Adopsjon

Sitat

«Tre vegar til havet» av Brit Bildøen

Leseeksemplar

Dei siste vekene har eg berre drukna i god, norsk litteratur (og attpåtil på nynorsk!), og det er så kjekt at vi har forfattarar her til lands som kan måle seg med utlandet. Og den nyaste boka til Brit Bildøen (einaste eg har lest så langt av ho) er heilt, HEILT FANTASTISK. Noko av det absolutt beste eg har lest i år, utan tvil. Å gi denne boka i julegåve, er eit kompliment til mottakaren.

Boka er delt inn i tre ulike historier, som fortellinga veksler mellom. Kroppen, Staten, Eksilet. (Og namna kan virke pompøse i starten, men dei vil til slutt gi total meining, eg lover.) I Kroppen møter vi ei kvinne som ikkje får adoptere barnet ho og ektemannen har lengta etter og straks skulle få. I Staten møter vi ein stalker som skal legge ein død katt foran ei dør. I Eksilet møter vi ei kvinne som lev eit avskjerma og roleg liv som translatør og ringmerker fugler når ho ikkje går tur med hunden sin.

Tre historier som sakte flettar seg saman. Gradvis dukker det opp hint, samanhengar og logikk i det som kan verke uforståeleg i starten. På midten vil alt begynne å gi litt meining, og på slutten vil du vere litt rysta. Eg var i alle fall det. Og eg følte meg tilfreds, men eg hadde fortsatt eit spørsmål eller to. Ikkje noko som øydela, men som berre fekk meg til å undre.

Det er mykje i boka som fortsatt sit i meg, og eg mistenker at det ikkje vil sleppe heilt enno. Raseriet, sorgen og det knuste hjartet som er skildra, er så sterkt og truverdig at det kjennest ut som mitt. Boka er rett og slett meisterleg. Eg veit ikkje om eg kan seie det så mykje tydelegare? Kjøp boka (stjel den, om du må), og nyt.

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Little Fires Everywhere» av Celeste Ng

Little Fires Everywhere er noko av det beste eg har lest på ei stund, spesielt innanfor romamnsjangeren. For på ein måte – og eg veit ikkje korleis eg skal få dette til å ikkje verke kjedeleg – så er boka ein heilt enkel roman, om ei handfull menneske i ein liten forstad i Ohio, USA. Det er to familiar, og deira samanfletning av historier, skjebner og utvikling. Det er ganske enkelt ein roman om ulike typar menneskelege forhold, ulike syn på livet og kva ein bør få ut av det, ulike idear om fridom.

Vi er på nittitalet, i ein oppkonstruert forstad i Ohio. I denne forstaden – no by – er alt planlagt ned til minste detalj, som kva farger ein kan male huset sitt i, og at utleieboliger skal forkles som enmannsboliger for å unngå stigmatisering av å leie versus å eie. Alt har regler, og familien Richardson følger desse til punkt og prikke. Unntatt den yngste dattera, Izzy, men henne snakker ein stort sett ikkje om. Dynamikken i familien vert imidlertid satt på prøve når fru Richardson leiger ut utleieboligen sin til aleinemora Mia og hennar dotter, Pearl. Mia er ein kunstnerisk type, med eit heilt anna syn på livet. Pearl vil ha eit normalt tenåringsliv, og blir god venn med borna i Richardson-familien. Unntatt Izzy – det er Mia Izzy knytter seg til.

Ng (uttalast for øvrig «ing») skriv så himla godt. Dette er fargerikt, brutalt og vakkert. Både unge og vaksne i boka verker truverdige og komplekse, og dei framstår som heilt ekte menneske. Historia er det det same med: dramatisk, underhaldande og spennande, men samstundes jordnær og sannsynleg. Eg kjenner at eg trur på eigentleg alt i boka, og eg vil gjerne ha ein oppfølger. (Og så skal eg definitivt skaffe meg Ng si første bok, Everything I never told you.)

Eg kan ikkje seie noko anna enn at du ver så snill må stole på meg og lese denne boka. Dette er veldig overkommelig engelsk, så eg vil oppmode dei fleste til å prøve seg!

Forlag: Abacus
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«De tapte barna» av Rosanna Ley

Leseeksemplar

Ley er så flink til å skape stemninger og inspirere. (Så flink faktisk, at to år etter å ha lest Safranhuset, skal eg endeleg reise til Marokko. Og eg gler meg heilt vilt.) Og for ei evne til å formidle! Den sanne historia denne boka er basert på, rysta meg verkeleg. Faktisk slik at eg måtte fortelle alle i nærheten om det; «VISSTE DU AT…!?».

Boka (som så mange andre for tida) fokuserer på ei fortidshistorie og ei notidshistorie som blir fletta saman. Den eine historia foregår i Spania under borgerkrigen, der unge Julia blir sendt i kloster for å vere trygg (men eigentleg fordi foreldra vil sleppe å betale for maten hennar). Medan ho er i klosteret blir ho sendt til fødeklinikken til dr. Lopez, ein respektert, kristen mann som hjelper «falne kvinner». Men Julia synes noko ikkje stemmer; er det ikkje alt for mange babyer som dør på klinikken?

I vår tid har den unge journalisten Ruby endeleg klart å ta skrittet å gå ut av eit dødt forhold, og prøver å gå vidare frå foreldras død eit halvt år etter motorsykkelulykka dei var i. Men når ho rydder ut av familieheimen, oppdager ho ei skoeske med bilder av ei ukjent ung kvinne, med ein ukjent baby på ei ukjent strand. Kven var denne kvinna og babyen som foreldra har gøymt bilder av i skapet sitt?

Eg kan ikkje sei noko anna enn at eg verkeleg koste meg med boka. Det er ei velskildra historia med truverdige karakterer. Men så har jo eg ein forkjærlighet for historiske romaner basert på ekte historier. Om du liker den type bøker, så er Ley ein av dei beste i sjangeren.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Rosanna Ley finn du HER.

Sitat

«From the Heart» av Susan Hill

Leseeksemplar

Litt treigt ute; Susan Hill er visst ganske berømt. Og så er dette leseeksemplaret frå i fjor vinter, tydeligvis. Men – kven bryr seg om når bøker kjem/kom ut, så lenge dei er gode?? Og denne var verkeleg god. Eit subtilt, roleg og forståeleg språk, som skaper stemninger som få bøker eg har vore borti. Boka er ganske kort, men akkurat som Stoner av John Williams klarer den å skildre – om ikkje heile, så store deler av – eit liv.

Vi er på starten av 1900-talet, og Olive er ei ung kvinne fanga i ei tid som båe gir henne fridom, og tek den frå henne. Ho har val, moglegheit til utdanning og arbeid, men samstundes er det store forventningar knytt til kva ho skal velje. Kva som er akseptabelt, kva som ikkje er skamfullt og kvifor dette speler noko rolle, er spørsmål som alltid ligg i Olives bakhovud. Så når ho blir gravid utanfor ekteskapet, er ho fortvilt over tapet av den vekkadopterte sonen. Og når ho forelsker seg i ein eldre kollega, forstår ho ikkje kvifor ho ikkje kan elske den ho elsker.

Ho kan verke ganske uutdanna og enkel etter dagens standard, men ho er eit produkt av tiåret (og århundret) ho lev i. Ei synes litt synd på henne i starten, men ho er så absolutt eit kvinnfolk med tak i. Ho er faktisk villig til å ofre alt for si eiga lukke. Og kvifor ikkje, når det ikkje går utover nokon?

Boka stiller store og små spørsmål om samfunnet, både no til dags og historisk, og den set enkelte ting i søkelyset. Det er eit fint portrett av ei ung kvinne i to veldig ulike, men sikkert like vanlege, situasjoner frå det førre århundret som vi ikkje opplever i dag i det heile tatt.

Denne boka var så rørande, så verkeleg djupt rørande. Sjølv om Olive kanskje ikkje sa så mykje, så opplevde ho mykje. Dei svake reaksjonane hennar, dei få tankane ho gjer seg rundt situasjonane ho hamner i, det er så relaterbart. Ho har heilt openbert ein svak form for sosial angst, men likevel er ho så utruleg sterk. Sjølv om ho aldri veit kva som er korrekt eller forventa av henne, så gjer ho så langt ho kan det som føles rett for henne sjølv, og gjett kva? Det meste ordner seg, altså. Overraskande nok var denne boka ganske inspirerande. Ei verkeleg fin, lita perle. (Sjølv om eg seriøst misliker det uttrykket, for det er jo oppbrukt til tusen.)

Forlag: Penguin
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«De syv søstre», «Stormens søster» og «Skyggesøsteren» av Lucinda Riley

Då har eg og endeleg tatt fatt på denne – nesten latterleg – populære serien. Ei av bøkene er jo konstant på bestselgerlista, anten i pocket eller innbunden eller som e-bok. Det er jo heilt vilt! Så eg måtte jo faktisk berre sjekke dette ut for meg sjølv, då veldig mange av favorittbøkene mine blir samanlikna med Rileys bøker (og som den book hoarderen eg er, så har eg nesten alle bøkene hennar allereie).

De syv søstre er et leseeksemplar frå Boklageret

I den første boka, får vi sjokkerande nok vite at dei berre er seks søstre (og eg kan lukte at den sjuande nok vil dukke opp før serien er slutt, noko anna ville blitt rart). Alle samlast i barndomsheimen sin i Sveits, då faren deira er død. Og her må vi akseptere eit merkeleg premiss for boka: adoptivfaren deira har reist verda rundt og adoptert desse seks jentene (sjølv om han er singel, mykje vekkreist og dei vert oppfostra av ei slags hushjelp/barnepike), då han prøver å «samle» alle jentene frå eit stjernebilete kalla De syv søstre. Det er heller sært. Men ok, la oss berre godta at han var ein eksentrisk og rik mann som adopterte trengande, nyfødte pikebarn.

Denne boka handler om den «førstefødte» av jentene, Maia. Etter adoptivfarens død, har ho som dei fem andre fått eit brev som leder henne tilbake til opphavet sitt. Maia reiser til Rio de Janeiro, og eit gamalt herskapshus. Problemet er berre at den gamle kvinna som bur der gir henne klar beskjed om at ho tar feil, og umogleg kan vere fødd i dette huset. Og så hopper ti nesten hundre år tilbake i tid, til Rios stortid, då Kristusstatuen skulle setjast opp. Vi følgjer Izabela, ei vakker sosietetsjente som vil frigjere seg frå eit mogleg ekteskap, og blir med ei venninne og hennar familie til Europa, der ho forelskar seg hodestups i byen Paris.

Eg veksla mellom å lese boka og høyre den på lydbok når eg gikk på fjellet (kan eg få litt applaus?), og det var ei heilt herlig historie å ha på øyrene og koble av med. Eg trur ingen vil beskylde boka for å vere veldig realistisk, men nydelig er den! Eg synest miljøet i Rio de Janeiro er heilt fantastisk skildra, og boka blir jo som ein liten ferie dit. Så no får eg komme i gang med nummer to! (Og det blir rart å lese ein brite sin skildring av Noreg.)

I boka om den nest eldste systera, Ally, forflytter vi oss som sagt til Noreg. Dette skjer ikkje før langt ut i boka, og det er mykje vi skal gjennom først. (Forresten var skildringane av Bergen utruleg ekte! Sjølv om eg trur Riley overvurderer nordmenns vennlighet mot framande.) Før farens død, møter Ally sitt livs kjærleik og ser lyst på framtida. Lukka hennar varer dessverre ikkje så lenge, når faren død og forloveden vert riven vekk frå henne. Ho bestemmer seg til slutt for å finne ut meir om røttene sine i Noreg, og undersøker historia om Anna Landvik frå slutten av 1800-talet og hennar tilknytning til Ibsen og Grieg. Eller rettere sagt, til Peer Gynt.

Eg synest historia om sangerinna Anna og hennar liv i Christiania var den absolutt beste delen av boka, og så langt tenkjer eg at Riley kunne fått like mykje ut av å berre ha skrive dei historiske delane av desse bøkene som eigne bøker, og resultatet ville blitt minst like vellukka. Men så er det vel ein del meir å tene dersom du får folk til å kjøpe alle bøkene i ein serie på sju, eg ser den.

Skyggesøsteren er sponset av Cappelen Damm

Star si historie er her faktisk meir spennande enn fortidsdelen, så vidt. Ho føler seg kvalt i forholdet til den dominerande søstera Cece, og prøver å bryte laus. På jakt etter familien sin finn ho ein litt dysfunksjonell ein, som ho forelsker seg i. Men ho forstår ikkje kva hennar opphav skal ha med dei å gjere? Ho starter å nøste opp trådene, men oppdager raskt at ho ikkje er den einaste som leiter.

I fortidsdelen involverer Riley som vanleg mange historiske karakterer, og her får den engelske adelen køyrt seg. (Eg kan kanskje forstå kvifor Kjærlighetsbrevet blei tatt ut av butikk i England for mange år sidan, då romanen opprinneleg kom.) Ho legg ikkje akkurat fingrane i mellom, og fantasien er høg. Men det er litt av det som gjer bøkene såpass gode (sjølv om det ikkje litterære mesterverk, langt i frå), er kor virkelighetsfjernt heile greia er. Og slike totalt utruverdige underhaldningsromanar trengst innimellom. Ei pustepause, liksom.

Dei tre fyrste bøkene i serien er absolutt gode, men som nevnt over kunne dei fint klart seg som sjølvstendige bøker. (Og for meg startar desse kvinnenes historie litt for langt tilbake i tid til at det kjennest relevant for personane dei er i dag.) Det er jo ei stor trend no å veksle mellom notid og fortid på denne måten, og veldig mange liker denne stilen. Det gjer for all del eg og, men eg må innrømme at etter all hypen rundt desse bøkene hadde eg forventa at dei skulle vere dobbelt så gode. Om du ser etter ei verkeleg magisk bok av denne typen, vil eg anbefale I gode og onde dager av Gill Paul. Men dersom du tenker som meg – at den historiske delen utan tvil er den beste delen av boka – bør du sjekke ut bøkene til Dinah Jefferies, spesielt Silkehandlerens datter.

Men lesverdige er bøkene absolutt, og veldig greie å berre fordjupe seg i; rømme litt vekk frå verkelegheita. Og ja, eg skal lese Perlesøsteren. Stay tuned.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: De syv søstre (2015), Stormens søster (2016), Skyggesøsteren (2017)

Fleire bøker av Lucinda Riley finn du HER.

Sitat

«Kafeen på Roscarbury Hall» av Anne O’Loughlin

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Denne boka var ganske så overraskande! Basert på omslaget ville eg jo tippa at dette var ein dramaroman typ «kjærleik og krig». Men du? Det er det ikkje. Det er faktisk ein ganske rørande og god roman, med mykje tragedie, håp og som opner opp rundt eit ganske mørkt tema i moderne irsk historie.

Ella og systera Roberta bur saman i det gamle herskapshuset Roscarbury Hall på den irske landsbygda, men dei har ikkje snakka saman på fleire tiår. Når banken truer med å ta huset, starter Ella opp ein kafé i ballsalen for å betjene lånet. Roberta vert rasande, og betre blir det ikkje når Ella lar ein amerikansk turist omtrent flytte inn og hjelpe til med drifta. Amerikanaren Debbie vart nemleg adoptert frå eit irsk kloster og prøver desperat å finne røttene sine – og klarer dermed å rippe opp i ei vond fortid for mange.

Etter eit kapittel eller to tenkte eg at dette ville bli ei slags krysning av Karin Brunk Holmqvist og Santa Montefiore, men etter å ha lest heile boka trur eg at eg heller definerer det som «eldre frustrerte fruer med hjartet på rette staden». (Ti humorpoeng til meg.) Vi er jo i Irland, så her er katolske nonner og kloster, svære herskapshus og eit bygdemiljø som tatt ut av ein film.

I starten av boka kan den verke ganske så morsom og feelgood som ein får det, men den er mykje meir. Her er mange vonde skjebner som knytast saman, familiehemmelegheiter som avdekkas og sår som rippast opp i. Likevel er det absolutt ei bok å kose seg med. Eg håper faktisk at dette blir ein film!

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Gutten ingen ville ha» av Trude Trønnes

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Boka var tynnare enn eg hadde forventa. Eg hadde så vidt hørt om boka før og visste at den skulle vere eksepsjonelt sterk, så eg blei overraska når eg såg kor få sider boka besto av. Eg tenkte som så at då blei nok historia ganske overflatisk og enkel, men eg skal gå og vaske munnen min (tankane mine??) med såpe.

Ta inn over deg dette: Mor di er ein «tilbakeståande flyttsame» som trur du er ein bytting (altså ein underjordisk baby hennar eige barn er bytta ut med) og nekter å gi deg melk (du er jo ikkje hennar barn?). Når myndighetene først grip inn, seier dei at du er åndssvak (kanskje til og med «uhelbredelig åndssvak»), døv, kan ikkje snakke på grunn av motorisk afasi og vil heller aldri kunne snakke. Du er aggressiv, slem, «vanskelig». Du vert ein kasteball mellom institusjonar, sjukehus, barneheimar, spesialskular. Om du kan forestille deg dette, har du fått eit glimt av livet til Per Utsi.

Historia om Per Utsi er skriven av journalist og forfatter Trude Trønnes, som undervegs i boka kjem med brev til Per der ho deler tankane sine om historia hans, og vennskapet dei to har utvikla medan boka vart til. Boka består elles av gjengitte samtaler og reiser med Per, samtaler med personar i livet hans, enkle og forståelige intervju med fagpersoner innan psykiatri, barnevern, folk som visste korleis institusjonane fungerte på femti og sekstitalet (hint: ikkje særleg bra).

Dette er ei trist, men samtundes fin historie. Den er sterk, slik Per Utsi er sterk. Det er ubegripelig – på grensa til den bokstavelige meininga av ordet – at nokon kan overleve så mykje. Ikkje berre «overleve» på et psykisk plan, men også det fysiske. Eg trur ikkje ordet mirakel (som vert brukt i boka) er ei særleg stor overdriving. Eg hadde tårer i auga når eg las, og det stikk i hjartet når eg ser ansiktet til Per på omslaget. Boka er djupt gripande. Rørande. Eigentleg strekk ikkje ord til.

Forlag: Z-forlag
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Indias datter» av Shilpi Somaya Gowda

2 kommentarar

Boka er sponsa av BOKeksperten.no

Indias datter (2)

Boka startar på åttitalet i India med Kavita Merchant, som føder sin fyrstefødde. Ei dotter. Mannen Jasu tek bornet og set det ut i skogen. Dei har ikkje råd til ei dotter. Andre gongen Kavita føder er det også ei dotter. Kavita ber Jasu om nokre timar åleine med barnet før det skal drepast. Desse timane brukar ho på å gå til Bombay og levere dottera Usha til ein barneheim.

På den andre sida av verda, i San Fransisco, opplever Somer endå ein spontanabort. Ho kan ikkje få barn. Ho og mannen Krishnan bestemmer seg for å adoptere frå India, der Krishnan kjem i frå. Jenta dei vel er kalla Asha.

Boka strekkjer seg over 20 år, og ein får innblikk i Indias kultur, kor enn barbarisk den enn måtte vere til tider. Det nye livet til Kavita, det nye livet til Somer etter at Asha blei ein del av det. Når ho er 20 år reiser Asha til India for å finne ut kvar ho kjem i frå. Boka er vakkert skiven, på den måten at kvart einaste ord er ærlig. Enkelte hendingar er så grusomme at ein får tårer i auga. Innblikka i den indiske slummen gir sterke inntrykk, og ein må klype seg i armen for å fatte at dette skjer i den verkelege verda.

Boka er sterk, den er grusom, og den er varm. Den anbefalast av heile mitt hjarte.

Forlag: Juritzen
Utgivelsesår: 2013