glatte over i dagleglivet. Dette er ei sterk skildring av foreldrekjærleik, offer, avmakt og tillit. Det er ei ekstrem historie når ein ser på det samla, men kvar einaste del kunne ha (eller har) skjedd i røynda.

Historia vert bygd opp i tre delar; først frå farens perspektiv, så dottera og til slutt mora. Eg tenkte først at det var rart, og det burde vore dottera som uttalte seg sist og avslørte alt for lesaren, men eg heldt godt kjeft her. Det er sylskarpt og iskaldt heile vegen, dei korte kapitla auker tempoet, og det er umogleg å legge frå seg boka utan å tenke men kva skjedde etterpå? Dette var rett og slett ei intens leseoppleving, og om du ikkje får med deg denne, går du glipp av noko stort.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Den stille uke» av Sven Petter Næss

Leseeksemplar

Bortsett frå den enorme mengden krim eg har lese den siste månaden, er det sjeldan eg plukker opp noko anna enn ein psykologiske thriller innan sjangeren, så det var ganske på slump at eg plukka med meg den her frå jobb. Det er ein klassisk politikrim skriven av ein debutant, så eigentleg ikkje min smak. Men sjølv eg må innrømme at det her er ei knallgod bok, som det er umogleg å mislike.

Harinder Singh trudde aldri han skulle vende tilbake til den vesle småbyen i Østerdalen, men som etterforsker i Kripos drar ein dit ein blir bedt om å dra. Det er straks påske, men ein ung gut er drept, og saka har vokse ut av hendene til det lokale politiet. Guten viser seg å vere yngstemann i byens kaksefamilie, og det er ønskelig at saka vert oppklart straks. Det viser seg å bli vanskelig, spesielt når fleire menneske forsvinn og ein brann bryt ut.

Språket er friskt og truverdig, og Næss skildrar menneske og miljø så alle som har vakse opp utanfor storbyen kan kjenne seg att. Stereoptypar og originalar, du finn begge deler godt miksa saman her, og det fungerer. Plottet er intelligent, og skrid fram i perfekt tempo. (Det er ingenting verre enn krimforfattarar som kastar blindspor rundt seg som Hans og Grete på tur i skogen.) Dette er ikkje anna enn knakande godt handverk, og om du er på veg til fjellet i dag; stopp innom ein bokhandel på vegen og plukk med deg denne!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Kvinner og barn først» av Gill Paul

Leseeksemplar

Eg absolutt elska den første boka eg las av Gill Paul, I gode og onde dager. Gi meg ein skikkeleg god, tjukk, historisk roman og eg kan kople av i timevis. Den første handla om fallet til Romanov-dynastiet, og denne handler om Titanic. (Og finnest det nokon som ikkje er vilt fascinert og rørt av Titanic?)

Hovudpersonen er (overraskande nok, men kult) ein ung mann som heiter Reg. Han jobber ombord på skipet, og er ein av dei få som overlever. Han er ein fattig fyr frå England, og prøver å spare opp penger så han kan gifte seg med kjærasten og kjøpe eit hus til dei. Men ja, så synk jo skipet, og planane må endrast. Vi møter også småbarnsmora Annie og den unge sosietetsjenta Juliette, som alle prøver å kome vidare med liva sine og sine eigne utfordringar.

Eg trudde boka skulle handle mykje meir om kva som skjedde på skipet, men Titanic begynner på gå ned allerede sånn ein femtedel inne i boka, og held vel på til omtrent ein tredjedel uti. (Litt vel langdrygt?) Resten handler om kva som skjer i desse personane sine liv etterpå. Og sjølv om ikkje alt akkurat var truverdig, så var boka veldig spennande og vanskeleg å legge frå seg. For Gill Paul kan verkeleg skrive, og eg gler meg allereie til å lese boka som kjem ut i vår og handler om den britiske kongefamilien.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Gill Paul finn du HER.

Sitat

«Leksikon om lys og mørke» av Simon Stranger

Leseeksemplar

Denne boka, saman med Trude Marsteins siste roman, er vel høstens mest lese og omtalte romanar. For dei fleste nordmenn var vel kanskje Stranger eit nytt namn, men eg las Det som en gang var jord for eit par år sidan, og likte den veldig, veldig godt. (Og kanskje betre enn denne.) Denne her lev kanskje ikkje heilt opp til hypen (og det er vel det evige problemet med hype), men den var likevel ganske god.

Dette er ein sjølvbiografisk og biografisk roman. Simon Stranger skriv i eg-form, om seg og sin jødiske svigerforeldre. Han skriv òg om Henry Rinnan, ein norsk dobbeltagent som tok livet av mange, mange motstandsmenn i ein kjeller i Trondheim. For Stranger oppdaga ein dag at svigerfamilien hans hadde vokst opp i akkurat dette huset, og at oldefaren til kona hadde blitt drept i ein arbeidsleir på ca samme tid.

Vi følger Henry Rinnan heile barndommen, oppveksten og livet som tysk agent, og vi får eit komplett bilete av mennesket. Det skal Stranger ha, at uansett kor grusom Rinnan var, så får han fram at han var ikkje fødd slik. Han vart slik, og kven si skuld det var, det er diskutabelt. Vi følgjer òg historia til Strangers svigerfamilie, i litt tilfeldig rekkefølge. Eg skulle veldig gjerne hatt eit slektstre i starten av boka, for det var litt vanskeleg å henge med, spesielt i starten.

Eit ekstra fint (og ambisiøst) grep – i tillegg til oppbygginga som eit leksikon – er at vi følgjer Strangers skriveferd og prosjektet. Det er spesielt, men han får det til å fungere. Det er som sagt litt vanskeleg å henge med i starten, litt rotete, men siste halvdel av boka er veldig god. Ikkje årets beste roman for min del, men absolutt eit solid stykke litteratur.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Simon Stranger finn du HER.

Sitat

«The Silcence of the Girls» av Pat Barker

Leseeksemplar

Denne boka vart ei skikkeleg solid leseoppleving for meg. Boka vert kalla ei omskriving av Iliaden, og krigføringa i Grekenland. Eg kan jo nevne at eg har lest både Iliaden og Odysseen som pensum på UiO, men eg trur eg ville likt boka like godt om eg ikkje hadde kjennskap til gresk historie og mytologi (eller ei blanding, for dei to går jo gjerne hand i hand). Du kan fint tenke på handlinga fritt frå den kjende litteraturen.

Briseis er gift inn i kongefamilien, og lev ganske godt i antikkens Hellas. Livet er ikkje perfekt, men ho har ingen urealistiske standardar. Men no skal alt endre seg: den greske hæren står på døra. Odyssevs, Agamemnon, Akilles og alle deira soldater. Byen blir raskt overvunnen, og Briseis ser ektemann og brødre slakta av Akilles – mannen ho så blir gitt til som slave. Eller eit trofé, om du vil. Ho ser for seg eit forutsigbart liv som tener og sexslave, men uheldigvis for Briseis blir ting enno meir kompliserte når ho hamner midt i ei feide mellom Akilles og Agamemnon.

Gjennom Briseis og hennar medslavar får vi eit innblikk i korleis kvinner blei behandla under krigstid (og elles i historia). Kor maktesløse dei var, men samstundes kor enormt sterke dei måtte vere for å overleve. Det som gjer boka hakket bedre enn du kanskje kunne forventa, er at språket er skrive på ekstremt moderne engelsk. Teksten er full av «cheers», moderne banneord og eit ganske moderne syn på livet dei lev i krigsleiren.

Forlag: Hamish Hamilton
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Himmelfall» av Kari F. Brænne

Eg har gleda meg så intenst til å lese denne boka. Frå eg var lita har eg vore ganske besatt av skjebnen til Romanov-familien. Eg hadde mange ulike bøker om Anastasia, såg Disney-filmen og hadde ei lydbok med ein litt annen versjon. I tillegg har vi nokre russiske familievenner, og eg har rett og slett alltid vore fengsla av historia. I fjor sommar las eg ein roman av Gill Paul, I gode og onde dager, som baserte seg på ideen om at det ikkje var Anastasia som overlevde (som dessverre er avkrefta), men systera Tatjana. Himmelfall tek i grunn for seg samme historie, men Brænne forestiller oss at det var den tredje søstera, Maria, som overlevde. (Stakkars Olga, når skal den fjerde og siste systera få si bok?)

I 1918 vart den russiske tsarfamilien Romanov brutalt drept etter lang tids fangenskap. Landet var ramma av en dobbelrevolusjon og fyrste verdskrig, og tsaren klarte ikkje kontrollere riket eller undersåttane sine lenger. Heile familien døydde, unntatt Maria. (Her altså, på ekte døydde ho saman med dei andre.) Ho fekk hjelp til å rømme, og overlevde. No er ho 112 år gamal og bur i Barcelona. No fortel ho historia om oppveksten sin og revolusjonen til ein norsk forfatter som er på besøk, før det er for seint.

Vi veksler mellom den uvanlege oppveksten hennar, familieforhold, fangenskapet, revolusjonen og livet på rømmen. Det er ein skikkeleg god miks av knallharde fakta, myter og rykter og skire løgna. Rett og slett altopplsukande.

Dette er ein murstein på 712 sider, og det er ingenting eg liker bedre enn gode bøker som aldri tar slutt. FAN-TAS-TISK. Denne var så sjukt god, den kunne vore dobbelt så lang for min del. Det er sjeldan eg anbefaler bøker så heilhjarta, men eg har absolutt ingen kritikk til boka, berre eit ynskje om meir. Eg skulle gjerne hatt ei bok om tida etter revolusjonen og fram til ho flytta til Barcelona. Eg må vite kva som hendte. BRÆNNE, EG MÅ VITE!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2015

Sitat

«Tjenestepiken til Omicunlé» av Rita Indiana

Eg veit ikkje heilt kor eg skal starte med å fortelje om denne boka. Eg var ikkje noko fan. Vanligvis er eg veldig glad i slik «sær» litteratur, men dette blei for rart, sjølv for meg. Kor mykje eg faktisk kan fortelje om den, er eg òg litt usikker på, for eg veit ikkje heilt kor mykje eg sjølv forsto … Her må eg faktisk lene meg til vaskelappen bakpå (noko eg sjeldan gjer) og anmeldelsane på omslaget (noko eg omtrent ALDRI gjer), for det var stort sett det eg sjølv fekk med meg.

Vi er i Den dominikanske republikk i 2034, og vi møter Acilde. Ho er no hushjelp for Esther «Omicunlé» Escudero, rådgiver for presidenten. Acilde er ei ung jente som har brukt livet sitt på å prostituere seg for å tene penger til eit kjønnsskifte. No har ho endeleg moglegheita til å tene penger nok, for det finnest ei sprøyte med noko kalla «rainbow bright», som fikser biffen.

Dette dekker ca første halvdel av boka. Resten av boka er litt meir uklar. Tida og dei ulike plotta blir miksa saman, og det er så vanvittig mange namn (og det er ekstra vanskeleg når det er namn ein er ukjend med), og vi raser gjennom handlingane. Det er mykje om naturkatastrofer og politikk, kunst og rasisme. Sånn sett har Jon Rognlien i Dagbladet eit poeng når han kaller romanen «en karibisk storm av ord», for det var litt som ein vill storm: overveldande, overraskande og fullstendig kaotisk.

Forlag: Solum Bokvennen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«De tapte barna» av Rosanna Ley

Leseeksemplar

Ley er så flink til å skape stemninger og inspirere. (Så flink faktisk, at to år etter å ha lest Safranhuset, skal eg endeleg reise til Marokko. Og eg gler meg heilt vilt.) Og for ei evne til å formidle! Den sanne historia denne boka er basert på, rysta meg verkeleg. Faktisk slik at eg måtte fortelle alle i nærheten om det; «VISSTE DU AT…!?».

Boka (som så mange andre for tida) fokuserer på ei fortidshistorie og ei notidshistorie som blir fletta saman. Den eine historia foregår i Spania under borgerkrigen, der unge Julia blir sendt i kloster for å vere trygg (men eigentleg fordi foreldra vil sleppe å betale for maten hennar). Medan ho er i klosteret blir ho sendt til fødeklinikken til dr. Lopez, ein respektert, kristen mann som hjelper «falne kvinner». Men Julia synes noko ikkje stemmer; er det ikkje alt for mange babyer som dør på klinikken?

I vår tid har den unge journalisten Ruby endeleg klart å ta skrittet å gå ut av eit dødt forhold, og prøver å gå vidare frå foreldras død eit halvt år etter motorsykkelulykka dei var i. Men når ho rydder ut av familieheimen, oppdager ho ei skoeske med bilder av ei ukjent ung kvinne, med ein ukjent baby på ei ukjent strand. Kven var denne kvinna og babyen som foreldra har gøymt bilder av i skapet sitt?

Eg kan ikkje sei noko anna enn at eg verkeleg koste meg med boka. Det er ei velskildra historia med truverdige karakterer. Men så har jo eg ein forkjærlighet for historiske romaner basert på ekte historier. Om du liker den type bøker, så er Ley ein av dei beste i sjangeren.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Rosanna Ley finn du HER.

Sitat

«Krittmannen» av C.J. Tudor

Leseeksemplar

Oooh, eg elsker slike krimbøker som skiljer seg ut frå resten av sjangeren. Dette er langt i frå den tradisjonelle krimromanen, og høyrer heller ikkje til den populære psykologiske thrilleren. Eigentleg er det vel ein slags noir? Ein skikkeleg mørk roman om hemmeligheter i barndommen, å kjenne sine nærmaste og det absolutt styggaste i kvar av oss.

Eddie Adams kan båe verke som – og er – ein ganske trist mann. Han bur i barndomsheimen og er lærar på skulen han sjølv gjekk på som barn, i ein bitteliten by i England. Hans einaste omgangskrets er barndomsvennane, «Fat Gav» og «Hoppo». Og den unge leigetakeren, som han er litt småforelska i. (Ja, trist). Og han drikk altfor mykje, altfor ofte. Alt går sin vante, patetiske gang, heilt til ein annan skikkelse frå barndommen dukker opp: Mickey. Og Mickey dreg med seg mange minner til byen og ripper opp i sår mellom den gamle gjengen. For Eddie blir fortida brått veldig nær, og han vert minna om alt det grusomme som hendte dei den sommaren for 30 år sida: drapa, voldtektene, lemlestelsane, krittmenna. Og korleis ingenting eigentleg blei oppklart.

Det er litt ytre spenning, men det meste er indre spenning, i form av minner og psyke. Så den er ganske roleg, men gud så mykje Tudor har klart å pressa inn. Her er ekstrem religion, seksuelt misbruk, bygdedyr, underlige vennskap og mykje raseri. Så sjølv om boka ikkje er heseblesande, er den verkeleg spennande. Omtrent umogleg å leggje ned; Tudor heldt på dramatikken til siste side. Bokstavelig talt.

Eg kan absolutt anbefale denne boka! Perfekt påskelektyre. Uhyre velskriven, og om du likte Matt Weslowskis Seks historier, trur eg at denne òg er i di gate. God lesning!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av C.J. Tudor finn du HER.

Sitat

«Gather the Daughters» av Jennie Melamed

Ikkje les denne om du er ei sart sjel. Det er ikkje ei ungdomsbok. Det er ein sterk, altfor truverdig og skremmande dystopi.

Kva viss du har vokst opp på ei lita øy, og du heile livet har blitt fortalt at de er dei einaste igjen i verda. I det som pleide vere USA er det no berre øydeland: alt er brent opp av flammer frå dommedag og kunne sjuke og funksjonshemma mennesker er att. De er dei einaste igjen.

Nokre jenter gler seg til dei får mensen så dei kan bli gifte. Dei aller fleste gruer seg. Janey er den som gruer seg mest; faktisk så mykje at ho har sulta seg i årevis for å unngå å bli fruktbar. Ho er dermed mykje eldre enn dei andre jentene, og har fått ein rar og mislikt posisjon i samfunnet. Ho er vaksen, men ikkje vaksen. Amanda er ei av dei som har sin «summer og fruition» no (fruktbarhetssommer?), og vert raskt gift og gravid. Men når Amanda får greie på eit par ting og begynner å stille spørsmål ved det religiøse samfunnet, ender ho opp død. Og verre enn det – Janey ser korleis ho døyr. Og det er her alt eksploderer, for Janey har fått nok av det undertrykkande samfunnet ho lev i, og ho trur ikkje på alt dei er blitt fortalt om forfedrene sine. Ho starter eit opprør, som ender brutalt.

Som eksempel på kor fucka desse religiøse gærningane er: det er heilt normalt – faktisk forventa og påkrevd – at fedre skal forgripe seg på døtrene sine frå dei er småbarn, så dei skal vere førebudd på ekteskapet som kjem rett etter første sommer med mensen. Vanligvis i tolv-trettenårsalderen. Og ja, menna er ofte ti år eldre. Og når dei har blitt vekkgifta, flytter dei stort sett inn i huset til eit av foreldrapara, og dei må berre fint ta gift og ofre livet for den yngre generasjonen. KVA I SVARTE FAEN.

Dette er ei historie om å stå opp for seg sjølv og alle andre, tørre å stille dei kritiske spørsmåla og viktigheten av å gjere offer. Viktigheten av vennskap, fellesskap og tillit. Og litt om svakhetene vi alle har, og kva svakheter vi ikkje burde akseptere under nokon omstende.

Boka er knallbra. Midt i blinken for fans av The Handmaid’s Tale og The Power. Men igjen, boka har sterke scener: eg tek ikkje noko ansvar for mareritt.

Forlag: Tinder Press
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Den forbudte elven» av Chigozie Obioma

Éin kommentar

Boka er sponsa av Font forlag

Alle har vel fått med seg denne boka og kjempekritikkane den har fått? Det er den norske omsetjinga av The Fishermen, skriven av nigerianske Chigozie Obioma, og ei veldig god omsetjing, for den saks skuld. Eg trur denne boka kom ganske overraskande på dei aller fleste, for den er verkeleg ei skjult perle. (Eller, ikkje så skjult no lenger, då.)

På nittitalet i Nigeria opplever tiårige Benjamin og dei tre eldre brødrene hans, Ikenna, Boja og Obembe, ein ny slags fridom: faren må flytte vekk på grunn av jobb, og mora er for opptatt med dei to yngste barna til å passe på. Dei dreg for å fiske i ei «forbudt elv», og møter på den lokale galningen, som spår at Ikenna skal bli drept av ein av brødrene sine. Ikenna får panikk, og trekk seg unna familien. Familien går heilt i oppløysing, og tragedie etter tragedie inntreff.

Dette er ei rørande, lågmælt og til tider brutal familieforteljing. Ære og skam speler ei stor rolle i denne kulturen, og det er nesten vanskeleg å setje seg inn i kor stor den rolla er. Og ikkje minst overtrua! Språket Obioma bruker til å skildre denne nære forteljinga, er avslappa og lettlest, og ikkje minst truverdig. Kjenslene kjem tydeleg fram, utan å vere dramatisk og overemosjonelt (noko som er imponerande med tanke på handlinga i boka). Det er ei verkeleg flott og overraskande bok, som passer for absolutt alle. Gavetips til absolutt kven som helst!

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Veien ved Boolavaun» av Anne Enright

Boka er sponsa av Pax forlag

Dette er ei skikkeleg irsk bok! Anne Enright er jo ein kjend irsk forfattar, miljøet i boka er grønt, vått, vakkert og kaldt, og eg får ein skikkeleg Dubliners-feeling av bokas første halvdel. (Om du ikkje er veldig opptatt av verdslitteraturen, så er Dubliners kanskje det best kjende verket til ein annan stor, irsk forfattar, James Joyce.)

Grunnen til at eg får denne feelingen (eller kjensla, orsak) er at del éin av boka er delt opp i fem, ei historie frå kvart familiemedlem sitt liv. Dei er spreidde på geografi, tid og stad i livet. Det blir liksom berre fem små historier frå tilfeldige irar sine liv, og som tilfeldigvis er i slekt. Eg opplever denne delen som ein kolossal (men viktig) oppbygging til den faktiske handlinga.

Historia starter vel eigentleg i del to, då dei fire søskena Emmet, Dan, Constance og Hanna alle reiser heim att til jul for første gang på lenge, og får vite at mora Rosaleen har tenkt å selje barndomsheimen deira. Barna vert halvvegs sinte, halvvegs trur dei ikkje på henne. Søskena har ikkje spesielt mykje kontakt med kvarandre, og stemninga er heile tida litt beklemt. Og eg kan jo seie såpass at julefeiringa ikkje vert heilt det nokon hadde venta seg.

Ein medrivande roman, absolutt. Ei historie som eigentleg ikkje er noko utanom det vanlege, men skildra eksepsjonelt nøyaktig. Det mest fascinerande med boka er måten Enright klarer å så tydelig skifte fortellerstemme og -stil for kvart kapittel. Ho skriv fint og truverdig om familieliv og relasjoner; det å vere glad i mennesker du ikkje eigentleg likar og skuldkjensla ein får når ein ikkje behandler menneska ein er glad i så godt som ein burde. Dette er fem vilt ulike menneske med veldig ulike liv, for alltid knytt saman av familieband. Enright lukkast med å skildre både dei store og små delane av eit familieliv, både dei delane som er fine og dei delane som er vanskelege. Absolutt ein roman verdt å plukke med seg!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Charlotte» av David Foenkinos

Boka er sponsa av Solum Bokvennen

Det einaste forholdet eg har til bøkene til franske Foenkinos, er den korte og supersøte kjærleiksromanen Nathalie. (Nathalie var faktisk ei av mine første omtaler her på bloggen, så eg blir litt nostalgisk og småflau av å sjå den att.) Men den likte eg jo supergodt, så når eg oppdaga Charlotte (skriv han kun bøker med kvinnenamn som tittel?), så vart eg jo freista.

Charlotte er ein biografisk roman, basert på livet til den tysk-jødiske kunstneren Charlotte Salomon, som døydde 26 år gamal. Ho skreiv faktisk ein sjølvbiografi, og herifra har forfattaren henta mykje inspirasjon og kunnskap. Vi er jo i Tyskland på tredve- og førtitalet, så nazismen speler ei stor rolle i boka. I tillegg var jo Charlotte og hennar familie ein del av den kulturelle eliten, og vi veit jo alle kva som etter kvart skjedde med jødiske kunstverk, jødiske artistar, kunstnarar og forfattarar. (Om du ikkje veit det, google litt rundt og førebu deg på eit sjokk. Og sjå filmen The Monuments Men!)

Charlotte får ein dårleg start på livet. På morssida i familien tek folk sjølvmord tilsynelatande heile tida, og når ho er ei lita jente er det mora som tek sitt eige liv. Faren er kirurg, og har ikkje moglegheit til å vere heime med ei lita jente. Han gifter seg med sangerinna Paula, som er ein praktiserande jøde. Sjølv om Charlottes familie til no har vore sekulære jøder, tek dei opp att tradisjonane Paula er så glad i. Men Tyskland endrer seg raskt. Charlotte klarer å bli den eine prosenten jøder som får gå på Kunstakademiet i Berlin, og ho set i gong som måler for alvor. Og så dukker Alfred opp – mannen i hennar liv. Charlottes liv vert meir og meir komplisert, og ho reiser til slutt til Frankrike. Det er ikkje noko hemmelegheit at Charlotte døyr under krigen (bare sjå alderen hennar), men livet hennar under krigsåra er fascinerande og hjerteskjerande.

Språket er noko for seg sjølv! Sjølv om du går djupt inn i kjenslene til folk, er det ein «eg»-forteljar i boka som skriv denne historia. Ganske spesielt, men det fungerer. Setningane kjem ganske oppstykka, og her er omtrent like mange linjer som setningar. I tillegg er boka delt inn i delar, som er delt inn i kapittel. Denne hakkete lesninga kan jo slå to veger, og den skal nok vere med på å gjere tempoet i romanen roleg og sakte. For meg vert det heilt motsett! Det gjer at det blir lyrikk, engasjerande poesi! Eg les fortare og fortare inn i meg – sluker det – og kjem til eit punkt der eg vil rope ut teksten! Og så kjem eit nytt avsnitt, og eg startar sakte igjen. Og slik går tralten. (Forfattaren har i eit kapittel forklart kvifor boka er skriven slik.)

Overraskande nydeleg og lettlest bok, som dei færraste (om nokon) vil angre på at dei tok seg tida til å lese. Enten du er glad i lyrikk, bøker med poetisk språk, historiske romanar, kunst, historie eller berre ei god forteljing, er Charlotte midt i blinken.

Forlag: Solum Bokvennen
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av David Foenkinos finn du HER.

Sitat

«Skjønnhet for aske» av Cecilia Samartin

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Norsk er faktisk det første språket denne boka er publisert på, den engelske utgåva er ikkje å få tak i enno. Så det er jo ei verdspremiere! Og det er ei anna slags premiere òg, for dette er det fyrste møtet mitt med bøkene til Samartin. Det freistar å lese fleire bøker etter å ha lest denne, sjølv om den skal vere ganske annleis enn dei førre bøkene hennar.

Dette er ein ganske rå roman om trafficking, menneskesmuglig, tvangsprostitusjon og alt anna i same kategori. Du kunne kalt det slaveri, for den del. (For det er jo dét det er, moderne slaveri!)

Vi møter tre veldig forskjellige jenter som hamnar i Las Vegas på ganske ulikt vis. Inesa er rundt 16 år og vert kidnappa frå heimbygda si i Moldova; Karla på rundt 14 som forelsker seg og vert manipulert av ein hallik i Mexico; og til slutt 9 år gamle Sammy som stikk av frå barnevernet etter ei grusom hending. Vårt fyrste møte med desse jentene er i Las Vegas når dei møtast for å rømme til California saman. Så vert historiene deira rulla opp, med vondare og verre hendingar for kvart kapittel.

Sjølv om dette er eit ganske jævlig tema, så dristar eg meg til å kalle boka feelgood. Den er jo full av håp! (Vi veit jo allereie frå starten at dei i alle fall er sterke jenter som gjer sitt beste for å kome seg vekk frå «syndenes by».) Det er jo hjerteskjerande! (Sjølv om boka underlig nok ikkje fekk meg til å gråte.) Og ikkje minst viktig, for den belyser eitt tema dei fleste av oss (nordmenn) nok ikkje tenkjer noko særleg på.

Samartin kunne gått mykje djupare inn på den psykologiske biten, og refleksjonane jentene gjer seg om det nye livet sitt. Ho gjer dei ganske distanserte, det blir litt sånn «han voldtok meg» og så fortset berre historia utan å stoppe opp og behandle temaet. På ein måte burde ho jo gå nærare inn på jentene, men samstundes tenkjer eg at då hadde eg nok grått eller kasta opp for kvart kapittel. Den nøkterne måten dei verste handlingane stort sett vert skildra, gjer at boka òg kan passe for ungdom. (Men ikkje kjøp den til tenåringsdottera di om ho er ei sart sjel.)

Forlag: Juritzen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Andre folks døtre» av Amy Gentry

Éin kommentar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Andre folks døtre tek ikkje opp nokon nye tema; kidnappa barn som dukker opp igjen og usikkerheita rundt om dei snakker sant, seksuelt misbruk, religion… Ingen av delane er nye, men eg synest Gentry knyttar dei saman på ein ganske så god måte.

Julie Whitaker vart kidnappa som trettenåring. Åtte år seinare står ho på døra, og vert ønska velkomen heim. Men når Anna oppdager at Julie lyg om små og store ting, begynner ho å tvile på om det faktisk er dottera hennar som er komen heim – eller om det er nokon som vil ha pengane deira. Når ein privatetterforsker kontakter Anna med sine tvil, klarer ikkje Anna å kjempe mot mistankane sine lenger. All statistikk tilseier at Julie er død – så kven er denne unge kvinna som har flytta inn i heimen til Anna og Tom?

Mellom kvart kapittel, får kanskje/kanskje ikkje-Julie snakke og fortelle si historie. Men her må du halde tunga beint i munnen, for historia vert rulla opp baklengs! Og før ein forstår det, kan det vere veldig forvirrande. Det er jo ein ny vri som gjer boka veldig spennande, men som sagt litt uoversiktlig. Dette elementet er både det beste og det verste med boka.

Når det kjem til psykologisk spenning i boka, kunne nok Gentry drøyd endå lenger med å avsløre om det faktisk var Julie. (Eg gjetta det ganske kjapt, gjer du?) Ho kunne òg gjort meir når det kjem til frustrasjonen, sorgen og hatet knytta til å miste eit barn og ikkje vite kva som har skjedd. Anna fortel liksom lesarane meir om korleis ho følte det, enn å faktisk berre føle. Slutten var veldig bra, og faktisk ganske rørande. Ein litt meir avsluttande slutt enn det som er typisk for psykologiske thrillarar. Absolutt lesverdig bok!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Homo deus: En kort historie om i morgen» av Yuval Noah Harari

Boka er sponsa av Bazar forlag

Eg las Sapiens i fjor, og det var verkeleg ei av dei beste sakprosabøkene eg har lest! Derfor var eg kjempegira når oppfølgjaren, Homo deus, kom på norsk. Det går ikkje an å legge skjul på at Harari har ei fantastisk formidlingsevne, for ein sit igjen og føler seg latterlig intelligent. (Og det er jo alltid kjekt å føle seg glup.)

Lat oss starte med tittelen. Homo sapiens betyr jo «det tenkende mennesket», og homo deus betyr «det guddommelige menneske». For er det ikkje mini-gudar vi er på veg til å bli? Med all den kunstige intelligensen, designerbabyer, moderne medisin, medikamenter som kan endre kjenslene våre eller halde oss i live – kanskje for alltid?

Boka handler jo om framtida, så naturleg nok snur Harari seg mot fortida for å sjå trender, sannsyn og kome med kalkulerte spådommer, spekulasjoner og moglege løysingar. Men det er pokker så skummelt, denne gongen. Det er i alle fall lett å seie seg einig i det Harari skriv, og det får deg jo til å tenke på framtida. Kor er vi på veg? Han utfordrer tankane rundt økonomi, ideen om et individ, ulike ideologiar, moderne medisin, og ikkje minst teknologi. Blant anna, det er så utrulig mykje meir han klarer å skvise inn.

Avsnitta her er litt lengre enn i Sapiens, så det tek litt lenger tid å lese boka, for ein må faktisk sette seg ned og ta seg god tid til lesinga. Språket er heller ikkje like leikent og skarpt som det var i forgjengeren, men det er vanskeleg å ha skråblikk og harselere med noko som enno ikkje har hendt. Det er uansett lettlest, interessant og forståeleg. Kos deg!

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Yuval Noah Harari finn du HER.

Sitat

«Maresi» av Maria Turtschaninoff

Éin kommentar

Boka er eit førehandseksemplar frå Gursli Berg forlag

Maresi er den første boka i fantasyserien Krøniker fra Det røde klosteret, og gjett om eg gler meg til nummer to og nummer tre! (Som kjem neste år og i 2019.) Forfattaren er finsk-svensk, og har fått kjempeskryt for boka, med god grunn. (Eg håper òg det kan bli ein knallgod film av denne boka, for filmrettane er allereie solgt.)

Maresi er ikkje berre tittelen på boka, men òg namnet på hovudpersonen. Dei siste fire åra har ho budd på øya Menos; ei knøttlita øy med eit kloster, og kun kvinner har adgang. Her tilber dei Urmora, dyrker mat, syng og ber, og lev eit ganske så typisk klosterliv. Det er lenge sidan det var noko dramatikk på øya, men dette kjem til å endrast når Jai dukker opp. Jai kjem i land på øya forslått, skitten, full i arr og livredd. Ho rømde frå det gamle livet sitt, og forfølgjarane hennar vil veldig gjerne straffe henne. Så gjerne at dei ikkje stoppar for noko, og ein dag kjem dei i eit skip til øya.

Eg må innrømme at det tok litt tid før det verkeleg vart spennande (men så er jo dette ei krønike, ikkje ein thriller), men når det først tok av — herregud, så ufatteleg intenst! Eg ville berre at boka skulle vere lengre, men eg veit ikkje om eg hadde takla det. Det går liksom frå å vere ei ganske interessant skildring av eit liv i eit kloster på ei øy, med vennskap, mat, religion, historie og generelle plikter, til å bli grøssande skummelt og hjerteskjerande. Så om du begynner på boka og synest det går litt trått, hald ut! Det er trass alt den første boka i ein serie, og Turtschaninoff må jo få lov til å skildre dette universet før vi går så mykje vidare.

Apropos skildringane, så er er det Maresi sjølv som skriv ned desse hendingane så raskt ho kan etter at dei hende. Ho er berre tretten år når ho skriv, og ho kan ikkje hugse alt. Ho gir si side av saka, og det vert utruleg vellukka. Det er òg dette som gjer at eg synest boka passer best for ungdom, sjølv om ein eigentleg ikkje kan setje noko øvre eller nedre grenser for fantasy. Alle liker jo fantasy! (Ja, faktisk. For du kjem ikkje her og seier at du ikkje ser på Game of Thrones?)

Det er ei sterk historie om modige kvinner, i eit typisk fantasyunivers. Her er den «gamaldagse stilen», religionen står sterkt, ulikskapane mellom menn og kvinner er i fokus, og forfattaren vektlegg kor viktig kunnskap er eit samfunn – eit ekte så vel som eit fiktivt. Eg kan anbefale boka varmt, og som eg innleidde med; eg gler meg allereie til bok nummer to, Naondel, kjem neste år!

Forlag: Gursli Berg
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Evening Primrose» av Kopano Matlwa

Eg har for tida ansvaret for engelsk skjønnlitteratur på jobb, og prøver alltid å finne noko nytt og spennande å putte i hyllene. Eg er ein sucker for flotte omslag (spesielt med blomster), så denne frista litt. Og for ei sterk bok det viste seg å vere!

Dette er ein kort og vond bok om ei ung jente som mister si kristne barnetru, får naiviteten sin utfordra og sitt syn på medmenneskelighet knust. Vi tenkjer kanskje litt for ofte på vårt eige land og korleis vi opplever store mengder innvandring frå kriseramma land, men vi er jo ikkje dei einaste. I Sør-Afrika slit mørke (er det politisk korrekt?) med å gjenoppta kulturen «vi kvite» øydela, asiatar (spesielt kinesarar) innvandrer og ikkje minst menneske frå andre afrikanske land, som er bittelitt mørkare i huda. Og folk er dessverre like trangsynte over heile kloden.

Hovudpersonen, sør-afrikanske Masacheba har drøymd om å bli lege heile livet. Yrket viser seg å vere heilt grusomt: elendige ressursar på eit offentleg sjukehus, rasistiske kolleger og pasienter, pasienter som døyr, eller er utakknemlege og berre suger alt livet ut av henne. Mot si religiøse og litt rasistiske mor si vilje, flytter ho saman med Nyasha, ein politisk kollega frå Zimbabwe. Frustrert over framandfrykta og framandhatet som florerer i landet, restane og konsekvensa av apartheid og ein fæl jobb, starter Masacheba ein underskriftskampanje. Ikkje alle av Masachebas landsmenn set pris på hennar ønske om å inkludere innvandrar, og bestemmer seg for å «korrigere» henne, på den verst tenkelige måten.

Historia er fortalt gjennom notatboka Masacheba bruker til å be til Gud, ein Gud ho får mindre og mindre tiltru til. Kva slags Gud ville la henne oppleve det ho gjorde? Eller lar verda vere slik den er for tida? Korleis kan ein påstå at han elskar alle menneske likt, at han kan tilgi alt? Må ho møte desse onde menneska i himmelen òg, held det ikkje å vite at dei er på same jord som henne?

Dette er som sagt ei sterk bok, med heftige tema, der spesielt framandfrykt (xenofobi) er dratt fram i rampelyset. Eg synest språket er veldig godt, og dagbokforma gjer at det vert personleg, autentisk og djupt rørande. (Boka burde jo faktisk vere truverdig, då forfattaren sjølv er ei ung kvinne, utdanna som lege.)

Forlag: Sceptre
Utgivelsesår: 2017