Ekteskap

Sitat

«Voksne mennesker» av Marie Aubert

Leseeksemplar

Marie Aubert tok det norske litteraturlandskapet med storm då ho debuterte med novellesamlinga Kan jeg bli med deg hjem i 2016. Eg var òg en av dei som vart slått i bakken av kor presise og attkjennelege novellene var. Og sjølv om romandebuten kanskje er mynta på eit litt eldre publikum enn novellene var, er det utan tvil ekstremt godt handverk.

Ida er 40, singel, barnlaus. Og ikkje fordi ho vil det, men det har berre blitt slik. Veslesyster til Ida har no endeleg blitt gravid etter årevis med forsøk og spontanabortar, og spenningane mellom systrene er til å ta og føle på. No er dei på hyttetur saman med familien, og Ida orkar nesten ikkje tanken på å vere rundt dei og føle seg mislukka.

Ved hjelp av eit finurleg og velkomponert språk har Aubert gitt oss ein brutalt ærleg roman om det å vere ufrivllig åleine. I det siste har det vore mange gode romanar om folk som vel å vere single eller å ikkje få barn, og her er eit verdig motstykke. I tillegg til einsemda ho viser fram, blir du konfrontert med søskenrivalisering og desperasjon. Romanen er humoristisk, sår, nærmast ukomfortabelt direkte og full av ein komplisert lengsel.

I tillegg skal det nemnast at Ida er ein ganske fascinerande karakter, på godt og vondt. Ho kjenner seg utanfor i familien sin, og det gjer vel alle til tider. Måten ho oppfører seg på er ofte ganske fæl og irrasjonell, men ein kjenner samstundes på sympati og attkjenning. Ho handler basert på trass, sjalusi eller (feilplassert) lojalitet, og er så stolt at ho føler at ho ikkje kan ombestemme seg. Aubert skildrer nådelaust kor stygge vi kan vere med dei vi er gladast i, og kor kompliserte kjenslene våre for familie er. Og ikkje minst presenterer ho spørsmålet: når blir vi eigentleg vaksne?

Forlag: Oktober
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av Marie Aubert finn du HER.

Sitat

«En helt vanlig familie» av Mattias Edvardsson

Leseeksemplar

Eg las nettopp eit av dei beste rettssalsdramaene eg har lest, Skandalen av Sarah Vaughan, men denne slår den glatt. Det er ein svensk forfattarar, og eg har sett den samanlikna med Størst av alt av Malin Persson Giolito. Heilt ufortent, for En helt vanlig familie er minst fem gonger så god. (Størst av alt blei litt vel ungdomskrim for min del, og ikkje spesielt nervepirrande, men eg høyrer Netflixserien er betre enn boka.)

Familien Sandell verkar som den sunnaste og beste familien ein kan tenke seg. Faren Adam er prest, mora Ulrika er jurist og Stella er ein intelligent tenåring som snart skal ture åleine gjennom Asia. Rett etter at Stella fyller nitten år, kjem ho ein kveld heim midt på natta. Dagen etter vert ho henta frå jobben sin, anklaga for mord og varetektsfengsla. Adam og Ulrika veit ikkje kva dei skal gjere, og får ikkje kontakte dottera. Ho kan jo ikkje ha drept nokon! Likevel kjem tvilen snikande, for dei veit veldig godt kor utagerande og egenrådig Stella kan vere. Men likevel, mord?

Edvardsson klarer å sjå handlingane frå både barnet og foreldras perspektiv, og det er umogleg å ikkje sjå truverdige menneske her. Vi har alle (om vi no er nærmast foreldrerolla eller barnet) opplevd dei små gnisningene, dei små misforståingane eller usemdene som vi ikkje heilt klarer å glatte over i dagleglivet. Dette er ei sterk skildring av foreldrekjærleik, offer, avmakt og tillit. Det er ei ekstrem historie når ein ser på det samla, men kvar einaste del kunne ha (eller har) skjedd i røynda.

Historia vert bygd opp i tre delar; først frå farens perspektiv, så dottera og til slutt mora. Eg tenkte først at det var rart, og det burde vore dottera som uttalte seg sist og avslørte alt for lesaren, men eg heldt godt kjeft her. Det er sylskarpt og iskaldt heile vegen, dei korte kapitla auker tempoet, og det er umogleg å legge frå seg boka utan å tenke men kva skjedde etterpå? Dette var rett og slett ei intens leseoppleving, og om du ikkje får med deg denne, går du glipp av noko stort.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Si at du er min» av Elisabeth Norebäck

Éin kommentar

Leseeksemplar

Herregud, for ein fantastisk god psykologisk thriller! Nifs og ekkel, med eit usedvanleg godt driv. Historia berre bygger seg opp-opp-opp, og klarer til og med å lande med stil. Upålitelige forteljarar og ein desperasjon som overgår det meste.

For over tjue år sidan vart dottera til Stella kidnappa då dei var på ferie; ettårige Alice vart tatt frå barnevogna si. Meiner i alle fall Stella, alle andre er ganske sikre på at babyen drukna, og at Stella må gå vidare med livet sitt. Etter fleire sammenbrot, tvangsinnleggelse og mykje sorg, har Stella no orden på livet sitt. Gift med ein fin fyr, tenåringsmamma til Milo og utdanna som psykoterapeut. Så dukker Isabelle opp, ein ny pasient som er blitt henvist til Stella. Og frå første sekund veit Stella at det er Alice som har kome tilbake. Eller er det dét?

Dette er ei historie om sorg, desperasjon, lengsel og frustrasjon. Måten Norebäck bruker psykologien på er imponerande. Dei fleste psykologiske thrillarar kjem med store vendepunkt og lurer leseren heile vegen, men Norebäck er stilsikker nok til å holde seg i same spor og auke på. Det er skummelt, truverdig og velskrive. Omsetjinga er litt sånn hipp som happ, men denne boka kan uansett ikkje nilesast setning for setning; det her er skumlesing for å finne ut kva som faktisk er sant og kva som er innbilning. Les!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Skandalen» av Sarah Vaughan

Leseeksemplar

Først av alt: dette er ikkje ein typisk krim, ikkje ein typisk psykologisk thriller. Dette er eit rettssalsdrama, og eit uvanleg godt eit. Det poenget Araminta Hall prøver å lage i Vår egen grusomhet om korleis kvinner blir behandla i rettsaker som omhandler deira seksualitet, er det poenget Vaughan her verkeleg klarer å få fram. Så om det ikkje naudsynt er krim du er ute etter i påska, men ei intelligent og medrivande bok, er dette eit strålande alternativ.

Ein kveld kjem mannen til Sophie seint heim. Det er ikkje uvanleg, men han pleier å gi beskjed på eit eller anna vis. Og når han først kjem heim, får ho den alltid like urovekkande beskjeden om at dei må prate saman. James kan fortelje at han har hatt eit forhold til ein yngre kollega, og at ho no har anmeldt han for valdtekt. Sophie si verd kollapser, og ho veit ikkje kva eller kven ho skal tru på. Kan mannen hennar, faren til hennar to born, verkeleg ha gjort noko så grusomt?

Skrivestilen til Vaughan er til å beundre. Den er effektivt, men detaljert. Og desse detaljane kjem dryppande, i heilt iskaldt tempo. Ho får mykje ut av å rote rundt oppe i hovuda til folk, sjølv om mesteparten av handlinga er lagt til ein rettssal. Det er eit innblikk i det engelske utdanningssystemet, det engelske rettsvesenet og den engelske politikken. Og sist, men ikkje minst, er det ein skarp kritikk til alle tre når det kjem til valdtektskulturen i den vestlege verda. I lys av #metoo, er det få bøker (i alle fall ikkje innan krim/spenning) som belyser dette like godt.

Forlag: Gyldendal
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«64» av Hideo Yokoyama

Leseeksemplar

Thriller frå Japan – har du vore borte i det før? Eg vil tru dei fleste svarer nei. Men her er altså ein kjempetjukk kriminalroman frå øya. Og eg kan seie det med ein gong: den er veldig, veldig god. Eg vil seie det er meir ein roman om ein politimann og eit utsnitt av hans liv (som inkluderer personlege problem og ein cold case), enn ein klassisk thriller eller krim. Ikkje at det gjer boka mindre verd å lese, men det er greit å ha notert seg bak øyret.

Mikami er nyleg blitt pressedirektør, etter å ha jobba i årevis som etterforsker. Etter å ha formidla ei avgjerd om anonymisering som journalistane fann uakseptabelt, blir det fullt kaos på den vesle politistasjonen. Mikami er eit pliktoppfyllande menneske, og begynner å leite etter grunnen for anonymiseringa. Der graver han med eit uhell fram informasjon om ei fjorten år gamal kidnappingssak. Han blir gripen av saka han så vidt var borte i, for hans eigen datter er for tida forsvunnen – og ingen veit om ho har stukke av eller er kidnappa.

Språket er flytande og godt, og omsetjinga til Tara Ishizuka Hassel er ikkje noko anna enn imponerande. Eg trur korrekturleseren var litt sliten på slutten av denne mursteinen, for der dukkar det opp litt språkleg rusk (det heiter uventet, ikkje uforventet), han/ham-feil og eit par mellomrom er borte. Det er ikkje mykje, men det skjemmer litt, spesielt når resten av språket er så ypperleg. Det er for øvrig mange japanske namn å holde styr på, men det går stort sett greitt. Og om du blir usikker, er det eit personkart bakerst i boka.

Som thriller er boka ganske annleis, for her er veldig mykje handling og skildringar rundt sjølve plottet. Plottet er for øvrig ekstremt godt, akkurat passe fortetta med akkurat passe mengde lause tråder. På baksida står det at ingen leser kan spå tvisten, og det må eg seie meg eitt hundre prosent einig i. Den kom så brått, og gav så mykje meining, og ikkje minst heva den boka til eit eige nivå. Som thriller er boka som sagt ikkje den mest typiske, men som roman og bok i si heilhet, er dette veldig god litteratur. Mykje – og veldig lesbar – bok for pengane!

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Vår egen grusomhet» av Araminta Hall

Leseeksemplar

Mike og Verity har vore saman i ni år og har eit lidenskapeleg forhold. Dei leiker ofte Suget: la Verity bli sjekka opp på bar, og så dukker Mike opp og går i mellom og truer fyren. (Litt krydder i kvardagen, veit du.) Så blir Mike tilbudt ein jobb i New York og dei bestemmer at han skal reise og tene penger, så kome tilbake. Men så går det skeis, og når Mike kjem tilbake til London er Verity forlova med ein annan mann. Og for Mike er beskjeden klar: han må gjere seg klar til den største utgåva av Suget nokonsinne.

Det er ei ganske underleg oppdeling av tekst i denne boka. Tre deler, der siste del er ei rettsak. Men dei to første ser eg ingen logisk brytning mellom, for det er ingen sjokkerande avslutning på del en eller sjokkerande start på del to. Det skuffa meg litt, for første del var ganske trå. Det er ingen oppdeling av kapitler innimellom, og det gjer teksten unødvendig slitsom, og for meg er det drepen på ei god leseoppleving.

For meg blir desse to karakterane usedvanlig flate, noko som ikkje fungerer i det heile tatt. Eg skreiv om menn som ikkje kan skildre truverdige kvinner i omtala mi av Den forrige jenta, men det kan visst gå begge veier. Ei kvinne som ikkje kan skildre menn? Mike skal vere ein mann med ein vanskeleg barndom, men eg føler han blir skildra som om han har ei slags funksjonshemming. Han har jo den mentale kapasiteten til ein tolvåring? Det bidrar òg til at eg ikkje trur på historia, for Verity er ei intelligent kvinne, og det er vanskeleg å tru at dei har vore saman i ni år.

Det er nesten flautt å skrive kor dårleg eg synest boka – og hovudsakleg karakterane – er, for Hall underviser i skriving på masternivå og skriv i etterordet at for henne er interessante karakterer det som driv romanen, og spesielt ein psykologisk thriller, framover. Dette er ikkje ein psykologisk thriller i mine auge. Hall streba etter å skape karakterer som gjer at ein ikkje veit kven ein skal tru på, men det fungerer ikkje. (Sjølv om det kan virke arrogant, så følte eg at historia berre var fortalt frå ein sjuk mann si side, uten at eg trudde på at historia hans heller.)

Noko eg derimot synest er veldig fascinerande med boka, og som dessverre ikkje gir meining før i etterordet, er rettssaka. Ei rettsak mot både ei mann og ei kvinne der dei blir behandla ulikt, og kvinnas aktive seksualliv blir brukt som eit slags bevis på lav moral. Dette er bevisst lagt inn som eit politisk innspel, og det burde kanskje heller vore utgangspunktet for boka.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Alt er mitt» av Ruth Lillegraven

Leseeksemplar

Ho har skrive mykje før, hovudsakleg lyrikk og barnelitteratur, men dette er faktisk mitt første møte med Lillegravens litteratur. Og sjeldan har eit etternamn passa betre til innhaldet i boka.

Clara og Haavard har eit ganske ulukkeleg ekteskap. Ho er ei beintøff vestlandsjente som har arbeidd seg oppover i Justisdepartementet, han ein vestkantgut som har blitt barnelege. Saman har dei eitt sett tvillinggutar, men det er vel det einaste dei verkeleg har saman. Det einaste andre dei deler er hatet deira for barnemishandlarar; Clara jobber med eit lovforslag for varsling, medan Haavard må sjå og prøve å hjelpe desse borna kvar einaste dag på Ullevål sjukehus. Eitt av desse borna døyr. Så døyr faren til guten. Og drapa fortsetter.

Boka tek opp enormt store tema, og er sånn sett veldig ambisiøs av seg. Vi toucher innom rasisme, integrering, politikk, barnemishandling, barndomstraumer, barnevern og byråkrati. (Pust!) Kva er rett, og kva er gale? Kan målet hellige middelet? Måten det er vikla saman på og vert rulla opp er intet mindre enn imponerande.

Lillegraven behersker utan tvil det norske språk, og provar det ved å skrive Clara og Leif sine delar på nynorsk, dei andre på bokmål – korrekt etter kva dialekt dei har. Det er ikkje eit vanleg grep innan litteraturen, men eg synes det er kult, og det fungerer. Litt usikker på kva «bokmålsfolket» synest? Nokre er visst allergiske mot nynorsk. Uansett er så elegant og fengande språk ofte mangelvare innanfor sjangeren, så det er absolutt eit pluss.

Alt i alt er dette ein thriller eg verkeleg kan (og definitivt skal) anbefale som påskekrim! Og krim til alle andre høgtider og årstider. Boka kom i pocket i år, så eg tenker at alle som er glad i thrillerar og kriminalromanar, bør spandere denne på seg.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Algoritmeanekdoter» av Karoline Hjorth

Skrive for framtida.no

Denne boka er mykje rikare enn eg forventa den skulle vere då eg starta å lese. Eg trudde det hovudsakleg kom til å vere ganske triste historier om nettdating, for ingen av portretta på omslaget ser spesielt glade ut. Boka appellerte til meg fordi eg har mi eiga historie rundt å finne kjærleik på nettet; ikkje via datingsider, men eg fann min kjærleik på Twitter. Hjorth fann òg sinn kjærleik på nettet, og det er utgangspunktet for denne boka. Og i sin tur for mi lesing og tolking av den.

Dette er ei samling anekdoter/portrettintervju frå mange ulike menneske; unge, gamle, evig single, skilte, kvinner, menn. Dei får alle kvar si stemme, til og med i skriftspråk. Dei bruker ulike typer sosiale medier og datingforum, på heilt forskjellige måter, og ikkje nødvendigvis til dei same formåla. Nokre fortel om vonde eller gode minner, og nokre reflekterer i hovudsak rundt konseptet. Her er kjærleikshistorier som har endt godt, her er kjærleikshistorier undervegs og kjærleikshistorier som har gått rett i dass.

Ein av dei raude trådane (bortsett frå internettperspektivet) er at alle intervjuobjekta fortel om korleis nettdating har påverka (og fortsatt påverker) livet deira, og vice versa. Portretta er velbalanserte og velkomponerte, og heile kjensleregisteret vert engasjert hos lesaren. Sjølv om her er mange knusande og deprimerande historier, sit eg igjen med ei slags glede likevel. Eg skulle gjerne presentert alle menneskene, men eg trur eg skal la deg få gleda av å møte dei sjølv når du plukker opp denne vesle innertieren av ei bok.

Hjorth er fotograf, og i tillegg til portretter av intervjuobjektene, er det snapshots av heimane deira, både i større perspektiv og detaljer. Som om Hjorth berre har vandra inn i heimane til desse folka som var totalt ubudde, knipsa eit bilete av dei akkurat då ho vekker dei og så berre vandrer rundt og tar seg til rette. Det er rått, sårbart og så lite skjønnmåla som ein kan tenke seg. Det synest eg er ein fin touch, og kanskje det er det som utgjer det vesle ekstra som gjer denne boka heilt, heilt spesiell. Boka er fin, original, aktuell, interessant. Kva meir kan du eigentleg kreve av ei utgjeving?

Forlag: Press
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Ni vilt fremmede» av Liane Moriarty

Leseeksemplar

Dei fleste har vel fått med seg Liane Moriarty no, og eg har lest alle unntatt Huset på stranden. Ho skriv bøker som hovudsakleg er romanar, men har eit litt krimaktig plott. Ironisk nok er dette den minst krimaktige av alle, sjølv om omslaget seier noko anna. Så om du vil nyte boka maks, trur eg du bør glømme det thrilleraktige omslaget.

Hovudpersonen er nok Frances, sjølv om vi møter 11 andre personer (8 andre gjester og 3 ansette). Ho er ein romantikkforfattar i femtiårsalderen som for første gong er blitt refusert av forlaget sitt. I tillegg har ho funne ein eksepsjonelt ondskapsfull anmeldelse av ei tidlegare bok, og ho veit ikkje kor ho skal gå vidare. Skilt for andre gong og barnlaus, og lurt av ein mann på nettet; ikkje rart ho treng eit roleg opphald på eit velværehotell.

Frances (og åtte andre) er på veg til Villa Ro, eit spahotell. Dei skal alle delta på ei tidagers reise inn i eige kropp og sjel, og vere heilt forandra når oppholdet tar slutt. Alle har sine eigne grunner for å delta på opplegget, men ingen aner heilt kor alternativt opplegget skal vise seg å bli.

Språket er det same fengande som ho har i alle bøkene sine, men eg synest ikkje gnisten kjem heilt fram før i siste halvdel av boka. Noko som kanskje ikkje er så gale, når ein tenker på at boka er rundt 600 sider, for den kjennest aldri som om den er for lang. Handlinga er ganske artig! Det einaste som eigentleg irriterte meg litt, var Frances sine to ganske upassande voldtektsvitsar i starten av boka; det kunne eigentleg Moriarty spart seg for.

Alt i alt var det ei ganske så underhaldande bok, sjølv om det ikkje er den beste ho har skrive. Men når ein tenker på kor høg kvalitet det er på til dømes Store hvite løgner, er ikkje det eigentleg noko negativt.

Forlag: Panta
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av Liane Moriarty finn du HER.

Sitat

«Bitter Orange» av Claire Fuller

Leseeksemplar

Når språket er godt, plottet/slutten er fantastisk komponert, men boka mangler drift totalt. Dette er den tredje boka til Claire Fuller, og det første møtet mitt med henne. Den har massevis av skryt på omslaget som lover ein mørk og atmostfærisk page-turner. Boka var absolutt mørk og atmosfærisk, men page-turner? Neppe.

I notida møter vi ei eldre dame, Frances, som ser tilbake på fortida si. Meir spesifikt éin sommar, den i 1969 då ho skulle rapportere om hagens tilstander i eit hus ein rik fyr nettopp har kjøpt og vil renovere. I huset bur òg ekteparet Cara og Peter. Det finn Frances ut ved å spionere gjennom golvplankane sine. Og sjølv om paret er ganske unge og vakre, og Frances er ei kjedeleg middelaldrande dame, oppdager ho at dei gjerne vil tilbringe tid med henne.

Nitti prosent av det som skjer i boka er ganske kjedeleg, men innimellom dukker det opp eit par bisarre situasjoner som nesten gjer det verdt det. I tillegg til den totalt overraskande slutten. Sjølve språket er ganske godt, men for min del skjedde det alt for lite jamt over til at lesetida var verdt det.

Forlag: Fig Tree
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Tre vegar til havet» av Brit Bildøen

Leseeksemplar

Dei siste vekene har eg berre drukna i god, norsk litteratur (og attpåtil på nynorsk!), og det er så kjekt at vi har forfattarar her til lands som kan måle seg med utlandet. Og den nyaste boka til Brit Bildøen (einaste eg har lest så langt av ho) er heilt, HEILT FANTASTISK. Noko av det absolutt beste eg har lest i år, utan tvil. Å gi denne boka i julegåve, er eit kompliment til mottakaren.

Boka er delt inn i tre ulike historier, som fortellinga veksler mellom. Kroppen, Staten, Eksilet. (Og namna kan virke pompøse i starten, men dei vil til slutt gi total meining, eg lover.) I Kroppen møter vi ei kvinne som ikkje får adoptere barnet ho og ektemannen har lengta etter og straks skulle få. I Staten møter vi ein stalker som skal legge ein død katt foran ei dør. I Eksilet møter vi ei kvinne som lev eit avskjerma og roleg liv som translatør og ringmerker fugler når ho ikkje går tur med hunden sin.

Tre historier som sakte flettar seg saman. Gradvis dukker det opp hint, samanhengar og logikk i det som kan verke uforståeleg i starten. På midten vil alt begynne å gi litt meining, og på slutten vil du vere litt rysta. Eg var i alle fall det. Og eg følte meg tilfreds, men eg hadde fortsatt eit spørsmål eller to. Ikkje noko som øydela, men som berre fekk meg til å undre.

Det er mykje i boka som fortsatt sit i meg, og eg mistenker at det ikkje vil sleppe heilt enno. Raseriet, sorgen og det knuste hjartet som er skildra, er så sterkt og truverdig at det kjennest ut som mitt. Boka er rett og slett meisterleg. Eg veit ikkje om eg kan seie det så mykje tydelegare? Kjøp boka (stjel den, om du må), og nyt.

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Svartstilla» av Susanne Skogstad

Éin kommentar

Leseeksemplar

Susanne Skogstad er ein debutant frå Nordfjordeid, der eg gjekk på vidaregåande. Ikkje er ho mykje eldre enn meg heller, så når boka fikk så mykje skryt og gode terningkast, var det jo bare å ta fatt! Og så herleg det er å lese bøker ein har store håp for, og ikkje bli skuffa?! Boka er rørande, heilstøpt og vakker i all si sorg.

Vi følgjer ei gamal dame som har mist ektemannen. Ho klarer ikkje å gi slepp på han. Dei vaksne barna går vidare med liva sine, dei har ikkje tid til å ta vare på henne eller eit stort hus, og vil ha henne inn på eldretunet. Kvinna har ein sorg, ei svartstille, som ho ikkje kan eller ønsker å bli kvitt. Ho vil berre ha mannen sin tilbake, sitt livs kjærleik. Ungane forstår ikkje, og ho klarer ikkje å få dei til å forstå.

Det er ei uendeleg vakker bok om den kvardagslege kjærleiken, gleda og sorga ved familie. Om offer. Om å bli etterlatt. Mest av alt er det ei hyllest til kjærleiken, trur eg. Det var så lett, men samstundes vondt, å vere i sinnet til kvinna. Lukka og frustrasjonen som skifta, kjensla av å ikkje bli forstått. Eg tenkte mykje på bestemora mi då eg las boka, som mista bestefar min for eit par år sidan. Dei var veldig like kvinna og mannen som vart skildra her, og eg gråt fleire gonger.

Unn deg denne boka til jul. Eller kjøp den i gåve. Uansett, leseren vil bli veldig, veldig nøgd. Det er lite eg likar betre enn gode bøker, og gode bøker på nynorsk er kanskje det aller finaste. Og når det i tillegg er handling frå ein stad som er heime for meg, fullt av ord og uttrykk eg er oppvaksen med? Då trur eg faktisk vi har nådd toppen av fint.

(Fun fact: Fjorden på omslaget, er Nordfjorden sett frå Nordfjordeid sentrum. Og skildringane av sentrumsgata der du køyrer forbi idrettshallen og barneskulen før du svinger opp til eldretunet, er akkurat slik det faktisk er på Nordfjordeid.)

Forlag: Gloria
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Heim» av Johan B. Mjønes

Leseeksemplar

Eg er heilt satt ut. Dette var ein verkeleg intens og rørande roman. Eg hadde så utruleg vondt på slutten, eg måtte lese ferdig, men eg ville ikkje at boka skulle ta slutt og eg hadde så utruleg vondt. Det var tårer i auga, og eg klarte ikkje anna enn å sjå for meg den snille onkelen min, lenka til en rullestol og med et djupt ønske om å ikkje vere til bry. Han har òg hender som har levd.

Jørgen Heim ligg på sjukeheimen og det er hans siste døgn. Timane vert telt ned ved hjelp av pleierane sin journal. Han er dement, full av smerte og lengsel. Han glir inn og ut av rommet på sjukeheimen og oppveksten sin på garden Heim. Minnene tek han tilbake til ein barndom som den yngste sonen, brått ein ungdom som odelsgut og eit liv som bonde. Det er vonde minner, gode minner. Han angrer på noko, er stolt av andre ting. Jørgen Heim har ikkje levd noko ekstraordinært liv, han er ikkje ein ekstraordinær mann – men han er eit godt menneske, inkludert alle sine feil og mangler. Og tida hans renn ut.

Det er ei hypnotisk og treffande historie. Perfekt om du likte Om dyr og syn, Begynnelser eller Stoner. (Kanskje vi kan kalle denne boka ein slags kombo av alle tre?) Måten teksten runder seg sjølv, gjentar seg utan å bli kjedeleg, gir litt meir kvar gong, skaper eit portrett av Jørgen, det er fantastisk godt. Den er rett og slett fantastisk god, og Jørgen Heim kjem til å leve med meg ei stund. Dette er noko av det beste innen norsk litteratur for året, og det er synd fleire ikkje har oppdaga denne perla. Dette burde jo vore både Brageprisnominasjon og Bokhandlerprisnominasjon. Og herregud, eg har tårer i auga medan eg skriv omtala mi. (Mjønes, slutt å bland deg opp i tårekanalene mine på denne måten. Men fortsett med å skrive bøker.)

Sitat

«Brent av solen» av Laura Lippman

Leseeksemplar

Først av alt, kor dødsfint er ikkje dette lekre retroomslaget? (Og det ser enda betre ut i realiteten!) Dette er ein mørk og dramatisk roman, som passer fint til litt kveldslesing i haustmørket.

Pauline, alias Polly, kjem til den vesle byen Bellevue, på flukt fra sitt tidlegare liv. Ho har forlatt ektemannen og deira vesle dotter. Rett etter henne kjem Adam, ikkje heilt tilfeldig. Bellevue er den perfekte staden å forsvinne i, ein trøtt småby der ingen eigentleg bryr seg eller reiser til. Sommaren tar til, Polly og Adam forelsker seg, trass i at begge har store hemmelegheiter som dei skjuler for den andre. Livet ser ut til å plutseleg fungere, men så brenn leilegheita til Polly ned til grunnen, og nokon døyr. Tilliten mellom dei vert skjør, og fortida kjem straks til å ta dei att.

Historia raser ikkje av gårde, plottvistane er ikkje sjokkerande, men plottet i seg sjølv er veldig godt. Handlinga er overraskande truverdig når alt er bretta ut, men likevel uvanleg nok til å vere spennande og sjokkerande. Det er mange spennande deler og dramatiske hendingar, men det kan bli litt for tamt i overgangane. Kanskje litt for klassisk (gamaldags?) krim, eigentleg? Eg ser eigentleg for meg at det hadde fungert betre som film enn bok? Rett etter at eg var ferdig med boka tenkte eg at den var sånn midt på treet, men når eg ser tilbake på den, så var den eigentleg ikkje så verst.

Eg må påpeike to ting som kanskje gjorde leseopplevinga mi litt dårlegare enn den kanskje kunne ha vore: eg var i elendig humør då eg starta på boka (for å bli i bedre humør, liksom); og eg trudde dette var ein thriller. Men som det står på omslaget er det ein «spenningsroman», sjølv om eg trudde det var blitt synonym. Om Lippman hadde utsatt å avsløre visse ting og endra perspektivet litt, kunne dette vore ein heidundrande psykologisk thriller, i stedet vart det for meg ein heilt ok roman. (Elise, når skal du lære å skru ned forventningane dine?!)

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Nøtteskall» av Ian McEwan

Leseeksemplar

Dette er ei rar, lita greie, dette. For ein utruleg merkeleg, oppslukande, original og velskriven roman. Det er ikkje ei spesielt tjukk bok, men du og du kor full av innhald den er!

Hovudpersonen er ein namnlaus baby, eller rettere sagt foster. Han eller ho veks og lærer, og er uhyre intelligent. (Det er det som gjer boka så utruleg spesiell.) Den ufødde høyrer på podkast, radio, tv, lydbøker, musikk, og sist, men ikkje minst, samtaler. Og det er nettopp samtala fosteret overhøyrer som er utgangspunktet for historia. For babyens mor, Trudy, har gått i frå babyens far, John, og har ei affære med bror hans, Claude. (Drama!) Men Trudy og Claude er lei av John på alle moglege vis, og bestemmer seg for å ta livet av han. Og det er berre fosteret som er klar over planane.

Eg trur ikkje det er mogleg å seie at dette perspektivet er truverdig på noko som helst slags vis (for kom igjen?!), men det fungerer knallgodt som fortellergrep. Fosteret har stålkontroll på politikk, historie og samfunnskunnskap, men ønsker å vite korleis «blå» eigentleg ser ut. Det gir ein heilt særeigen tvist til historia, og fungerer som talerør for alle slags samfunnskritiske kommentarer. Eller like mykje for å vri vår sympati for eller imot Trudy, Claude og John.

Boka er velskriven, og eg trur dei fleste vil like den. Litt sær, ja. Men kom over det, og nyt historia! Den er absolutt lesverdig, og lett for meg å anbefale vidare!

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«American Housewife» av Helen Ellis

Dette her er fantastisk morsomt. Skarpt, vittig, mørkt, satirisk, fantastisk! Det er ikkje den typen komikk som gjer at du hyler høgt av latter, men heller heile tida humrer og flirer litt for deg sjølv. Gjenkjenneleg frå første side. (Ikkje alt, så klart, eg har ikkje gått så drastisk til verks som desse kvinnene, men småting som å stresse fordi ei jakke henge feil vei, det er eg kjent med.)

Favoritthistoria mi er utan tvil den andre, med epostutvekslingane. Det var helt vilt morsomt! SÅ EKSTREMT PASSIV-AGGRESSIVT! Som blir ekstremt aggressivt-aggresivt etter kvart … Egentlig blir det ganske mykje aggresjon i historiene. (Det ender tidvis med mord.)

Novellene har alle ulike lengder, oppbygninger, fortellerstemmer og vinklinger. Det er så utruleg imponerande at det er frå samme forfatter. Og at det er ein samanheng mellom dei. Her er monologer, utførlige skildringer av et realityprogram, epostutvekslingar, lister med regler. Alt linka til dagens (galskap av et) samfunn. Og det er som sagt morsomt. Kjøp og les! (Boka er ganske tynn, så det er verdt det sjølv om du ikkje er ein storleser.)

Forlag: Scribner
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«The Dead Ex» av Jane Corry

Leseeksemplar

Då er den tredje boka til Jane Corry sluppen! And oh boy, så spent eg var!! Eg verkeleg digga dei to første bøkene hennar, My Husband’s Wife og Blood Sisters (spesielt den siste der), og eg kan ikkje sei at denne skuffa heller. Ho skriv veldig «engelsk», slik at du veit mykje av handlinga før du starter å lese. Men det som set ho i same bås som Clare Mackintosh og gjengen, er jo at ho klarer å sette ein skikkeleg fin liten twist på slutten av historia.

Vicki har eit ganske kjipt liv. Ho er ufrivillig nyskilt, mannen har ny kone, Vicki tener omtrent ingenting på karriera som aromaterapist, og i tillegg har ho alvorleg epilepsi som gjer at ho av og til mister hukommelsen nokre timer. Å vere disponert for hukommelsestap er ikkje særleg gunstig når politiet dukker opp og spør om du veit kor den sakna eksmannen din er – spesielt ikkje når dei trur du har drept han og lyg om at du mister hukommelsen for å skaffe deg alibi. Du veit, det vanlege.

IGJEN, denne dama lurte meg fleire gonger. Eg konspirerte så godt eg kunne basert på infoen eg fekk, eg traff sånn ca på eit par ting, men flautt nok ikkje heile greia. Eller, er det eigentleg flautt når ho klarer det kvar gong? Då viser det jo berre at ho skriv godt. Og så er det jo akkurat det som er poenget med psykologiske thrillerar: du vil klare å gjette plottet, men samstundes er boka heilt øydelagt om du klarer det. Anbefalast verkeleg! Kun å få på engelsk, då.

Forlag: Penguin
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Jane Corry finn du HER.

Sitat

«The People at Number 9» av Felicity Everett

Eg synest det er ganske frekt av alle som har blurbs på både fram- og bakside å kalle dette ein suspense novel. Det er i alle fall ikkje det her eg ser på som spenning. Fader for ei traurig bok. Det er sånn sett ei interessant analyse av eit jævkla usunt vennskap, men når hovudpersonen er sånn ein tragisk wannabe utan nokon anna substans, så vil eg grave meg ned.

Lou og Gavin har flytta inn i nabohuset til Sara og Neil. Lou er filmskaper, Gavin skulptør. Dei er bohemske, intellektuelle, interessante. Sara blir desperat etter å bli venn med dei, spesielt Lou. Ho dumper sine meir konvensjonelle venner, gjer alt Lou ber henne om, for no er ingen andre bra nok. Ikkje ein gong ektemannen. Ho totalt ignorerer folk som hinter (eller seier rett ut) at Lou berre bruker henne, men ho høyrer ikkje på det øyret.

Om du synest det plottet høyrest spennande ut, må eg dessverre skuffe deg. Det kunne kanskje vore det, men det skjer fint lite. Stort sett er det Sara som går rundt og klager over at ektemannen ikkje passer inn med dressen sin, at folk ikkje forstår henne, at ho er Lous beste venn og blir fornærma om nokon andre kjenner henne betre. Hjelpes for ei sutrete og hjelpeløs dame.

Eg merka at denne omtala blei ganske så sutrete òg, men eg orker ikkje sånne bøker. Eg har eigentleg ikkje tid til det heller, så eg må begynne å velge ut litteraturen eg les litt meir nøye. Så Sophie Hannah og Lisa Hall, synd at det anbefalte den så høgt og som sååå spennande; Eg kjem i alle fall ikkje til å lese dykkar bøker om det er det her de ser på som god litteratur.

Forlag: HQ
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Brudekjolen» av Pierre Lemaitre

Leseeksemplar

Brudekjolen er ein verkeleg smart thriller. Eg kan ikkje seie superoriginal, for den første store tvisten har eg sett i ei anna bok, men det gjer jo eigentleg ikkje denne boka dårleg. Eg såg den berre komme. (Men det blir vel slik når man les nokre hundre bøker i året, spesielt når det kjem til krimplott?) Og eg såg òg den neste tvisten. Den heilt, heilt siste derimot. Då nikka eg, fornøgd med å bli litt overraska. Det var nokre finurlige vendinger innimellom òg.

Møt Sophie. Ustabil, deprimert, med store hull i hukommelsen. Ho er barnepike for ein rik familie, men bortsett frå det har ho ikkje noko liv. Ho har gitt opp alt, og orker ikkje seg sjølv. Ho veit at grusomme ting skjer rundt henne, at ho gjer fæle ting ho ikkje kan hugse. Guten ho har ansvaret for, er ein dag død då ho vakner. Som vanleg kan ikkje Sophie hugse noko, men ho veit at ho må bort. Kofferter vert pakka, penger tatt ut frå banken og ei drosje køyrer henne til Gare de Lyon.

Fransk krim er blitt mi greie. Bernard Minier først og fremst, men eg likte godt måten denne var skriven på. Eg har hatt liggande Irène, Alex og Camille (dei andre bøkene til Lemaitre) veldig lenge, og kanskje eg no skal få summa meg til å lese dei?! Denne her var i alle fall spennande, velkomponert, rystande og herlig ekkel. Anbefales!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Verden leker gjemsel» av Siri M. Kvamme

Leseeksemplar

Verden leker gjemsel var ein underleg, men sterk roman. Faktisk virka den ganske sjølvbiografisk, men det legg eg meg ikkje oppi. (Sjølv om hovudpersonen var forfatter og skreiv ein roman om det som skjedde i romanen, skikkeleg meta.)

Hanna har ein komplisert livssituasjon. Ho er stemor for to barn, og blir tvangssosialisert med sambuarens ekskone og hennar nye mann, og det er stort sett ganske ubehagelig. I tillegg har ho ein sjeldan augesjukdom, som gjer at ho sakte, men sikkert, vil miste synet. Som forfatter er Hanna livredd for å miste synet, ho orkar ikkje tanken på å ikkje kunne skrive lenger. (Noko som er komplett idiotisk; viss Beethoven kunne komponere musikk som døv, kan man jaggu diktere ein roman.) I total panikk reiser ho på jentetur til Island – og blir der.

Boka er veldig velskriven, og Kvamme har eit godt språk. Eg må innrømme at eg blei like deprimert som inspirert. Ein får liksom litt lyst til å berre stikke av frå alt etter å ha lese denne boka, samstundes som du ikkje vil noko anna enn å klamre deg fast til alt du har kjært, før det er borte for alltid.

OG la oss berre sjå på kor glupt omslaget og tittelen er. Tittelen viser jo til at ho blir blind, og sjekk den knallrosa sirkelen over auget. Åh, eg elsker sånt.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2016