Mord

Sitat

«Alias Grace» av Margaret Atwood

Leseeksemplar

Denne boka har det tatt meg eit år å lese ut. Ikkje fordi den var trå å kome seg gjennom, men fordi eg visste at den var så god, at når eg leste i den, måtte eg kunne ha fullt fokus på boka. Eg kunne ikkje lese ei side her eller der på bussen. Du forsvinn såpass inn i universet og teksten at det ikkje går an å tenke på andre ting. Og den typen bøker er verkeleg noko for seg sjølv.

Atwood fortel historia om Grace Marks, som på midten av 1800-talet vart dømt til livstid som medverkande til eitt grusomt mord (eigentleg to, men dommen for det første var nok), berre seksten år gamal. I følge retten skal ho ha vore forelska i arbeidsgjevaren sin, som var forelska i den andre tenestejenta, og vore så sjalu at ho overtalte tenesteguten som var forelska i henne sjølv, til å myrde sjefen og den andre tenestejenta. Men historiene Grace fortalte i retten var aldri like, og medskudlige McDermott fortalte tre heilt andre historier. Grace fortsatte å sei at ho var uskuldig, og mange jobba hardt for å både få henne dømt og frikjend.

Hovudfokuset i boka ligg rundt samtaler ho skal ha hatt med ein lege/psykolog, Simon Jordan, som tjue år etter dommen ville finne ut om ho faktisk var uskuldig, skuldig, eller gal. Vi får samtaler, tilbakeblikk, brev og tanker begge gjer seg. Det er djuptpløyande, gripande og tar verkeleg tak i den menneskelege psyka. Det er litt ekte tekstar (for det her er jo ei sann historie), men det meste er meisterleg dikta opp av Atwood. Boka er ganske tjukk, men vel verdt det. Betre portretteringar enn dette er vel knapt skrive.

Forlag: Virago
Utgivelsesår: 2017 (1996)

Fleire bøker av Margaret Atwood finn du HER.

Sitat

«S.T.A.G.S.» av M. A. Bennett

Eg er ganske så opptatt av ungdomskrim om dagen (eg jobber i ungdomsavdelinga på Norli Strandgaten for tida), og prøver hardt å holde meg oppdatert. Og krim for ungdom er definitivt den nye greia, og les ein på engelsk opner mange dører seg. Ein eg kom over var denne frå 2017, S.T.A.G.S. av M. A. Bennett, og oppfølgeren, D.O.G.S. er akkurat komen, og skal straks lesast.

Greer har byrja på kostskule, sidan faren er villmarksfotograf og ikkje skal bu heime dette halvåret. Ho er langt i frå den absurd rike ungdommen som elles går på den fancy kostskulen S.T.A.G.S., ho er bare intelligent nok til å få stipend. Ho kjenner seg utanfor, men blir overlykkelig når den populære gjengen, Medievals, inviterer henne heim til seg over ferien, og muligheten til å bli innvidd i skulens indre sirkel.

For denne skulen er merkeleg religiøs, og har eit enormt hat mot teknologi. Det er ekstremt overdrevent, og eg absolutt elsker det. Om eg skulle forklart boka enkelt, ville det vore Gossip Girl møter Downton Abbey på ein skikkeleg creepy, gamal skule.

Boka opner med det som elles ville vore det store spørsmålet; kven drap Henry? Men vi får vite med ein gong at Greer, Shafeen og Nel tok livet av han, med eit uhell. Ein skulle tru at det ville øydelagt boka å få «svaret» på den måten, men Bennett får det til å funke! Historia vert så rulla opp, og boka stopper ikkje når Henry døyr; there is more! Noko av det virker litt langdrygt, men det gir veldig meining når du veit det kjem ein oppfølger. Dei raude trådane vert likevel samla elegant på slutten, spesielt om du er litt nerdete (som underteikna).

Det er ein veldig god psykologisk thriller, veldig lett å forsvinne totalt inn i. Tema som modernitet versus tradisjon, menneskas verdi i forhold til dyr, og teknologi er alle sentrale. Og ja, i tillegg til eit mord, då. Eg tilrår absolutt boka, og gler meg veldig til å ta fatt på nummer to.

Forlag: Hot Key Books
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av M. A. Bennett finn du HER.

Sitat

«To kan holde på en hemmelighet» av Karen M. McManus

Skrive for framtida.no

Karen M. McManus er tilbake med ein ny kriminalroman for ungdom, og denne er endå betre en En av oss lyver. Handlinga er mykje strammare lagt opp, og betre konstruert, og kan minne om dei skrekkromanane ein fekk i posten frå TL-klubben; Eni skummel fornøyelsespark der folk døyr, forsvunne jenter og myrda balldronninger; det er eigentleg som ein skikkelig creepy tv-serie. (Kan vi få denne filmatisert, forresten?)

Då mora vert innlagt på rehab, må tvillingane Ellery og Ezra flytte frå California til bestemora på austkysten. Det er ikkje akkurat ein idyllisk småby ho bur i;  balldronninga på high schoolen vart myrda for nokre år sidan, og for endå lenger sidan forsvant tanta til tvillingane. Det kunne ha blitt eit ganske kjedeleg skuleår for Ellery og Ezra, men så vert Ellery nominert til balldronning – og plutseleg er det drapstruslar mot den neste dronninga over heile byen.

Debutboka til McManus var knallgod, men slutten var altfor openberr og forutsigbar, men dette er noko McManus har fiksa opp i her. Plottet her er mykje meir komplisert, og slutten er skikkeleg bra knytt saman. Det kjem nye knuter på tråden gjennom heile boka, og nerven er konstant. Om eg har noko å klage på her, så er det at det er ganske mange karakterer å holde styr på (og dei har liknande namn), litt for tidleg i historia. Det går seg jo til, då.

Dette er absolutt ein thriller å anbefale, ungdom eller ikkje. På kvaliteten er det ikkje noko å utsette, og den står ikkje tilbake for krimromanar skrive for vaksne. Eg slukte den på få timer, for du blir kasta så vilt rundt og berre måfinne ut kva som skjer. Synd denne ikkje kom ut til påske, men pakk den ned i kofferten til sommarferien!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av Karen M. McManus finn du HER.

Sitat

«En helt vanlig familie» av Mattias Edvardsson

Leseeksemplar

Eg las nettopp eit av dei beste rettssalsdramaene eg har lest, Skandalen av Sarah Vaughan, men denne slår den glatt. Det er ein svensk forfattarar, og eg har sett den samanlikna med Størst av alt av Malin Persson Giolito. Heilt ufortent, for En helt vanlig familie er minst fem gonger så god. (Størst av alt blei litt vel ungdomskrim for min del, og ikkje spesielt nervepirrande, men eg høyrer Netflixserien er betre enn boka.)

Familien Sandell verkar som den sunnaste og beste familien ein kan tenke seg. Faren Adam er prest, mora Ulrika er jurist og Stella er ein intelligent tenåring som snart skal ture åleine gjennom Asia. Rett etter at Stella fyller nitten år, kjem ho ein kveld heim midt på natta. Dagen etter vert ho henta frå jobben sin, anklaga for mord og varetektsfengsla. Adam og Ulrika veit ikkje kva dei skal gjere, og får ikkje kontakte dottera. Ho kan jo ikkje ha drept nokon! Likevel kjem tvilen snikande, for dei veit veldig godt kor utagerande og egenrådig Stella kan vere. Men likevel, mord?

Edvardsson klarer å sjå handlingane frå både barnet og foreldras perspektiv, og det er umogleg å ikkje sjå truverdige menneske her. Vi har alle (om vi no er nærmast foreldrerolla eller barnet) opplevd dei små gnisningene, dei små misforståingane eller usemdene som vi ikkje heilt klarer å glatte over i dagleglivet. Dette er ei sterk skildring av foreldrekjærleik, offer, avmakt og tillit. Det er ei ekstrem historie når ein ser på det samla, men kvar einaste del kunne ha (eller har) skjedd i røynda.

Historia vert bygd opp i tre delar; først frå farens perspektiv, så dottera og til slutt mora. Eg tenkte først at det var rart, og det burde vore dottera som uttalte seg sist og avslørte alt for lesaren, men eg heldt godt kjeft her. Det er sylskarpt og iskaldt heile vegen, dei korte kapitla auker tempoet, og det er umogleg å legge frå seg boka utan å tenke men kva skjedde etterpå? Dette var rett og slett ei intens leseoppleving, og om du ikkje får med deg denne, går du glipp av noko stort.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Isen» av John Kåre Raake

Leseeksemplar

Raake er ein av forfattarane bak filmar som Bølgen og Skjelvet, og hans første roman har det same preget: ekstreme natursituasjonar og klimaendringar. Han kan nok absolutt å skrive filmmanus og lage gode skjermopplevingar, men som romanforfattar vert eg ikkje vidare imponert over formidlingsevnene. Plottet er ikkje dårleg, men det burde heller ha blitt vist på skjerm enn publisert som bok.

Når faren ber Anna følge hans gamle venn og vitskapsmann på ein ekspedisjon til Nordpolen, klarer ikkje Anna å takke nei. Ho er tidlegare spesialsoldat (som om dette gir erfaring til å lede nokon til Arktis?), og blir motvillig med. Dermed set Anna Aune og Daniel Zakariassen kursen mot Nordpolen i ein liten luftputebåt. Men ganske tidleg inn i turen og ankomsten, ser dei eit naudbluss. Dei følgjer det, og finn ein kinesisk leir, full av døde kinesarar; nokon må ha drept dei, og vedkomande er enno på frifot på isen.

Boka er delt opp i 93 kapittel, noko som gjer boka lettlest og auker tempoet. Men inndelingane er ikkje heilt logiske for meg, og tempoet varierer; når det skjer mykje og du får store mengder info, går handlinga for raskt, medan det ellers går evig sakte. Språket er generelt hakkete og ujamt, og det er ein floskelfest utan like. Her er fullt av klisjeer («fortell gudene dine planer», «veien til helvete er brolagt med gode intensjoner») og snodige bilete («som en istapp faller fra en takrenne», «snødd bloddråper»), og innimellom desse er det malplasserte brot av fakta og underlige detaljer. (Dei fleste veit korleis dei opner ein boks med joikakaker, vi treng ikkje skildringa av korleis ein stikk fingeren gjennom ringen på toppen og opner lokket.)

Handlinga og plottet er ok, men det er rett og slett ikkje ei særleg god skildring av eit eigentleg spennande miljø, og dei to hovudpersonane er vanskelige å like. Det kan nok fungere på film, men i bokform blei det ganske så svakt. Flashbacks til dømes, fungerer godt i film. I bokform ville ein nok berre ha fått eit tilbakeblikk, men Anna her har faktiske flashbacks.

Apropos Anna, så er det veldig kult at Raake har valt ein kvinnelig ekssoldat til protagonist. Men så blir det litt teit igjen når vi får vite at livet til Anna er utan meining etter at hennar sexy, franske legekjærast (som ho knapt kjende) døydde. Kom igjen, ville ein mannleg spesialsoldat ha gitt opp karriera si fordi ein kvinneleg bekjent han hadde eit forhold til døydde? (Og så bør nokon fortelle Anna/Raake at brunkrem høyrer til i ansiktet, det er ikkje noko kvinner bruker for å jevne ut solskille på armane.) Anna tenker på et tidspunkt at ho «spiller i en dårlig detektivserie», og det er jaggu ikkje langt frå sanninga.

Forlag: Gyldendal
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Øyevitnet» av Anna Bågstam

Leseeksemplar

Øyevitnet er den første boka i ei ny serie av ein svensk forfatter. Eg les veldig lite klassisk politikrim, slik dette er, for det kan bli ganske kjedelig i lengda, men denne var fin! Den handler mykje meir om etterforskeren enn sjølve mordet. Faktisk er hovudpersonen ikkje politi ein gong, berre sivil etterforsker, så det er litt annleis.

Harriet har nettopp fått ei sivil stilling som etterforsker hos politiet i Landskrona i Skåne. Ho synest det passa å bli overflytta frå Stockholm og flytte heim til faren som har begynt å rote litt på sine eldre dagar. Ho forventer ein ganske roleg jobb, men allereie kvelden før ho offisielt skal starte i jobben blir ho kalla ut: ei kvinne frå bygda hennar er myrda og mannen hennar er forsvunnen. Saka viser seg å vere  vanskeleg å løyse (og det blir ikkje lettare av at Harriets nye sjef misliker henne), og spora peiker snart mot nokon Harriet kjenner alt for godt.

Dette er ganske snill og litt morsom krim, sjå for deg at Karin Brunk Holmqvist hadde bestemt seg for å skrive krim. Dette ville i så tilfelle vore resultatet. Boka er ekstremt lettlest, og underhaldande. Krimgåta er ikkje spesielt innvikla, men blir ein større og større del av handlinga etter kvart. Raskt lest og kanskje like raskt gløymd, men veldig fin krimbok til dei som i hovudsak ikkje liker krim.

Forlag: Panta
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Hennes største frykt» av Peter Swanson

Leseeksemplar

Eg har verkeleg fått sansen opp for Peter Swanson. Eg las nettopp den nyaste, Alle disse vakre løgnene, og elska den. Då dei to første kom på norsk var eg ikkje superfan, men eg set mykje større pris på språk enn eg gjorde den gong. Og innan krimlitteratur er Swanson blitt ein favoritt, og eit sikkert kort om du vil ha gode bøker.

Kate har slitt med nerver og mareritt i nokre år, etter eit kjærleiksforhold som blei veldig stygt. No synest mora at det er ein god idé å kome seg vidare med livet, så ho overtaler Kate til å bytte leilighet med tremenningen sin, Corbin. Corbin bur i Boston og Kate i London, og ho har aldri møtt han, men det burde vel gå fint? Men så raskt Kate er kome inn i bygget, oppdager ho og ein nabo at Corbin næmaste nabo, Audrey, er forsvunne. Og når ho vert bekrefta drept, og politiet mistenker Corbin, veit ikkje Kate kva ho skal gjere eller kven ho skal stole på.

Historia vert rulla opp og vendingane kjem roleg, men slåande. Karakterane hans er komplekse, og det er herlig med bøker utan svart/kvite personar. Og så dukker etterforsker Roberta James frå De som fortjener det og Den tikkende kvinnen opp att her, og slike cameos synest eg er veldig artig. Kapitla er litt annleis delt opp enn i dei andre bøkene, her er det cliffhangers på slutten av kaptila som fortsetter i neste kapittel, så du må jo lese vidare! Handlinga er direkte foruroligande, og passer ikkje for dei som er redde for mørkret eller å vere heime åleine. Med andre ord: perfekt krim til påske!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Peter Swanson finn du HER.

Sitat

«Jeg blir borte i mørket» av Michelle McNamara

Leseeksemplar

Historia om Golden Gate-morderen er noko av det eklaste eg har lest. Eg trur alle er ganske så opptatt av true crime for tida, og det er like mykje bra i bokform som det er på tv.

På 70- og 80-talet herja ein voldtektsmann – seinare seriemorder – i California. Over femti grove seksuelle overgrep og minst ti mord. Han var umogleg å fange; lite videoovervakning, ingen DNA-testing. Vitnene var ofte uenige om korleis han såg ut, og han endra mønstra sine etterkvart. Det var eit mareritt for politiet, men enormt mange folk har aldri sluppet taket i saka.

Forfattaren skildrar historia på fantastisk godt vis. Eg kjende ingenting til saka før eg las boka, men føler meg som ein liten ekspert. McNamara klarer balansen mellom mykje fakta og mykje kjensler, høgt tempo og fokus på detaljer og livshistorier. Til saman blir det ein skummel og ubehagelig tekst, med eit heilt eige driv.

McNamara døydde to år før boka vart utgitt, så den siste delen er satt saman av ulike notater og tidlegare publiserte artiklar. To månader etter at boka vart publisert i USA, fanga dei mordaren: Joseph James DeAngelo. På omslaget står det «Boka som oppklarte en av USAs største seriemordsaker», men det er teknisk sett ikkje sant. Boka bidrog til å halde interessa oppe og søkelyset retta mot saka, men så vidt eg forstår er det ingenting i boka som førte til arrestasjon, men det er eit fantastisk portrett av eit udyrs handlingar.

Om du leiter etter krimlektyre til påska, er dette eit godt alternativt. Eg veit ikkje kva som kan vere meir skremmande enn at det faktisk har skjedd. Eg les vanlegvis ganske raskt, men her var det nesten umogleg; eg følte på trangen til å måtte få med meg kvar enkelt detalj.

Forlag: Press
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Kjærlighet for voksne» av Anna Ekberg

Leseeksemplar

Dette er den andre boka til Anna Ekberg, som er eit pseudonym for dei samme danske menna som står bak A.J. Kazinski. Som den andre boka til «Ekberg», er dette òg ein såkalla kjærleikskrim; ei krimgåte bygd rundt ei kjærleiksfortelling. Og slik som den første boka, Den hemmelige kvinnen, er resultatet blitt veldig bra.

Leonora og Christian har vore gift i over tjue år, og saman har dei sonen Johan. Heile barndommen sin har Johan vore kreftsjuk, men er no heilt frisk. Dette skulle ha vore dei beste åra i ekteskapet deira, men så oppdager Leonora at Christian har ei elskerinne. Ho vert rasande, for er det noko Leonora ikkje skal etter å ha ofra ei fiolinistkarriere og heile livet for å passe ein sjuk son, så er det å bli forlatt for ei yngre kvinne. Uansett kva.

Historia vert skildra gjennom ein faktisk forteller: den pensjonerte politimannen Holger, som aldri fekk bevist skuld i saka og ikkje kan gløyme den. Han fortel den til dottera si, Josefine, som er ein litt annen type enn han. Saman fungerer Holger og Josefine som forteljar, kommentator, kritikar og moralpoliti. Det er ikkje dårleg skrive, men strengt tatt ikkje naudsynt. Om dei delane hadde vore kutta ville boka vore endå litt tettare, og endå litt betre. Dei øydelegg ikkje plottet, men det bidrar heller ikkje til å gjere det betre. Boka er lang nok som den er, med Christian og Leonoras bakgrunnshistorier og minner.

Og dette er menn som kan skildre kvinner! Det er jo noko av det mest fascinerande med alt, kor truverdige både Leonora og Zenia, den andre kvinna, er. Skildringane av Zenia er faktisk noko av det mest fascinerande med heile boka, spesielt frå eit feministisk perspektiv. Ho vert skildra av både Christian og Leonora, som har vidt ulike syn på denne kvinna (naturleg nok). Men dei oppfatter henne nokså ulikt, og Leonora er den som snakker mest om utsjånaden hennar, medan Christian er meir opptatt av det oppe i hovudet og korleis sexen er. Det er veldig truverdige tankar frå både den forelska og den rivaliserande part.

Alt i alt er boka ganske truverdig, for forfattarane klarer å skrive fram gode argument og tvinge handlinga framover. Språket er godt, men omsetjinga ber preg av at originalspråket er dansk, og er tatt hakket for lett på. Men det er ei god bok, som held deg på pinebenken, og kaster deg av den når del to starter, og sparker deg i sida når del tre kjem.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Anna Ekberg finn du HER.

Sitat

«Bristepunktet» av Belinda Bauer

Leseeksemplar

Dette er ei av dei beste bøkene eg har lese i år. Den er berre så enormt fascinerande, djuptpløyande og gripande. I tillegg er det den einaste krimromanen som nokon sinne er nominert til The Man Booker Prize, og den burde ha vunne. Det her er fantastisk god lesning. (Takk meg seinare.)

Jack er fjorten år gammal, og profesjonell innbrotstjuv. Ikkje at han liker det så godt, men han er flink, og han kan stele med seg sunn mat heim til veslesystrene sine. Det bur ingen vaksne hos dei etter at faren forsvann. Han skulle kjøpe melk, og kom aldri heim. Få månader før vart mora drept ved ein nødtelefon ved motorvegen, nokre hundre meter frå ungane som satt igjen i den glovarme bilen. Jack og syskna er fortsatt åleine tre år etterpå, og han kjemper for å halde fasaden for naboer og nysgjerrige. Men i eit innbrot finn han kniven han berre veit var mordvåpenet som drepte mora hans. Problemet er: korleis kan han gå til politiet med denne infoen uten å risikere å bli fengsla og få barnevernet på døra?

Opninga av boka (tre unger åleine langs ein motoverg) er inspirert av ekte hendingar, og det gir eit snev av truverd til så ekstreme hendingar. Jack og systrene forsvinn jo djupt i systemet, men det er ikkje heilt usannsynleg heller. Om det ville skjedd er jo ein eigen diskusjon, men i boka fungerer det. Eigentleg fungerer alt i boka, for språket til Bauer (og den knallgode omsetjinga til Guro Dimmen) fortener skryt. Gode setningar, karikeringa av ein avdanka drapsetterforskar, kjenslene til barn; det er ikkje noko anna enn talentfullt. Rett og slett meisterleg, fullt av levande bilete.

Eg var fenga frå første side. Det er sjeldan eg kjenner så sterkt på at eg ikkje berre vil lese vidare, eg må faktisk. Kjensla av at ingenting eksisterer unntatt universet du blir sugd inn i, absolutt ingenting er betre. Det her er ein pageturner av den bokstavelege sorten. Om du ikkje forventer ein klassisk krim, kan eg nesten ikkje få sagt kor høgt eg anbefaler denne boka til deg.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Alle disse vakre løgnene» av Peter Swanson

Leseeksemplar

Alle disse vakre løgnene er den tredje boka eg har lese av Swanson (eg har visst hoppa over Hennes største frykt!), og eg kan driste meg til å seie at han aldri skuffer. Plottene er originale og elegante, i tillegg til å vere pur kvalitet i språket.

Harry er akkurat ferdig på college, men må droppe eksamensseremonien i New York for å dra i farens begravelse i Maine. Faren har falt av ein klippe på sin vanlege kveldstur ved kyststien han likte å gå på. Først virker det som ei ulukke, men etter at Harry kjem tilbake til den vesle byen, viser etterforskinga til politiet at Bill, Harrys far, har blitt slått i hovudet før fallet. Han har blitt myrda.

Eg vil ikkje seie noko meir om handlinga, for det trur eg vil øydelegge mykje, men dette er altså utgangspunktet for boka. Framdrifta er noko av det beste eg har sett, både sakte og rask. Her er både opprulling av bakgrunnshistorier som vert meir og meir sjokkerande, i tillegg til dei brå vendingane som er varemerket til sjangeren. Swanson klarer å dra historia vidare bare basert på handling som til tider ikkje er meir enn foruroligande, men han mister aldri nerven som gjer at ein berre må lese vidare.

Dette er noko av det nifsaste og eklaste eg har lest på lenge. Stemninga er gjennomborande og trykkande, og boka er ekkel på så mange plan. I tillegg til å vere uhyre velskriven, er boka lettlest, raffinert og overraskande intelligent, sjølv med såpass enkle komponenter. Med andre ord: ein veldig vellukka thriller!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av Peter Swanson finn du HER.

Sitat

«Alt er mitt» av Ruth Lillegraven

Leseeksemplar

Ho har skrive mykje før, hovudsakleg lyrikk og barnelitteratur, men dette er faktisk mitt første møte med Lillegravens litteratur. Og sjeldan har eit etternamn passa betre til innhaldet i boka.

Clara og Haavard har eit ganske ulukkeleg ekteskap. Ho er ei beintøff vestlandsjente som har arbeidd seg oppover i Justisdepartementet, han ein vestkantgut som har blitt barnelege. Saman har dei eitt sett tvillinggutar, men det er vel det einaste dei verkeleg har saman. Det einaste andre dei deler er hatet deira for barnemishandlarar; Clara jobber med eit lovforslag for varsling, medan Haavard må sjå og prøve å hjelpe desse borna kvar einaste dag på Ullevål sjukehus. Eitt av desse borna døyr. Så døyr faren til guten. Og drapa fortsetter.

Boka tek opp enormt store tema, og er sånn sett veldig ambisiøs av seg. Vi toucher innom rasisme, integrering, politikk, barnemishandling, barndomstraumer, barnevern og byråkrati. (Pust!) Kva er rett, og kva er gale? Kan målet hellige middelet? Måten det er vikla saman på og vert rulla opp er intet mindre enn imponerande.

Lillegraven behersker utan tvil det norske språk, og provar det ved å skrive Clara og Leif sine delar på nynorsk, dei andre på bokmål – korrekt etter kva dialekt dei har. Det er ikkje eit vanleg grep innan litteraturen, men eg synes det er kult, og det fungerer. Litt usikker på kva «bokmålsfolket» synest? Nokre er visst allergiske mot nynorsk. Uansett er så elegant og fengande språk ofte mangelvare innanfor sjangeren, så det er absolutt eit pluss.

Alt i alt er dette ein thriller eg verkeleg kan (og definitivt skal) anbefale som påskekrim! Og krim til alle andre høgtider og årstider. Boka kom i pocket i år, så eg tenker at alle som er glad i thrillerar og kriminalromanar, bør spandere denne på seg.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Passasjeren» av Lisa Lutz

Leseeksemplar

Det som er så fint med å lese bøker av forfattarar du aldri har høyrd om før, er at du ikkje har nokon forventingar til innhaldet. Eg les dessutan knapt baksidene, eg lar meg stort sett kjøpe på omslag og korte pitcher. For min del blir bøkene mykje meir spennande på den måten, og det fungerer jo fint når ein les alle slags sjangrar uansett. I alle fall, denne boka var som ei bombe!

Tanya Dubois kjem ut av dusjen og ser at ektemannen er død. Ho veit ho ikkje har drept han, men alternativa er enkle: å stikke av og virke skuldig, eller å ringe politiet og la dei snuse opp heile fortida hennar. For Tanya er valget ganske enkelt, og ho pakker ein koffert og reiser sin veg.

Vi følger Tanya (og alle dei andre aliasene) på reisa hennar, og møter mange underlege menneske og store problem undervegs. Det viser seg at å skifte identitet og prøve å leve eit vanleg liv utan politiet i hælane, ikkje er like lett som ein ofte ser på film. Tittelen er òg ganske så passande, for Tanya føler nok ofte under reisa si at ho ikkje har så mykje ho skulle ha sagt i fluktruta, at ho berre er along for the ride.

No skal eg jo ikkje øydeleggje dine forventingar, men dette er perfekt for alle Peter Swanson-fans. Mørk historie, elegant utforming og ei konstant nerve i språket. Det er ikkje store tvistar som er fokuset (som hos Clare Mackintosh), men ei konstant framdrift og ei bakgrunnshistorie som vert rulla opp, men som verkeleg slår deg i bakken til slutt. Historia gikk rett heim hos meg, og boka i si heilhet får toppkarakter.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Øynene som ser» av Mary Higgins Clark

Leseeksemplar

Mary Higgins Clark har gjeve ut over 30 bøker, og er eit godt kjent namn i bransjen. Mor mi har alltid likt bøkene hennar godt, og når det no kom ut ei fersk bok av henne, tenkte eg at det kanskje var på tide å teste ut forfatterskapet.

Handlinga er lagt til ein småby i New Jersey, Saddle River. Etter ein heime åleine-fest, vert vertinna, atten år gamle Kerry Dowling, slått i bakhovudet og drukner i bassenget sitt. Der ligg ho til foreldra og storesystera kjem heim neste dag. Det einaste vitnet til mordet er naboen, tjue år gamle Jamie – som er mentalt funksjonshemma og ikkje det mest pålitelige vitnet. Redd for at han vil få skulda, prøver mora å dekke over at Jamie veit noko som helst.

Det er ikkje ein klassisk politikrim, heller ikkje heilt ein psykologisk thriller. Du får historia frå fleire hald, men det er ingen store tvister i handlinga, heller ikkje mange skjulte hint eller falske spor. Det er berre to-tre knøttsmå hint om at nokon veit noko. Om du bare les rett fram, så får du heile historia servert uten å trenge å tenke. Veldig lettlest, med kanskje litt stiv dialog til tider. (Spesielt dei indre dialogane blir litt uekte og rotete for meg.)

Historia er truverdig, framdrifta kronologisk og jamn og det er absolutt ei bok som fanger deg og får deg til å ville lese heile greia så raskt som mogleg. Vel verdt nokre timar med underhaldning! Når det er sagt, er det ingen stor litterær opplevelse, korkje plott eller språklig utforming er spesielt original eller iaugefallande. Det gir meg litt assosiasjoner til Frustrerte fruer (!) eller kiosklitteratur (utan at det er negativt meint), for det krever veldig lite av lesaren. Eg skulle ønske Higgins Clark hadde utfordra seg litt meir, for for min del vart den skuldige openberr frå sekundet vedkommande dukka opp i boka. Ho kunne med fordel brukt aspektet med den funksjonshemma guten som upålitelig forteljar litt meir kreativt; då kunne sjølve plottet vore likt, men leseopplevelsen litt meir minneverdig.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Leksikon om lys og mørke» av Simon Stranger

Leseeksemplar

Denne boka, saman med Trude Marsteins siste roman, er vel høstens mest lese og omtalte romanar. For dei fleste nordmenn var vel kanskje Stranger eit nytt namn, men eg las Det som en gang var jord for eit par år sidan, og likte den veldig, veldig godt. (Og kanskje betre enn denne.) Denne her lev kanskje ikkje heilt opp til hypen (og det er vel det evige problemet med hype), men den var likevel ganske god.

Dette er ein sjølvbiografisk og biografisk roman. Simon Stranger skriv i eg-form, om seg og sin jødiske svigerforeldre. Han skriv òg om Henry Rinnan, ein norsk dobbeltagent som tok livet av mange, mange motstandsmenn i ein kjeller i Trondheim. For Stranger oppdaga ein dag at svigerfamilien hans hadde vokst opp i akkurat dette huset, og at oldefaren til kona hadde blitt drept i ein arbeidsleir på ca samme tid.

Vi følger Henry Rinnan heile barndommen, oppveksten og livet som tysk agent, og vi får eit komplett bilete av mennesket. Det skal Stranger ha, at uansett kor grusom Rinnan var, så får han fram at han var ikkje fødd slik. Han vart slik, og kven si skuld det var, det er diskutabelt. Vi følgjer òg historia til Strangers svigerfamilie, i litt tilfeldig rekkefølge. Eg skulle veldig gjerne hatt eit slektstre i starten av boka, for det var litt vanskeleg å henge med, spesielt i starten.

Eit ekstra fint (og ambisiøst) grep – i tillegg til oppbygginga som eit leksikon – er at vi følgjer Strangers skriveferd og prosjektet. Det er spesielt, men han får det til å fungere. Det er som sagt litt vanskeleg å henge med i starten, litt rotete, men siste halvdel av boka er veldig god. Ikkje årets beste roman for min del, men absolutt eit solid stykke litteratur.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Simon Stranger finn du HER.

Sitat

«Brent av solen» av Laura Lippman

Leseeksemplar

Først av alt, kor dødsfint er ikkje dette lekre retroomslaget? (Og det ser enda betre ut i realiteten!) Dette er ein mørk og dramatisk roman, som passer fint til litt kveldslesing i haustmørket.

Pauline, alias Polly, kjem til den vesle byen Bellevue, på flukt fra sitt tidlegare liv. Ho har forlatt ektemannen og deira vesle dotter. Rett etter henne kjem Adam, ikkje heilt tilfeldig. Bellevue er den perfekte staden å forsvinne i, ein trøtt småby der ingen eigentleg bryr seg eller reiser til. Sommaren tar til, Polly og Adam forelsker seg, trass i at begge har store hemmelegheiter som dei skjuler for den andre. Livet ser ut til å plutseleg fungere, men så brenn leilegheita til Polly ned til grunnen, og nokon døyr. Tilliten mellom dei vert skjør, og fortida kjem straks til å ta dei att.

Historia raser ikkje av gårde, plottvistane er ikkje sjokkerande, men plottet i seg sjølv er veldig godt. Handlinga er overraskande truverdig når alt er bretta ut, men likevel uvanleg nok til å vere spennande og sjokkerande. Det er mange spennande deler og dramatiske hendingar, men det kan bli litt for tamt i overgangane. Kanskje litt for klassisk (gamaldags?) krim, eigentleg? Eg ser eigentleg for meg at det hadde fungert betre som film enn bok? Rett etter at eg var ferdig med boka tenkte eg at den var sånn midt på treet, men når eg ser tilbake på den, så var den eigentleg ikkje så verst.

Eg må påpeike to ting som kanskje gjorde leseopplevinga mi litt dårlegare enn den kanskje kunne ha vore: eg var i elendig humør då eg starta på boka (for å bli i bedre humør, liksom); og eg trudde dette var ein thriller. Men som det står på omslaget er det ein «spenningsroman», sjølv om eg trudde det var blitt synonym. Om Lippman hadde utsatt å avsløre visse ting og endra perspektivet litt, kunne dette vore ein heidundrande psykologisk thriller, i stedet vart det for meg ein heilt ok roman. (Elise, når skal du lære å skru ned forventningane dine?!)

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Nøtteskall» av Ian McEwan

Leseeksemplar

Dette er ei rar, lita greie, dette. For ein utruleg merkeleg, oppslukande, original og velskriven roman. Det er ikkje ei spesielt tjukk bok, men du og du kor full av innhald den er!

Hovudpersonen er ein namnlaus baby, eller rettere sagt foster. Han eller ho veks og lærer, og er uhyre intelligent. (Det er det som gjer boka så utruleg spesiell.) Den ufødde høyrer på podkast, radio, tv, lydbøker, musikk, og sist, men ikkje minst, samtaler. Og det er nettopp samtala fosteret overhøyrer som er utgangspunktet for historia. For babyens mor, Trudy, har gått i frå babyens far, John, og har ei affære med bror hans, Claude. (Drama!) Men Trudy og Claude er lei av John på alle moglege vis, og bestemmer seg for å ta livet av han. Og det er berre fosteret som er klar over planane.

Eg trur ikkje det er mogleg å seie at dette perspektivet er truverdig på noko som helst slags vis (for kom igjen?!), men det fungerer knallgodt som fortellergrep. Fosteret har stålkontroll på politikk, historie og samfunnskunnskap, men ønsker å vite korleis «blå» eigentleg ser ut. Det gir ein heilt særeigen tvist til historia, og fungerer som talerør for alle slags samfunnskritiske kommentarer. Eller like mykje for å vri vår sympati for eller imot Trudy, Claude og John.

Boka er velskriven, og eg trur dei fleste vil like den. Litt sær, ja. Men kom over det, og nyt historia! Den er absolutt lesverdig, og lett for meg å anbefale vidare!

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«La meg være» av Clare Mackintosh

Éin kommentar

Leseeksemplar

Den tredje og så langt nyaste boka til Clare Mackintosh er her! Eg (som omtrent resten av Noreg) synest dei to første var knallgode thrillerar, så eg gleda meg veldig til å ta fatt på La meg være.

Anna Johnson er ganske så forbanna på foreldra sine. Kanskje mest på mora si, Caroline. Faren begikk sjølvmord for 18 månader sidan, og eit halvt år etter hans død, tok Caroline sitt eige liv. Anna forstår ikkje korleis foreldra (og spesielt mora, som fekk oppleve å bli etterlatt sjølv) kan ha gjort dette mot henne. No sit ho åleine i barndomsheimen sin, med ein baby og ein mann ho er usikker på om ho elsker. På årsdagen dukker det opp eit smakløst gratulasjonskort på døra, med eit hint om at dette ikkje var noko sjølvmord. Anna går straks til politiet, og krev at foreldras død blir behandla som mord. Murray, den pensjonerte etterforskeren som bruker dagane sine til kontorarbeid, veit at denne saka ikkje vil bli tatt seriøst, og bestemmer seg for å undersøke på eiga hand.

Igjen har Mackintosh delt boka inn i fleire delar, der kvar del er ein drøy twist. Ho gjer akkurat det same her, men ho øydeleggjer litt for seg sjølv rett før del tre. Ho avslører ein detalj som gjer at du forstår halvparten av twisten før den kjem, og det irriterer meg. Ja, eg følte meg glup som forsto ein god porsjon før det blei «offisielt avslørt», men man vil jo bli tatt på senga, ikkje sant? Det er det eg vil ha av ein psykologisk thriller, i alle fall. Så sjølv om eg etter kvart oppdaga at eg på langt nær hadde gjetta alt, var eg irritert i omtrent femti sider før eg kunne kose meg igjen.

Boka er absolutt ein velskriven, psykologisk thriller! Like bra som dei to forrige? Njæ, ikkje eitt hundre prosent på linje med dei, men utan tvil i same sjiktet. Men om du ikkje har lest nokon av dei andre bøkene enno (lev du under ein stein?), så anbefaler eg å starte med denne, så blir dei berre betre og betre!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Clare Mackintosh finn du HER.

Sitat

«En sang for druknede sjeler» av Bernard Minier

Leseeksemplar

Hurra!! Ny bok av Bernard Minier! O lykke, kan du godt seie. Det seier du i alle fall om du fekk med deg den første boka om kriminalførstebetjent Martin Servaz i fjor haust, Hvis helvete var av is. For den var jo fantastisk. Den (og denne) er faktisk noko av den beste krimmen eg har lest, og eg misliker eigentleg politikrim. Men Minier er fantastisk. Og når bøkene er på 600 sider, er det jo voldsomt godt gjort å halde spenninga oppe gjennom heile greia.

Martin Servaz vil nok aldri heilt bli fri frå spøkelset til Julian Hirtmann. Eller, tanken om han. Han er sikker på at Hirtmann vil kome att – ein mann som han kan aldri slutte å drepe. I mellomtida må Martin gjere jobben sin som politimann, og ei ekkel sak dukker opp. Ein ung, vakker lærar har blitt funnen død i badekaret sitt, med mange dukker flytande i bassenget hennar. Og ved bassengkanten sit ein elev. Saka verker ganske så enkel, heilt til Martin oppdager at ein CD av båe Hirtmann og Martin sin favorittkomponist, Mahler. Og brått er det litt meir komplisert.

Fortida til Martin blir gravd opp, og framtida til dottera vert truga. Ingenting i saka ser ut til å gi meining, og den hovedmistenkte er sonen til Martins ungdomskjærast. Som sagt: litt komplisert. Og etter kvart griseskummelt. Perfekt påskekrim!

Sjekk det creepy omslaget, då!! Akkurat slik som i bok nummer ein er det fokus på eit auge (som så klart har mykje med plottet å gjere), og eg elsker at dei matcher.

Eg antar den tredje boka kjem i haust, i alle fall håper eg det. Eg venter i alle fall i spenning, og gler meg allereie.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Bernard Minier finn du HER.

Sitat

«De fems tegn» av Hans Olav Lahlum

Boka er eit rådgjevareksemplar frå forfattaren

Hold on to your hats, people; Hans Olav Lahlum har skrive ein krim/thriller som ikkje handler om K2 og Patricia! Denne gongen er det ei heilt frittståande bok som kjem ut på tampen av sommaren, med eit ganske annleis tema og innhald. Det er ikkje ein typisk whodunnit, vi veit heile tida kven gjerningsmannen er – vi følgjer både han og ein politietterforsker, og får flashbacks ved starten av kvar ny del av boka. Som er – gjett, da! – delt opp i fem delar.

Hovedpersonen har mista alt. Han er pensjonist, men det er ingen familie eller vennskap i livet hans. Han er fortsatt bitter over det grusomme som hendte han under andre verdskrig, og bestemmer seg for at tida er inne for å ta hemn. Med litt hjelp frå internett, leiter han opp «fiendane» sine, og bestemmer seg for å konfrontere dei  med smertene dei påførte han (og kanskje drepe dei på grunn av desse). Og så må han jo reise rundt om i Europa for å få fatt i desse menneska, som no har spreidd seg for alle vindar.

Eg likte boka, og synest den hadde driv. Problemet mitt er språket som heng igjen frå K2 og Patricias seksti- og syttitalsetterforskning. Det vert for gamaldags, på fleire nivå. Men når det er slik ein pleier å skrive krim, så… Enkelte utbroderingar var òg litt vel langdryge og unødvendige. Og enkelte av momenta som leier til oppklaringa, verker for meg usannsynlege, men alt i alt tommel opp. Det er imponerande å halde spenninga oppe sjølv om ein heile tida veit kven som begår drapa, korleis og kvifor. Sjølv om eg fortsatt foretrekker krimserien om K2.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Hans Olav Lahlum finn du HER.