Irland

Sitat

«The Surface Breaks» av Louise O’Neill

I fjor las eg og elska Hun ba om det av same forfattar, men dette er ei litt anna bok enn den. (The Surface Breaks er ei gjenfortelling av Den lille havfruen. Til info er det kanskje mitt favoritteventyr, så vi operere med skyhøge forventningar her.) Hovudtemaet er fortsatt feminisme, men vert tematisert på ein heilt annan måte. O’Neill viste seg då som ein ekstremt talentfull forfattar som ikkje er redd for å knuse hovudperdsonen (og lesarens) håp og draumar for å gjere historia realistisk. Og så kan ein jo snakke om kor realistisk ei historie om havfruer kan vere, men så var jo ikkje eventyret opprinneleg like sukkersøtt som Disney-versjonen. I originalen til Hans Christian Andersen opplevde havfrua kjensla av å gå som å få få knivar opp i føttene og døydde i slutten av historia og vart bølgeskum.

No kan absolutt alle i heile verda plottet, så det trengs vel ikkje repeterast. O’Neill fortel akkurat den same historia, men legg fokuset på sterke kvinner og feminisme. Kven har vel ikkje tenkt at det var ganske vilt å ofre heile livet sitt og stemma si for ein mann ein aldri har snakka med ein gong? Ho legg til dømes fram korleis kvinner vert evaluert basert på utsjånad, ho problematiserer skamma ein liksom skal føle for å ete meir enn ein salatbit og kravet om perfeksjon frå patriarkatet.

Om dette hadde vore ein fantasyroman frå scratch, ville det vore mange «småfeil» for eit undervannsunivers, men dette tilgir eg glatt, for O’Neill klarer å legge seg så ekstremt tett opp til originalen, samstundes som ho får fram alle poenga sine. Slik fantasy opprinneleg var; politikk framstilt som fantasi. Boka er velskriven og sterk, mørk og med god driv. Den kan anbefalast til alle som liker eventyr, fantasy, feministisk litteratur eller berre ei god historie.

Forlag: Scholastic
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Louise O’Neill finn du HER.

Sitat

«Hun ba om det» av Louise O’Neill

Leseeksemplar

Okei, eg er faen så sint no. (Kva er infuriating på norsk?) Denne boka har frustrert meg til tårer. Eg blir litt kvalm av heile greia, mest fordi dette er realiteten for mange, mange jenter. (Og gutter.) LES.

Emma O’Donovan er eit ganske kjipt menneske. Ho er tvers igjennom ei bitch. Ho er kjip mot vennene sine (sånn faktisk kjip, typ seier ting ho veit vil såre dei), flørter med kjærastane deira og trur absolutt alle synes ho er dritdeilig. Det er ganske vanskeleg å like henne. Og når det kjem til stykket – når det skjer, når bildene vert spreidde, når ho berre er ei skamlaus hore – viser det seg at ikkje så mange faktisk liker henne heller. For kven bryr seg om «sluten, bitchen, hora» Emma O’Donovan? Ho ba jo om det.

Eg liker veldig godt at O’Neill gjer hovudpersonen så lite likandes i starten. At man misliker ho, men likevel føler en dyp sympati når det verste skjer. At man synes ho er ein usikker person, ein dårleg venn, et trist menneske, men likevel er på hennar side. (Som man burde.) Dypdykket inn i Emmas sinn er faen så vondt. Måten mora behandler henne både før og etter, korleis faren tek avstand til ho, det faktum er at broren – som absolutt ikkje har eit ansvar – er den einaste som tek det.

OG SLUTTEN. Eg skal ikkje avsløre noko, men eg gråt på slutten. Samfunnet vårt har eit enormt problem med korleis vi ser på kvinners seksualitet, og alle som meiner noko anna er ignorante. Eg vil påstå at denne boka er realistisk, i alt frå handlinga til skrivestilen. (Som alle gjentakelsene, eg vil tru det er slik det kjennest når du kun kan tenke på éin ting.) Fantastisk vond, truverdig og hjerteskjærende.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Louise O’Neill finn du HER.

Sitat

«Veien ved Boolavaun» av Anne Enright

Boka er sponsa av Pax forlag

Dette er ei skikkeleg irsk bok! Anne Enright er jo ein kjend irsk forfattar, miljøet i boka er grønt, vått, vakkert og kaldt, og eg får ein skikkeleg Dubliners-feeling av bokas første halvdel. (Om du ikkje er veldig opptatt av verdslitteraturen, så er Dubliners kanskje det best kjende verket til ein annan stor, irsk forfattar, James Joyce.)

Grunnen til at eg får denne feelingen (eller kjensla, orsak) er at del éin av boka er delt opp i fem, ei historie frå kvart familiemedlem sitt liv. Dei er spreidde på geografi, tid og stad i livet. Det blir liksom berre fem små historier frå tilfeldige irar sine liv, og som tilfeldigvis er i slekt. Eg opplever denne delen som ein kolossal (men viktig) oppbygging til den faktiske handlinga.

Historia starter vel eigentleg i del to, då dei fire søskena Emmet, Dan, Constance og Hanna alle reiser heim att til jul for første gang på lenge, og får vite at mora Rosaleen har tenkt å selje barndomsheimen deira. Barna vert halvvegs sinte, halvvegs trur dei ikkje på henne. Søskena har ikkje spesielt mykje kontakt med kvarandre, og stemninga er heile tida litt beklemt. Og eg kan jo seie såpass at julefeiringa ikkje vert heilt det nokon hadde venta seg.

Ein medrivande roman, absolutt. Ei historie som eigentleg ikkje er noko utanom det vanlege, men skildra eksepsjonelt nøyaktig. Det mest fascinerande med boka er måten Enright klarer å så tydelig skifte fortellerstemme og -stil for kvart kapittel. Ho skriv fint og truverdig om familieliv og relasjoner; det å vere glad i mennesker du ikkje eigentleg likar og skuldkjensla ein får når ein ikkje behandler menneska ein er glad i så godt som ein burde. Dette er fem vilt ulike menneske med veldig ulike liv, for alltid knytt saman av familieband. Enright lukkast med å skildre både dei store og små delane av eit familieliv, både dei delane som er fine og dei delane som er vanskelege. Absolutt ein roman verdt å plukke med seg!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Kafeen på Roscarbury Hall» av Anne O’Loughlin

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Denne boka var ganske så overraskande! Basert på omslaget ville eg jo tippa at dette var ein dramaroman typ «kjærleik og krig». Men du? Det er det ikkje. Det er faktisk ein ganske rørande og god roman, med mykje tragedie, håp og som opner opp rundt eit ganske mørkt tema i moderne irsk historie.

Ella og systera Roberta bur saman i det gamle herskapshuset Roscarbury Hall på den irske landsbygda, men dei har ikkje snakka saman på fleire tiår. Når banken truer med å ta huset, starter Ella opp ein kafé i ballsalen for å betjene lånet. Roberta vert rasande, og betre blir det ikkje når Ella lar ein amerikansk turist omtrent flytte inn og hjelpe til med drifta. Amerikanaren Debbie vart nemleg adoptert frå eit irsk kloster og prøver desperat å finne røttene sine – og klarer dermed å rippe opp i ei vond fortid for mange.

Etter eit kapittel eller to tenkte eg at dette ville bli ei slags krysning av Karin Brunk Holmqvist og Santa Montefiore, men etter å ha lest heile boka trur eg at eg heller definerer det som «eldre frustrerte fruer med hjartet på rette staden». (Ti humorpoeng til meg.) Vi er jo i Irland, så her er katolske nonner og kloster, svære herskapshus og eit bygdemiljø som tatt ut av ein film.

I starten av boka kan den verke ganske så morsom og feelgood som ein får det, men den er mykje meir. Her er mange vonde skjebner som knytast saman, familiehemmelegheiter som avdekkas og sår som rippast opp i. Likevel er det absolutt ei bok å kose seg med. Eg håper faktisk at dette blir ein film!

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Dam» av Claire-Louise Bennett

Éin kommentar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Denne boka gir ordet «kritikerrost» ei ny meining. Den har fått så mykje skryt, og nytt opplag er allereie på vei. Og den er berre nokre veker gamal! Det var anmeldelsen i VG som gjorde at eg skaffa meg eit leseeksemplar, for kor høgt anbefalt kan eigentleg ei bok vere?

Dette er debutboka til Bennett. Debutbøker er alltid spennande. Dei er ofte så utruleg gjennomarbeidd, for forfattaren har gjerne jobba med den i årevis medan ho eller han venta på å få den publisert. Denne boka verkar det derimot som om Bennett berre har stått opp ein dag, skjenka seg ein kopp te og rabla ned. Og høyr-høyr: DET ER EIN GOD TING. Teksten flyt så lett, verkar så lite tvungen, så munnleg og naturleg.

Boka handler om ei kvinne som lever i einsemd på den irske landsbygda. Ho knyt seg til naturen og forsvinn liksom inn i den. Alt det vi kanskje ser om viktig i liva våre, viskar ho nesten heilt ut; kven ho er, mannen ho har eit forhold til, utdanninga si, karriera si. Alt er vagt og gøymd godt. Heile boka er berre mange – både korte og lange – tankestrøymar, om absolutt alt mogleg; om det enkle livet denne kvinna lever, eit skilt som er blitt satt opp, ein middag ho ikkje ville ete, ein fest ho planlegger ned til minste detalj. Eg trur det skjer noko med veldig isolerte menneske, eit eller anna endrar seg. Bennett får fram denne endringa, ein slags desperasjon. Etter kva er ikkje like lett å setje fingeren på, men noko er det.

Dette er ikkje ei bok du berre kan bla gjennom, du må lese den. Du må lese kvart einaste ord. Du må lese alle dei små teikna på sorg, panikk, sinne, og alle situasjonane – små eller store – som frustrerer, overvelder og opprører. Den pirrer og provoserer, men mest av alt pirker den i nysgjerrigheita mi. Det er noko meir her, noko eg heilt sikkert har gått glipp av.

Eg absolutt elsker det norske omslaget! Originalboka er heilt blå med enkel kvit skrift foran (for dei som vil lese på engelsk), og den er fin nok den, men sjå på det her da! (No er jo eigentleg alle bøkene til Pelikanen forlag så utruleg skjønne.)

Forlag: Pelikanen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Jordfast» av Graham Norton

Éin kommentar

Boka er sponsa av Juritzen forlag

Jordfast

Okei, så no har Graham Norton (ja, han talkshowfyren med skjegget og verdens beste latter) kome med si første skjønnlitterære bok. Og eg simpelthen digga den. Sjå for deg ei krysning av den sesongen i Frustrerte fruer der fruene drep en fyr og Med hjartet på rette staden, i sped biiiiittelitt Karin Brunk Holmqvist. Og så skal den visst likne litt på bøkene typ En mann ved navn Ove, men den har eg ikkje fått lest enno, så det kan eg eigentleg ikkje garantere.

Handlinga foregår i den vesle irske byen Duneen, der alt er ganske kjedeleg og stille. PJ Collins er politimann, og ein ganske så overvektig og sjenert type. Det er lite kriminelt i bygda, så han bruker mykje av tida si på å ete. Men så, under eit byggeprosjekt, dukkar det opp eit sett med knoklar av ein ung mann. Heile bygda tenker på Tommy Burke, som alle trur reiste til England, men ingen har høyrd frå han. PJ gjer sitt beste for å løyse saka med hjelp i frå ein betjent i Cork, men det er for mange spørsmål som treng svar. Fleire i bygda var forelska i Tommy, som ikkje akkurat var nokon engel. Og så er det så klart nokon som veit mykje meir enn dei er villege til å fortelje.

Det er ganske spennande, men hovedtema i boka er ikkje krimsaka, føler eg. Det handlar meir om hemmelegheiter på små stader, sjalusi, naboskap og offer. Vi følgjer fleire av bygdas innbyggjarar, som alle har sitt. Det gjer boka varm og truverdig, og boka er ypperleg for dei som foretrekk meir «kosete krim» enn andre.

Forlag: Juritzen
Utgivelsesår: 2017