Teknologi

Sitat

«S.T.A.G.S.» av M. A. Bennett

Eg er ganske så opptatt av ungdomskrim om dagen (eg jobber i ungdomsavdelinga på Norli Strandgaten for tida), og prøver hardt å holde meg oppdatert. Og krim for ungdom er definitivt den nye greia, og les ein på engelsk opner mange dører seg. Ein eg kom over var denne frå 2017, S.T.A.G.S. av M. A. Bennett, og oppfølgeren, D.O.G.S. er akkurat komen, og skal straks lesast.

Greer har byrja på kostskule, sidan faren er villmarksfotograf og ikkje skal bu heime dette halvåret. Ho er langt i frå den absurd rike ungdommen som elles går på den fancy kostskulen S.T.A.G.S., ho er bare intelligent nok til å få stipend. Ho kjenner seg utanfor, men blir overlykkelig når den populære gjengen, Medievals, inviterer henne heim til seg over ferien, og muligheten til å bli innvidd i skulens indre sirkel.

For denne skulen er merkeleg religiøs, og har eit enormt hat mot teknologi. Det er ekstremt overdrevent, og eg absolutt elsker det. Om eg skulle forklart boka enkelt, ville det vore Gossip Girl møter Downton Abbey på ein skikkeleg creepy, gamal skule.

Boka opner med det som elles ville vore det store spørsmålet; kven drap Henry? Men vi får vite med ein gong at Greer, Shafeen og Nel tok livet av han, med eit uhell. Ein skulle tru at det ville øydelagt boka å få «svaret» på den måten, men Bennett får det til å funke! Historia vert så rulla opp, og boka stopper ikkje når Henry døyr; there is more! Noko av det virker litt langdrygt, men det gir veldig meining når du veit det kjem ein oppfølger. Dei raude trådane vert likevel samla elegant på slutten, spesielt om du er litt nerdete (som underteikna).

Det er ein veldig god psykologisk thriller, veldig lett å forsvinne totalt inn i. Tema som modernitet versus tradisjon, menneskas verdi i forhold til dyr, og teknologi er alle sentrale. Og ja, i tillegg til eit mord, då. Eg tilrår absolutt boka, og gler meg veldig til å ta fatt på nummer to.

Forlag: Hot Key Books
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av M. A. Bennett finn du HER.

Sitat

«Den forrige jenta» av J.P. Delaney

Leseeksemplar

Eg tar ofte notater medan eg skriv, og i starten var det ikkje mykje begeistring for boka. Eg vart forvirra fordi handlingane gikk såpass parallelt og blanda saman jentene dei første femti sidene og måtte konstant kikke på namnet i kapitlet. Det tok litt tid, men då eg kom til side 100 byrja det verkeleg å bli interessant. Og etter 200 sider fekk eg endeleg kjensla av å måtte lese vidare for å finne ut kva som hendte og kva som hadde hendt.

Jane har opplevd ei stor sorg, og treng ei endring i livet sitt. Ho flytter inn i Folgate Street 1, eit minimalistisk og teknologisk avanansert hus – til ein draumepris. Men leigeavtala kjem med ei lang rekke merkelege reglar; ingen bøker, ingen husdyr, ingen planter, ingen klesplagg på golvet, ingen nips. I tillegg til at ein blir digitalt overvåka så dusjen hugser kva temperatur du liker, skifter belysning etter stemning og mange små finurlige ting. For Jane er dette himmelen, heilt til ho oppdager at Emma, den forrige leigetakaren, døydde i huset. Hovudet knust mot steintrappa. Ubehaget veks, og Jane prøver desperat å finne ut kva som hendte, før ho ender opp på same måte.

Den siste halvdelen gjekk altså ned i eit jafs. Eg har ofte sett boka samanlikna med blant andre Piken på toget, men eg er ikkje heilt einig. Det er ingen enorme tvistar, men heller mange middels store vendingar som konstant endrar handlinga og historia litt. Grepet fungerer veldig godt, og om forfattaren hadde droppa eitt av hinta, hadde eg aldri forstått kva som verkeleg hadde hendt før det blei avslørt. (Sjølv om det ikkje var mange sidene igjen på det tidspunktet.)

Det einaste eg eigentleg har å klage på (når alt eg synest var ulogisk og rart har fått ei forklaring), er kanskje skildringene av kvinnene. Eg synest kvinnene her blir ganske så flate, og etter litt googling oppdaga eg at J.P. Delaney er ein mann (Tony Strong). Ofte, som her, blir kvinner skildra av menn litt lite truverdige og lite komplekse. Skildringer som «en dyr nyanse av blond» og kvinners førsteinntrykk av ein mann er at «han kunne jeg ligget med», det blir litt konstruert. (Sjølv om det siste eksempelet kom tilbake for å bite meg i ræva.) Det er ikkje eigentleg personer det er lett å like, og det gjorde meg hakket mindre engasjert i handlinga, spesielt i starten.

Boka fungerer ikkje akkurat noko litterær, feministisk litteratur, men det er knallgod underhaldning. (Og så blir eg sittande å tenke: ville det fungert om det var to unge menn som hadde budd i huset? Nei. Og berre den kjensgjerninga om samfunnet er jo noko å ta med seg vidare.)

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Compis» av Hasse Hope

Leseeksemplar

2018 har vel vore det største året for kjendisbøker, men forfriskande nok utgir ikkje Hasse Hope ein biografi om ein vanskeleg oppvekst, overvinning av utfordringer og nettmobbing. Han skriv ein sjukt rå ungdomsroman om det å vere kul i staden. Eg veit ikkje om mange hadde forventa at Hasse Hope skulle skrive ein ungdomsroman?! Av alle ting, liksom. Eg synest det skin igjennom at det er Hope, om ein les ut enkelte passasjer høgt og har sett litt av sketsjane hans på TV. Same høge tempo og hysteriske latter og vilt innhold. Eg har aldri klart å bestemme meg for om eg liker dei heilt eller ikkje, men etter å no oppleve kor sofistikert humoren hans kan vere, lener eg mot «liker».

PrivatOil (tidlegare Equinor) har utvikla ein 100% menneskeliknande robot for alle ensomme ungdommer, Compis (eller COMPis). Det einaste problemet med snille og omtenksomme Compis, er at han er det mest ukule og nerdete vesenet som eksisterer. Han er trass alt programmert av robotingeniører, og dei er ikkje akkurat kule. Og kven vil ha ein så ukul venn? Så superkule og dødshigge Leo Kreutzberger får (etter utpresning og andre ulovlige aktiviteter) påprakka oppdraget med å gjere Compis kul. Men det viser seg at kulhet ikkje er det lettaste i verden å lære vekk.

Her er massevis av kulturelle referanser, parodier, skråblikk og vitser. Og eg flirte meg gjennom mesteparten av boka, men eg er litt usikker på om eg trur boka vil passe målgruppa (13-18). Eg trur kanskje referansane er litt for vaksne/gamaldagse? Dei passer vel meir for 20-30, som faktisk har sett Titanic og kanskje heng litt meir med i politikk? Boka er sikkert morsom for ungdommen òg, men eg trur eg og mine jamnaldrande vil få ein god del meir ut av den.

TLDR; morsom framtidsroman om teknologi og kulhet, spekka med referanser og satire! (Tommel opp!)

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«They Both Die at the End» av Adam Silvera

Om du ser på omslaget, er det to figurar og teksten «This is Mateo» of «This is Rufus», før tittelen på boka kjem: They Both Die at the End. BAM!! Er ikkje det slåande, vel? Og så tenker du kanskje: faen, så unødvendig å avsløre at hovedpersonene dør allereie før ein har opna boka?! Men chill, det er litt meir komplisert enn som så:

Vi er i vår tid, men teknologien vår har kome eit lite hakk lenger. Akkurat som vêrvarsel, har vi no òg dødsvarsel («Death-Cast»). Du blir oppringt rundt midnatt, og får beskjed om at du kjem til å døy innan tjuefire timar. Dei veit ikkje klokkeslett eller korleis, berre at det skjer. Ingen har klart å unngå «spådommen» enno. Men det er ikkje berre fælt, for det er utvikla mange ting for å gjere livet til dei som mottar varselet («Deckers»), som virtuelle opplevingar og reiser, gratis mat, eigne nattklubber og eigne apper. Appen «Last Friends» er den mest brukte. Og slik møtast Mateo og Rufus.

Mateo og Rufus er ganske ulike gutar, begge i slutten av tenåra. Dei har likevel ganske lik bakgrunn; begge er latino, begge har mista familien sin og begge skal døy i dag. Dei møtest, blir venner og bestemmer seg for å leve sine siste timar som om dei aldri skulle ta slutt.

Eg er usikker på om eg liker konseptet, eg trur eigentleg boka kunne vore like god om du hadde droppa omstendigheten rundt korleis Mateo og Rufus møttes. Kanskje. Det vil jo aldri få vite, men eg trur kanskje det. Uansett, boka vart berre betre og betre, og på slutten var eg heilt i frå meg. Kjempeflott, rett og slett!

Forlag: Simon & Schuster
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Idioten» av Elif Batuman

Boka er sponsa av Solum Bokvennen

Idioten er ein litt annleis coming of age novel (dannelsesroman, sjølv om det høyrest meir pretensiøst ut på norsk). Det er ein ganske kompleks roman, som har fokus på så utruleg mykje forskjellig; utdanning, vennskap, (ubesvart) kjærleik, det første møtet med moderne teknologi, språk og litteratur, kultur, og så er her bokstavelig talt ei dannelsesreise.

Denne romanen handlar altså om tyrkisk-amerikanske Selin, som går førsteåret på Harvard. Selin er ei ganske så enkel, uskyldig og gjennomsnittleg jente. Likevel har ho ein tendens til å hamne i dei merkelegaste situasjoner. Ho er ikkje spesielt sosialt oppegåande, kan man vel seie. Å vere litt usikker på korleis ein forholder seg til folk ein er litt interessert i, vert ikkje enklare når ho byrjar å maile med medstudenten Ivan. Ivan er ungarsk og utruleg sær, men Selin fell for han – av ein eller annan grunn. Epostane deira vert ei stund det einaste kommunikasjonsmiddelet dei har, og etter kvart blir det rart å møtast i verkelegheita. For Selin blir Ivan eit slags idealmenneske. (Eigentleg er han ein skikkeleg arrogant dritt, synest eg.)

Vi følger Selin frå hausten fyrste semester, til vårsemesteret og så sommaren etter, då Ivan har lokka henne til å undervise i engelsk i ein liten ungarsk landsby. I løpet av desse tolv månadane reflekterer Selin mykje over dei underlege situasjonane ho hamnar i, livet, seg sjølv, språk, kultur, og tja, det meste. Kanskje spesielt det ujamne forholdet mellom henne og Ivan. Her er mange morsomme scener og betrakningar!

Batuman er tydeleg ein forfatter som skriv om det ho kan. Når ho skildrar utsjånaden til Selin, er det vanskeleg å ikkje sjå på forfatterportettet av Batuman på omslaget. Ho har og den tyrkiske bakgrunnen til Selin, og Selin drøymer jo om å bli forfatter – noko det er openbert at Batuman er. For språket er heilt fantastisk godt, sidene vender omtrent seg sjølv. Ho har skapt ein ganske sympatisk og sårbar karakter, som ein gjerne følgjer vidare. Så, kan eg få ein roman med skuleår nummer to??

Forlag: Solum Bokvennen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Homo deus: En kort historie om i morgen» av Yuval Noah Harari

Boka er sponsa av Bazar forlag

Eg las Sapiens i fjor, og det var verkeleg ei av dei beste sakprosabøkene eg har lest! Derfor var eg kjempegira når oppfølgjaren, Homo deus, kom på norsk. Det går ikkje an å legge skjul på at Harari har ei fantastisk formidlingsevne, for ein sit igjen og føler seg latterlig intelligent. (Og det er jo alltid kjekt å føle seg glup.)

Lat oss starte med tittelen. Homo sapiens betyr jo «det tenkende mennesket», og homo deus betyr «det guddommelige menneske». For er det ikkje mini-gudar vi er på veg til å bli? Med all den kunstige intelligensen, designerbabyer, moderne medisin, medikamenter som kan endre kjenslene våre eller halde oss i live – kanskje for alltid?

Boka handler jo om framtida, så naturleg nok snur Harari seg mot fortida for å sjå trender, sannsyn og kome med kalkulerte spådommer, spekulasjoner og moglege løysingar. Men det er pokker så skummelt, denne gongen. Det er i alle fall lett å seie seg einig i det Harari skriv, og det får deg jo til å tenke på framtida. Kor er vi på veg? Han utfordrer tankane rundt økonomi, ideen om et individ, ulike ideologiar, moderne medisin, og ikkje minst teknologi. Blant anna, det er så utrulig mykje meir han klarer å skvise inn.

Avsnitta her er litt lengre enn i Sapiens, så det tek litt lenger tid å lese boka, for ein må faktisk sette seg ned og ta seg god tid til lesinga. Språket er heller ikkje like leikent og skarpt som det var i forgjengeren, men det er vanskeleg å ha skråblikk og harselere med noko som enno ikkje har hendt. Det er uansett lettlest, interessant og forståeleg. Kos deg!

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Yuval Noah Harari finn du HER.

Sitat

«Tusen etasjer høy» av Katharine McGee

Boka er sponsa av Aschehoug forlag

Om du nokon sinne har ynskt deg ein blanding av Gossip Girl og science fiction, så har du fått ønsket ditt oppfylt. Meir spesifikt kan eg faktisk ikkje skildre denne boka, denne underlege og fantastiske blandlinga.

Handlinga går føre seg i (det herrens år) 2118. Mykje har forandra seg (teknologi, meldinger som går via linser ein har på auget, hologram) men menneske er enno menneske. (Kudos til McGee for å ta med den seksuelle aksepten samfunnet vårt held på å utvikle, for omtrent alle i tårnet er bifile. Utrulig kult gjort!) Ei av dei største endringane er kanskje det enorme tårnet som er bygd på omtrent heile Manhattan. Med sine tusen etasjer ruver det over absolutt alt, og rommer ei enorm mengde menneske.

I den tusende etasje er det berre éi leilighet, og der bur ekteparet Fuller med sine to barn: adoptivsonen Atlas og den genetisk (og perfekt) konstruerte dottera Avery. Men til trass for perfeksjonen er ikkje Avery lukkeleg, for ho er forelska i det eine mennesket ho ikkje kan få, nemleg adoptivbroren sin (æsj). Når det går opp for Avery at bestevenninna Leda er forelska i broren hennar, kjølner forholdet mellom dei. Leda forstår ikkje kvifor Atlas ikkje er interessert, og betaler det fattige ingeniørgeniet Watt for å spionere på Atlas via «feeden» hans. Og slik møter Watt Avery, og forelsker seg. I tillegg møter vi Rylin, ei fattig jente som forelsker seg i den rike og deprimerte arbeidsgiveren sin, før ho risikerer alt for pengane sin skyld. Og rike Eris, som mister alt når mora avslører at Eris» far ikkje faktisk er faren hennar. Alle liva til desse menneska vert knytt saman, men ein av dei skal døy. I november 2118 vil ei av jentene falle frå toppen av tårnet og knusast mot bakken. Men kven av dei? Og kvifor?

Boka vert ikkje ordentlig spennande før dei siste femti sidene, men alle skildringane av teknologien og den fiktive framtida er meir enn interessant nok til å halde leselysta oppe. McGee er i alle fall kreativ nok! (Det einaste eg slit med er å sjå for meg tårnet utanfrå, korleis det kan vere fire tusen meter ned til bakken frå toppen, for det må jo skråne på eit eller anna tidspunkt??) Det er som sagt ei slags krysning av Gossip Girl og sci-fi, men det funker merkeleg bra! Kjempekul og original historie, med ei klassisk og god oppbygning.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Tinderella» av Heidi Nathalie Hovland

Boka er sponsa av Juritzen forlag

Tinderella

Eg har litt vondt inne i meg. Sorry not sorry, men dette er ikkje særleg bra. Boka skal liksom passe for dei som likar SKAM, men eg ser absolutt ingen likskapar mellom serien og boka, på noko nivå. For å ikkje snakke om karakteren Sofie! Ho er nitten, men oppførselen er meir som tretten. Intelligensen og normal folkeskikk er kanskje lågare. Det står bakpå at Sofie er sjølvutleverande og ironisk. I call bullshit. Sofie framstår berre som smådum, barnsleg (ho snakkar seriøst berre dritt om foreldra sine, som ikkje eigentleg gjer noko gale) og overflatisk. Det vert ikkje oppfatta som sarkasme eller satire frå mi side, berre kleint.

Sjølve boka handler berre om alle dei forskjellige gutane som Sofie møter, som alle er dumme, kjedelege, sjølvopptatte, overflatiske, frekke eller stygge. Vel, shocker, Sofie er ikkje noko catch sjølv. Ho er ferdig på vidaregåande, jobbar på kafé og bur fortsatt heime, noko ho surmular over konstant. Ho leiter berre etter kjekke, rike, vestkantgutar, men ingen er bra nok når det kjem til stykket (til trass for kor smålubben, lite pen, lat og kjedeleg Sofie sjølv veit ho er). Ho sveipar og sveipar. Ho vil så gjerne ha kjæreste, men ingen er bra nok. Ho klager over alle som dumpar ho etter ein date, men gjer akkurat det same sjølv. Forfattaren har jo uttalt at mykje er basert på eigne erfaringar, og dersom det stemmer synest eg eigentleg litt synd på ho.

UNNSKYLD for at eg verkar så sur og negativ. Eg prøver alltid å vere positiv når eg omtaler bøker, for vanlegvis vil bøker passe for ein eller annan. Eg ser derimot ikkje heilt kven som vil like denne boka. Vaksne kjem nok til å tenke det same som meg (auch, er eg så gamal allereie??), unge vil nok oppfatte det som ganske merkeleg opplegg. Eller, opplegget og ideen er ikkje så dum, utførelsen er berre mislukka. Språket er dårleg (show, don’t tell gjekk forfattar og redaktør hus forbi), det skjer ikkje så mykje som ikkje involverer alkohol og sex av typen why not? Uff, nei, det funker ikkje. Eg føler eg burde vere ung og kul og like denne boka (eg er yngre enn forfattaren), men det gjer eg dessverre ikkje.

Forlag: Juritzen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Luridiumstyven» og «Kryptalporten» av Bobbie Peers

Begge bøkene er sponsa av Aschehoug forlag

Dette er dei to fyrste bøkene om William Wenton, i det forlaget sjølv kaller ein «storslått spenningserie». Og gjett om det er!

Luridiumstyven

William er 11-12 år gamal, og bur i Noreg. Kvifor veit han eigentleg ikkje, for han er engelsk, og ingen vil fortelje han det heller. William er ein smart gut, og veldig glad i løyse koder og gåter. Han veit ikkje heilt korleis han løyser dei, han kjenner kun murringa i magen og fingrane som beveger seg. Etter å ha løyst Umuligheten, ei «umulig» kode på eit museum, byrjar ting å skje. Foreldra snakker om eit institutt, men før dei får reist dit, er ein enorm robot i hælane på William, og alt vert svart. Når han vakner, er han på ein heilt utruleg stad, og har hamna i sitt livs eventyr (så langt, det er jo allereie ei bok til!).

Men ja, eg synest boka var kjempespennande! På slutten var eg redd for at boka ikkje var avsluttande, for eg forsto ikkje korleis Peers kunne løyse opp knuta han hadde skapt på så lite tid?? Det gjekk jo faktisk opp til slutt. Boka er lettlest, med stor og fin skrift, mange korte kapittel og ein del blanke sider, så den tek ikkje meir enn ein time eller to (for ein vaksen) å lese ut. Språket er enkelt utan å bli barnslig og flatt, og eg trur mange unge lesarar vil like boka. Og så er det jo fint at William er eit litt annleis førebilete; liten og tynn, kjempesmart, nysgjerrig og modig. Vi treng fleire slike «antiheltar» i barne- og ungdomslitteraturen.

Kryptalporten

For tida kjenner ikkje William seg så bra. Han får anfall der han vert iskald og ikkje er bevisst, så når han skal tilbake til Instituttet er han ganske letta. Heilt til han kjem dit, og alt er forandra. Sikkerhetsnivået er maksimert, og han er innelåst mesteparten av dagen, og har ein vakt-obot med seg elles. Sjefane på Instituttet oppfører seg annleis, og William merkar at dei ikkje stoler på han lengre. Men kvifor? Og kva er det dei skjuler?

Dette plottet er litt vagare enn Luridiumstyven, og eg skjønar ikkje heile greia eigentleg (problemstillinga med luridiumet). Men ja, ein kan ikkje skjøne alt kvar gang, kan ein? Spesielt når det kjem til sci-fi, ein må liksom berre godta det ein vert fortalt. Og for å ikkje snakke om cliff-hangeren på siste side!

Så kort oppsummert: kan absolutt anbefale bøkene! Både til vaksne og barn.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: Luridiumstyven (2015), Kryptalporten (2016)

Fleire bøker av Bobbie Peers finn du HER.

Sitat

«Dobbel V» av Marit Bolsø Brodersen

Dobbel V

Okei, dette er kanskje favorittdiktsamlinga mi. Dette er seriøst god lyrikk. Det er moderne, rett på sak og veldig originalt. Brodersen brukar mange typar metaforar, dei fleste heilt nye for meg, og klisjear finn du absolutt ikkje. Det er brukt mykje allusjonar, og det er jo eigentleg veldig kjekt! For kor glupe og beleste kjenner vi oss ikkje når vi ser og kjenner att peik til andre tekstar?

Hovudpersonen i diktsamlinga er på leiting. Etter seg sjølv, etter minner, etter noko å leve for. Med utgangspunkt i dei tusenvis av søkemotorane vi moderne menneske bruker for å finne svar på alt mogleg, prøver hovudpersonen å finne svar på sine. Men dei store spørsmåla i livet finn vi jo ikkje på internett, eller? Det skjer i alle fall ikkje her. Mente du: Drømmeland? Det er morosamt, sårt, og det vil treffe deg.

Dette er faktisk så intrikat og nøyaktig komponert poesi at eg kunne ha skrive ei fem siders litterær analyse om berre eitt av dikta, men det trur eg ikkje nokon av dykk hadde orka å lese. Så difor held vi oss til enkle omtaler, er ikkje det like greitt?

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Sapiens: En kort historie om menneskeheten» av Yuval Noah Harari

2 kommentarar

Sapiens

Denne boka er herved den beste ikkje-skjønnlitterære boka eg har lest. Den er fantastisk!! Harari klarer å formidle så utrulig mykje kunnskap, nesten latterlig effektivt. Ein skulle tru at mykje informasjon om evolusjon, økonomi, religion og så vidare fort ville blitt tørt, men det er nesten umogleg å leggje boka i frå seg. Det er så bra skrive!! (Kan de høyre opphissinga mi frå bak skjermen, eller?) Harari skriv med humor, sjølvironi og innsikt. Det er lett å forstå boka, og like lett å forstå at ho er skriven av ein eksepsjonelt kunnskapsrik mann. Det er lite eg blir skeptisk til, og eg skal innrømme at dei siste kapitla eigentleg skremde meg. (Og som Harari sjølv seier: om du ikkje vert skremd, har du ikkje tenkt nøye nok gjennom det.)

Eg kan no skryte på meg å vite kvifor menneske ofte har så vondt i ryggen, kvifor menneskebabyar er så hjelpeslause i årevis, kvifor gull kostar kva det kostar og kvifor enkelte indonesiske menneske berre vart éin meter høge og vegde 25 kg. Og visste du at vi var minst seks ulike menneskerasar samstundes på jorda for mange titusen år tilbake, men at vi (Homo sapiens) utrydda dei andre?

Dersom du enno ikkje har fått lyst å lese boka, så vil eg tru du ikkje er morosam på fest. Denne boka burde heilt alvorleg vore pensum. Ferdig snakka. Så Bazar forlag, viss denne boka kjem i pocketformat før jul, så skal eg kjøpe den i julegave til heile familien min.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2016

Fleire bøker av Yuval Noah Harari finn du HER.