Barnedød

Sitat

«Si at du er min» av Elisabeth Norebäck

Éin kommentar

Leseeksemplar

Herregud, for ein fantastisk god psykologisk thriller! Nifs og ekkel, med eit usedvanleg godt driv. Historia berre bygger seg opp-opp-opp, og klarer til og med å lande med stil. Upålitelige forteljarar og ein desperasjon som overgår det meste.

For over tjue år sidan vart dottera til Stella kidnappa då dei var på ferie; ettårige Alice vart tatt frå barnevogna si. Meiner i alle fall Stella, alle andre er ganske sikre på at babyen drukna, og at Stella må gå vidare med livet sitt. Etter fleire sammenbrot, tvangsinnleggelse og mykje sorg, har Stella no orden på livet sitt. Gift med ein fin fyr, tenåringsmamma til Milo og utdanna som psykoterapeut. Så dukker Isabelle opp, ein ny pasient som er blitt henvist til Stella. Og frå første sekund veit Stella at det er Alice som har kome tilbake. Eller er det dét?

Dette er ei historie om sorg, desperasjon, lengsel og frustrasjon. Måten Norebäck bruker psykologien på er imponerande. Dei fleste psykologiske thrillarar kjem med store vendepunkt og lurer leseren heile vegen, men Norebäck er stilsikker nok til å holde seg i same spor og auke på. Det er skummelt, truverdig og velskrive. Omsetjinga er litt sånn hipp som happ, men denne boka kan uansett ikkje nilesast setning for setning; det her er skumlesing for å finne ut kva som faktisk er sant og kva som er innbilning. Les!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«64» av Hideo Yokoyama

Leseeksemplar

Thriller frå Japan – har du vore borte i det før? Eg vil tru dei fleste svarer nei. Men her er altså ein kjempetjukk kriminalroman frå øya. Og eg kan seie det med ein gong: den er veldig, veldig god. Eg vil seie det er meir ein roman om ein politimann og eit utsnitt av hans liv (som inkluderer personlege problem og ein cold case), enn ein klassisk thriller eller krim. Ikkje at det gjer boka mindre verd å lese, men det er greit å ha notert seg bak øyret.

Mikami er nyleg blitt pressedirektør, etter å ha jobba i årevis som etterforsker. Etter å ha formidla ei avgjerd om anonymisering som journalistane fann uakseptabelt, blir det fullt kaos på den vesle politistasjonen. Mikami er eit pliktoppfyllande menneske, og begynner å leite etter grunnen for anonymiseringa. Der graver han med eit uhell fram informasjon om ei fjorten år gamal kidnappingssak. Han blir gripen av saka han så vidt var borte i, for hans eigen datter er for tida forsvunnen – og ingen veit om ho har stukke av eller er kidnappa.

Språket er flytande og godt, og omsetjinga til Tara Ishizuka Hassel er ikkje noko anna enn imponerande. Eg trur korrekturleseren var litt sliten på slutten av denne mursteinen, for der dukkar det opp litt språkleg rusk (det heiter uventet, ikkje uforventet), han/ham-feil og eit par mellomrom er borte. Det er ikkje mykje, men det skjemmer litt, spesielt når resten av språket er så ypperleg. Det er for øvrig mange japanske namn å holde styr på, men det går stort sett greitt. Og om du blir usikker, er det eit personkart bakerst i boka.

Som thriller er boka ganske annleis, for her er veldig mykje handling og skildringar rundt sjølve plottet. Plottet er for øvrig ekstremt godt, akkurat passe fortetta med akkurat passe mengde lause tråder. På baksida står det at ingen leser kan spå tvisten, og det må eg seie meg eitt hundre prosent einig i. Den kom så brått, og gav så mykje meining, og ikkje minst heva den boka til eit eige nivå. Som thriller er boka som sagt ikkje den mest typiske, men som roman og bok i si heilhet, er dette veldig god litteratur. Mykje – og veldig lesbar – bok for pengane!

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Vuggesang» av Leïla Slimani

Leseeksemplar

Babyen er død. Det tok bare noen sekunder. Dette står på forsida av boka, og er i tillegg setningene som opnar romanen. Dagmammaen Louise har drept ungane ho skulle passe på. Det franske ekteparet Myriam og Paul ansatte denne sjarmerande, erfarne Mary Poppins-aktige kvinna til å sjå etter ungane sine då Myriam skulle tilbake i jobb.

Dette er blitt hylla som ein heilt fantastisk psykologisk thriller, både på fransk, engelsk og no på norsk. Og for å seie det med ein gong: den er skikkeleg oppskrytt. Boka er knappe 200 sider og er ganske rask å lese ut, men den kjendest mykje lengre, og eg meiner det ikkje på ein god måte. Men la oss ta det positive først!

Eg liker godt måten Louise blir portrettert på, og romanens største styrke ligg i nettopp dette, ei skildring av to veldig ulike klasser, miljø og liv. Reaksjonane til både Myriam, Paul og Louise er det som er verdt å lese her. Sånn sett kunne Slimani droppa heile barnemordet og berre fokusert på dette, det trur eg ville vore ei mykje betre bok. Faktisk slit eg litt med sjølve krimplottet, for eg føler det mangler ein vesentleg del: sjølve mordet eller planlegginga av det, eller i alle fall eit motiv?

Klassetematikken som blir tatt opp, er veldig spennande. Veldig aktuelt i ei tid med au pairer og karrierekvinner, sjølv om Noreg ikkje er det beste publikummet her. Slimani er ikkje redd for å trakke nokon på tærne når ho skriv om barn som blir drept av barnepiken fordi mor heller vil jobbe enn å passe barna sine. Det er eit av dei betre «laga» i boka, sjølv om eg er litt usikker på intensjonen med det.

Språket oppfattar eg som stivt og unaturleg. Sjølve omsetjinga kan eg ikkje seie så mykje om (då eg ikkje kan fransk), men eg synest ikkje teksten flaut spesielt godt. Nesten som om det mangler ei siste runde med korrektur. Å bruke ord som «kompetitiv» og «vuggestue» når det finnast betre og meir daglegdagse, det skurrer hos meg. Og setninger som «Bomullsdotten er blitt helt skitten»? (Kan den vere halvt skitten?) Det er jo ting man kan krangle om, men og/å-feil er faktisk umogleg å unnskylde.

Reint bortsett frå språket, synes eg det er mykje rusk i detaljane, spesielt rundt alderen til barna. Myriam og Paul treng jo dagmamma fordi ungane er så små, eit spedbarn og eit småbarn. Men så står det plutseleg at Mila går på skule og har klassekameratar, og etterpå er ho for ung til å skulle forstå kva ei bursdagsfeiring er, og så står det plutseleg at barna blir henta på skulen. Og så står det gud hjelpe meg i ei samanlikning at Vishnu er ei gudinne, ikkje ein gud. Slike ting gjer at eg ikkje klarer å fokusere på innhaldet, for eg blir så himla frustrert.

Som sagt, synest eg at denne boka er uhorveleg oppskrytt. (Kanskje den engelske utgåva er betre?) Som roman er den grei, men som krimroman er den ubrukeleg. Hadde ho ikkje drept barna, ville ingenting med boka blitt dårlegare, berre betre. I tillegg er dette ei flis av ei bok, så om du leiter etter god påskekrim som er verdt pengane, er det ikkje denne du vil ha.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Alt er mitt» av Ruth Lillegraven

Leseeksemplar

Ho har skrive mykje før, hovudsakleg lyrikk og barnelitteratur, men dette er faktisk mitt første møte med Lillegravens litteratur. Og sjeldan har eit etternamn passa betre til innhaldet i boka.

Clara og Haavard har eit ganske ulukkeleg ekteskap. Ho er ei beintøff vestlandsjente som har arbeidd seg oppover i Justisdepartementet, han ein vestkantgut som har blitt barnelege. Saman har dei eitt sett tvillinggutar, men det er vel det einaste dei verkeleg har saman. Det einaste andre dei deler er hatet deira for barnemishandlarar; Clara jobber med eit lovforslag for varsling, medan Haavard må sjå og prøve å hjelpe desse borna kvar einaste dag på Ullevål sjukehus. Eitt av desse borna døyr. Så døyr faren til guten. Og drapa fortsetter.

Boka tek opp enormt store tema, og er sånn sett veldig ambisiøs av seg. Vi toucher innom rasisme, integrering, politikk, barnemishandling, barndomstraumer, barnevern og byråkrati. (Pust!) Kva er rett, og kva er gale? Kan målet hellige middelet? Måten det er vikla saman på og vert rulla opp er intet mindre enn imponerande.

Lillegraven behersker utan tvil det norske språk, og provar det ved å skrive Clara og Leif sine delar på nynorsk, dei andre på bokmål – korrekt etter kva dialekt dei har. Det er ikkje eit vanleg grep innan litteraturen, men eg synes det er kult, og det fungerer. Litt usikker på kva «bokmålsfolket» synest? Nokre er visst allergiske mot nynorsk. Uansett er så elegant og fengande språk ofte mangelvare innanfor sjangeren, så det er absolutt eit pluss.

Alt i alt er dette ein thriller eg verkeleg kan (og definitivt skal) anbefale som påskekrim! Og krim til alle andre høgtider og årstider. Boka kom i pocket i år, så eg tenker at alle som er glad i thrillerar og kriminalromanar, bør spandere denne på seg.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Gullungen» av C.J. Tudor

Éin kommentar

Leseeksemplar

Gullungen er den andre boka til C.J. Tudor, som brakdebuterte i fjor med Krittmannen. Slik som den er ikkje dette klassisk krim, meir ein mørk og dramatisk roman, der hovudpersonen har ei stygg fortid (og stort sett notid òg). Eg er veldig glad i bøker som skil seg litt ut frå normen, så dette var vel brukte lesetimar.

Joe Thorne flytter tilbake til småbyen han vaks opp i, Arnhill. Det er ei stilling ledig som engelsklærer, og er midt i blinken for han. For han er faktisk engelsklærer, og mista nyleg jobben. Stillinga blei derimot ledig på eit litt ekkelt vis; læraren som hadde jobben har nettopp myrda son sin og skutt seg sjølv. Og dermed får Joe ein stad å bu òg, for ingen andre vil leige mordhuset. Men Joe har sine eigne motiv for å leige det huset, for han trur han veit kvifor engelsklæraren drap son sin, kva som hendte med guten. Det same som hendte med veslesystera hans for 25 år sidan.

Innhaldsmessig er den båe veldig lik og ulik Krittmannen. Det er mykje av det same: ekkel engelsk småby, barndomsminner og plaga protagonister som graver i fortida. Hovudpersonane har til òg med same yrke. Men plottet (utan å avsløre for mykje) minner meir om det som er typisk for S.K. Tremayne sine bøker, enn den førre boka. Språket er litt dårlegare, litt meir fylt opp av flosklar som «tiden leger alle sår» og refleksjoner rundt filosofiske spørsmål, men fortsatt velskrive og absolutt lesbart.

Boka er ikkje bygd opp med spesielt høgt tempo, så du treng ikkje rase gjennom den. Perfekt om du liker å bruke fleire dager på ei bok. Det er god underhaldning, men ikkje noko du hugser spesielt lenge. Det er ikkje ein betre roman enn Krittmannen, men den er veldig god i seg sjølv.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av C.J. Tudor finn du HER.

Sitat

«Den forrige jenta» av J.P. Delaney

Leseeksemplar

Eg tar ofte notater medan eg skriv, og i starten var det ikkje mykje begeistring for boka. Eg vart forvirra fordi handlingane gikk såpass parallelt og blanda saman jentene dei første femti sidene og måtte konstant kikke på namnet i kapitlet. Det tok litt tid, men då eg kom til side 100 byrja det verkeleg å bli interessant. Og etter 200 sider fekk eg endeleg kjensla av å måtte lese vidare for å finne ut kva som hendte og kva som hadde hendt.

Jane har opplevd ei stor sorg, og treng ei endring i livet sitt. Ho flytter inn i Folgate Street 1, eit minimalistisk og teknologisk avanansert hus – til ein draumepris. Men leigeavtala kjem med ei lang rekke merkelege reglar; ingen bøker, ingen husdyr, ingen planter, ingen klesplagg på golvet, ingen nips. I tillegg til at ein blir digitalt overvåka så dusjen hugser kva temperatur du liker, skifter belysning etter stemning og mange små finurlige ting. For Jane er dette himmelen, heilt til ho oppdager at Emma, den forrige leigetakaren, døydde i huset. Hovudet knust mot steintrappa. Ubehaget veks, og Jane prøver desperat å finne ut kva som hendte, før ho ender opp på same måte.

Den siste halvdelen gjekk altså ned i eit jafs. Eg har ofte sett boka samanlikna med blant andre Piken på toget, men eg er ikkje heilt einig. Det er ingen enorme tvistar, men heller mange middels store vendingar som konstant endrar handlinga og historia litt. Grepet fungerer veldig godt, og om forfattaren hadde droppa eitt av hinta, hadde eg aldri forstått kva som verkeleg hadde hendt før det blei avslørt. (Sjølv om det ikkje var mange sidene igjen på det tidspunktet.)

Det einaste eg eigentleg har å klage på (når alt eg synest var ulogisk og rart har fått ei forklaring), er kanskje skildringene av kvinnene. Eg synest kvinnene her blir ganske så flate, og etter litt googling oppdaga eg at J.P. Delaney er ein mann (Tony Strong). Ofte, som her, blir kvinner skildra av menn litt lite truverdige og lite komplekse. Skildringer som «en dyr nyanse av blond» og kvinners førsteinntrykk av ein mann er at «han kunne jeg ligget med», det blir litt konstruert. (Sjølv om det siste eksempelet kom tilbake for å bite meg i ræva.) Det er ikkje eigentleg personer det er lett å like, og det gjorde meg hakket mindre engasjert i handlinga, spesielt i starten.

Boka fungerer ikkje akkurat noko litterær, feministisk litteratur, men det er knallgod underhaldning. (Og så blir eg sittande å tenke: ville det fungert om det var to unge menn som hadde budd i huset? Nei. Og berre den kjensgjerninga om samfunnet er jo noko å ta med seg vidare.)

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Vindu mot Central Park» av Fiona Davis

Leseeksemplar

Om du har lest den første boka til Davis på norsk, Hotellet, og likte den, kjem du til å elske denne. Vindu mot Central Park er basert på sanning – men også denne er basert på ei bygning, heller enn hendinger. Det er litt kult. Som Barbizon er i Hotellet, er Dakota bygninga alt skjer i her, og veksler mellom notid (eller 1985, men det er vel nesten notid?) og slutten av 1800-talet.

I 1985 vert Bailey Camden skriven ut av ein rusklinikk, og står på bar bakke. Heldigvis for henne skal søskenbarnet Melinda pusse opp leiligheita si i den historiske Dakota-bygningen, og Bailey får – som utdanna interiørdesigner – ansvaret for arbeidet og ein mellombels stad å bu. Medan ho rydder i kjellerboden, finn ho nokre inngraverte kofferter, der den eine tilhørte Sarah Smythe, ein tidlegare beboer. Sarah kom til Dakota då det opna i 1884 for å bestyre den nymotens bygården, forlot England for å prøve lykka i eit nytt land. Og i starten går det ganske bra, men som Bailey kjem til å oppdage, endte Sarahs liv i New York alt anna enn lukkeleg.

Dette er ein knallgod underhaldningsroman det er vanskeleg å legge ned; lett å lese, spennande historie og levande karakterer. Davis skriv absolutt på nivå med Lucinda Riley, og kanskje betre, etter mi meining. (Her heng i alle fall dei to parallelle historiene saman med einannan.) Vindu mot Central Park er ei skikkeleg sjarmbombe blanda med ei kløktig historie, og blir med det ei leseglede av dei sjeldne.

Forlag: Panta
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Fiona Davis finn du HER.

Sitat

«De tapte barna» av Rosanna Ley

Leseeksemplar

Ley er så flink til å skape stemninger og inspirere. (Så flink faktisk, at to år etter å ha lest Safranhuset, skal eg endeleg reise til Marokko. Og eg gler meg heilt vilt.) Og for ei evne til å formidle! Den sanne historia denne boka er basert på, rysta meg verkeleg. Faktisk slik at eg måtte fortelle alle i nærheten om det; «VISSTE DU AT…!?».

Boka (som så mange andre for tida) fokuserer på ei fortidshistorie og ei notidshistorie som blir fletta saman. Den eine historia foregår i Spania under borgerkrigen, der unge Julia blir sendt i kloster for å vere trygg (men eigentleg fordi foreldra vil sleppe å betale for maten hennar). Medan ho er i klosteret blir ho sendt til fødeklinikken til dr. Lopez, ein respektert, kristen mann som hjelper «falne kvinner». Men Julia synes noko ikkje stemmer; er det ikkje alt for mange babyer som dør på klinikken?

I vår tid har den unge journalisten Ruby endeleg klart å ta skrittet å gå ut av eit dødt forhold, og prøver å gå vidare frå foreldras død eit halvt år etter motorsykkelulykka dei var i. Men når ho rydder ut av familieheimen, oppdager ho ei skoeske med bilder av ei ukjent ung kvinne, med ein ukjent baby på ei ukjent strand. Kven var denne kvinna og babyen som foreldra har gøymt bilder av i skapet sitt?

Eg kan ikkje sei noko anna enn at eg verkeleg koste meg med boka. Det er ei velskildra historia med truverdige karakterer. Men så har jo eg ein forkjærlighet for historiske romaner basert på ekte historier. Om du liker den type bøker, så er Ley ein av dei beste i sjangeren.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Rosanna Ley finn du HER.

Sitat

«All Grown Up» av Jami Attenberg

Så mørk, men subtil humor. Så velutforma og godt portrettert. Det er faktisk noko vi nordmenn er helt ræva på når det kjem til bøker: å lage portretter. Norsk litteratur har ei overvekt av veldig konkrete historier og familiesagaer og krim, men veldig lite god litteratur som berre skildrar eit menneske, ei kjensle, ein stad eller ei epoke. (Men klart det er unntak, som Jane Ashlands gradvise forsvinning av Nicolai Houm, det er ei fantastisk portrettering!)

Denne vesle romanen er skildringa av livet til Andrea, ei kvinne som no fyller førti. Ho er singel, bur i New Yorker, ga opp ei karriere som kunstner og har ein kjip jobb. Men ho er på ein måte nøgd med det; ho bur åleine, skulder ingen noko og lev slik ho vil. Ho ynskjer ikkje å gifte seg – sjølv om ho meiner folk ikkje trur henne når ho seier det. Broren hennar har ei dotter som er dødssjuk, og forholdet til mora er turbulent. I tillegg til at livet no ikkje er spesielt konvensjonelt, var barndommen ganske hard òg.

Vinklingane er ulike frå kapittel til kapittel, dei er ikkje kronologiske eller samanhengande. Det er ikkje ein klar start, klar slutt eller klare vendepunkt. Det er rett og slett berre ei velskriven bok om å leve eit liv ein vil ha, og ikkje gjere det for nokon andre enn seg sjølv – uansett kor lite tilpassa det livet er.

Forlag: Sceptre
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«The Rules Do Not Apply» av Ariel Levy

The Rules Do Not Apply (eller Når reglene ikke gjelder på norsk) er kanskje den mest personlege boka eg nokon sinne har lest. Det er ein memoar, ein sjanger nordmenn sjeldan er borti. Vi er liksom ikkje vande med å lese sanne historier om mennesker vi ikkje veit kven er. Eg visste i alle fall ikkje kven Ariel Levy er, og før denne boka gjorde nok ikkje mange her til lands det heller. (Amerikanar ville kanskje visst at ho er ein journalist for The New Yorker.)

Boka starter med slutten. Ariel får besøk av naboane, og aner ikkje korleis ho skal fortelle dei at ho har mista babyen, forholdet er slutt (etter at kona er innlagt på rehab endå ein gong) og at ho må flytte ut av det flotte huset sitt. Ariel fortel om barndommen sin, studietida, starten av karrieren, forholdet til kona Lucy, å bli gravid og å miste barnet. Og mest om det å ha vore mor i tjue minutter, og korleis det endra livet hennar totalt.

For er du ei mor utan barn? Korleis kan du kalle deg ei mor, når alle då spør om babyen din? Babyen din som døde, etter ei dramatisk fødsel i femte månad i Mongolia? (Det er faktisk sjukt dramatisk, og du bør absolutt ikkje gå glipp av denne boka.) Ei heilt vanleg dame, eigentleg. Med ei ekstremt vond historie, velskildra og reflektert.

Forlag: Fleet
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Optikeren på Lampedusa» av Emma Jane Kirby

Leseeksemplar

Optikeren på Lampedusa er ein dokumentar om ei båtlass med flyktningar som forliste utanfor øya Lampedusa i 2013. Optikeren på øya og ein gjeng av vennane hans var tilfeldigvis ute med båten sin, og klarte å redde 47 av dei. (Å hjelpe ulovlige immigranter er … vel, ulovleg i Italia.) Denne boka handler om tida før hendinga, sjølve hendinga og korleis optikeren og dei andre takler dette i ettertid.

Ein vanleg vennegjeng, som oppdager at det plutselig stimler av folk rundt båten deira. Menneske som skrik etter hjelp, skrik for å redde livet sitt. Som klorer etter henda deira, trygler om å bli dratt ombord. Blikka deira, fulle av skam, redsle og verdiløyse. Og ikkje minst den grusomme kjensla til optikeren og dei andre når dei forstår at dei ikkje kan redde alle, og må velje kven som får leve og kven som må døy.

Boka er skriven meir som ein roman enn ein dokumentar, og eg gløymer innimellom at det er sakprosa og ikkje fiksjon. Det er eit par veldig sterke scener inni her, men det kan òg bli litt trått. Boka er ganske så rørande, men den lever ikkje opp til potensialet sitt. Litt for treig for ein roman, for lite fakta for ein dokumentar. Den har vunne mange priser og slikt, og eg forstår jo det; det er jo ein kjempevekker for alle som ignorerer flyktningkrisa. Men ja, nei, kanskje Emma Kirby ikkje var den rette til å skrive boka?

Forlag: Press
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Talte dager» av Heidi Linde

Leseeksemplar

Dette er den første vaksenboka mi av Heidi Linde. Eg hugser eg hadde (og likte!) nokre av ungdomsbøkene hennar då eg var sånn ni-ti år gamal, Jug! og Sug. Eg har hørt både veldig positive og nokre lunkne ting om boka, så eg var veldig spent då eg starta. Eg har hatt den liggande nokre månader no, men har ikkje turt å byrje før no. Så … here we go!

Kaja har flytta på hybel, og skal ein mandags morgon ta bussen tilbake til skulen og hybelen. Liv Karin har anstrengt seg for å lage ein fin frokost og start på veka for dottera, men alt ender med kjefting og krangling. Kaja fyk rasande på dør. Denne krangelen er det siste som hender mellom mor og datter – Kaja kjem snart til å døy.

Vi møter òg fleire karakterer i den bygda, som tilfeldig eller ikkje har noko med Kajas død å gjere. Trådane vert samla heilt på slutten, og det går for min del berre sånn halvvegs opp. Ja, ein eller to var kanskje verdt å blande inn i historia, men eit par er skikkeleg unødvendige. Og eg synest oppbygginga var så rar, eg skulle gjerne hatt mykje meir om livet til Liv Karin og korleis ho takla denne sorga, for så langt kjem vi aldri i boka. Det hadde vore mykje meir interessant enn til dømes historia om Ingeborg eller Jonas. Og det var eigentleg den historia eg hadde forventa å få servert?

Vi befinn oss i ei lita vestlandsbygd (hurra!), og eg må innrømme at det er veldig velskildra. Linde har gjort ein kjempejobb med researchen sin, så eg aksepterer lett at dei snakker (skriv?) bokmål. (For eg har klokkertru på at folk må få skrive på det målet dei vil, uten at alle skal kome og klage.) Det er ikkje dårleg, berre det! Faktisk er det heller sjeldent. (Til dømes synest eg Maja Lunde gjorde ein elendig jobb med si «vestlandsbygd» i Blå. Rett og slett litt flaut å lese.)

I utgangspunktet synest eg ideen er veldig god, men det blir litt for mange karakterer, litt for overflatisk og utvatna, og til tider litt langdrygt. Historia er god, men blir nesten litt «overfortalt» av alle dei ulike stemmene. Og så skriv jo Linde sånn sett veldig godt (godt nok til at sidene går kjapt unna), men ho makter ikkje å skildre karakterane såpass nært at ein får medkjensle med dei på dei få sidene dei totalt er med. Dermed berører det – og boka – meg ikkje slik eg skulle ynskje det gjorde. Alt i alt vart det ei ganske midt på treet-oppleving. Dessverre.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Mischling» av Affinity Konar

Boka er sponsa av Font forlag

Du trudde kanskje at Den forbudte elven kom til å bli Font si sterkaste bok i haust? Det trudde eg òg, heilt til i går kveld. Eg las nesten heile denne boka i eitt jafs, men så blei det midnatt og leggetid. (Frustrasjonen!!) Dette er ei praktfull og sår overlevelseshistorie (som er fiktiv).

Først, litt backstory: Dei fleste veit jo kven Josef Mengele var, «dødsengelen», den berømte nazilegen med sin like berømte «zoo»? Vel, Mengele sin dyrehage var heilt reell, men den hadde ikkje så mange dyr (eller, nazistane såg jo på jøder som hundar, så…), men tvillingar. Og trillingar, viss han hadde flaks. Der utførte han psykiske og fysiske eksperiment, testar, operasjonar og alt han ville av vitskaplege greier. Dette er som sagt heilt reelt, og slik sett er det jo òg ein biografisk roman om Mengele.

Historia blir fortalt av eit sett tolvårige tvillingar, vekselsvis Pearl og Stasha. Dei er einegga og kliss like, og har den spesielle tvillingkontakten Mengele er interessert i å utforske. Og så er dei halvt jødiske, halvt «ariske», noko som gjer dei litt betre i hans auge. Dei kjem til leiren som tolvåringar. Sjølv om dei er heilt like, er dei ganske ulike som menneske. Stasha er offensiv og bestemmer seg for å finne ut så mykje som ho kan om Mengele for å lure han, medan Pearl vil leve eit normalt liv og skyr laboratoriet. Under ei tilstelning forsvinn Pearl, og Stasha vert knust. Og så skjer det utrulege: russerane kjem og Auschwitz er fri. Stasha og ein gut rømmer, og begge er opphengt i Mengele – han må døy. Helst vil dei drepe han sjølve.

Det er ganske fantastisk at ein så grusom roman kan vere så fint skrive. Det er heilt eksepsjonelt, faktisk. Konar klarer å få fram dei subtile skilnadane mellom tvillingane i deira respektive passasjer, i tillegg til at det tydeleg er ei historie som blir fortalt direkte til lesaren. Ho klarer å få fram både det barnlege og uskuldige synet på eksperimenta og livet i konsentasjonsleir, og det vaksne og opplyste blikket ein vaksen som ser tilbake på dette har. Vi må jo hugse at jødane og andre som sat i slike leirer, ofte ante like lite om kva som gjekk føre seg som alle andre, og at det meste har kome fram i lyset i ettertid.

Heilt grusomt sterk roman, altså. Underlig lettlest og vakker, smertefull og var. Den er cirka to veker gamal og har forsvunne litt i mengda i haust (og for ein bokhaust!), men denne tilrår eg deg verkeleg å kjøpe, låne, lese. Absolutt fantastisk.

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Jeg lar deg gå» og «Jeg ser deg» av Clare Mackintosh

Éin kommentar

Begge bøkene er forhåndseksemplar frå Cappelen Damm

Du har jo sikkert fått med deg Jeg lar deg gå som kom i fjor, for den vart jo ein bestselger over natta. I tillegg er den skrytt opp i skyene. Eg fikk ikkje somla meg til å lese den før no, og med slike store håp til boka er det vanskeleg å ikkje bli skuffa.

Eg begynte å lese boka klokka sju om morgonen, og synest at det gikk ganske treigt i del ein. Velskrive, liksom, men ikkje så utruleg spennande. Men shame on me for å dømme for tidleg, for når del ein var ferdig og eg starta på del to, vart eg tatt totalt på senga! Eg følte meg så lurt, typ trill rundt.

Ei mors verste mareritt: hennar femårige gut vert påkjørt og drept. Ein politimanns verste mareritt: ein bilfører som stikk av og ei sak som er umogleg å løyse. Både mora til guten og politmannen Ray kjenner på ei skuldkjensle dei ikkje klarer å shake. For å kome seg unna Bristol, byen er det skjedde, reiser Jenna Gray til ei knøttlita bygd i Wales og leiger seg ei lita hytte ut med klippane. Fortsatt prega av ulukka, starter ho eit nytt liv og sørger for ungen som døydde. Ho bygger seg sakte opp eit nytt liv. I Bristol forsker Ray vidare på saka, og eitt år etter ulukka er det ein bit som fell på plass. Og på nytt skal Jennas liv knusast.

Handlinga er inspirert av ei ekte sak Mackintosh jobba med då ho var politi. Eg klarer jo ikkje la vere å lure på kor mykje som er sant og kva som er «kunstnerisk fridom», men Mackintosh kan uansett skrive. Og for ein tvist!!!

Då eg begynte på den andre boka hennar, tenkte eg at plottet var latterleg opplagt. Så tenkte eg at den fyrste boka jo var bygd på ei ekte sak, og at Mackintosh tydeleg mangler fantasi, trass at ho kan skrive godt. Igjen må eg innrømme at eg dømde for kjapt. Eg gjekk faen meg på limpinnen igjen. Ho fekk meg til å tru at eg var sååå glup som hadde skjøna samanhengen, men så… tok eg feil??

Men altså. Til mitt forsvar er dette den same oppskrifta som i Jeg lar deg gå (sjølv om bøkene ikkje har noko som helst med kvarandre å gjere). Begge er blanding av psykologisk thriller og vanleg politikrim, då du følgjer begge sidene. Du har hovudpersonen i førsteperson, politietterforsker i tredjeperson, og så gjerningsmannen i førsteperson – men i kursiv. Så det er jo same opplegget, så litt uoppfinnsomt er det jo, sjølv om eg må innrømme at det fungerer utruleg bra.

Zoe Walker er på veg til jobb som vanleg, då ho plukker opp ei gratisavis og blar i. Sjokkerande nok oppdager ho eit bilete av seg sjølv i ei annonse for seksuelle tenester. Ho vert rasande, flau og forvirra. Er dette ein dum spøk? Korleis har nokon fått tak i et bilete av henne? Viss det er henne då, og ikkje nokon som liknar? Ho sjekker avisa dagen etter, og då er den same annonsa der, berre med ei anna kvinne avbilda. Zoe vert ganske forvirra og rapporterer det til politiet. Dei tar det ikkje særleg alvorleg, før ho finn ei eldre utgave med bilete av ei kvinne som nyleg vart rana. Det viser seg raskt at kvinnene som er avbilda har blitt voldtatt, rana og til og med drept. Zoe forstår at det snart må bli hennar tur.

Dette er skikkeleg creepy greier, og plottet er fantastisk bra. I den fyrste boka er jo den største tvisten i midten av boka, men her er spenninga på topp heile vegen og når makspunktet på siste side. For epilogen er direkte rystande, og den fucka meg over heile to gonger! Herrejesusfred. Eg må seie at eg synest denne var betre enn Jeg lar deg gå, sjølv om begge er knallgode.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: Jeg lar deg gå (2016), Jeg ser deg (2017)

Fleire bøker av Clare Mackintosh finn du HER.

Sitat

«Kafeen på Roscarbury Hall» av Anne O’Loughlin

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Denne boka var ganske så overraskande! Basert på omslaget ville eg jo tippa at dette var ein dramaroman typ «kjærleik og krig». Men du? Det er det ikkje. Det er faktisk ein ganske rørande og god roman, med mykje tragedie, håp og som opner opp rundt eit ganske mørkt tema i moderne irsk historie.

Ella og systera Roberta bur saman i det gamle herskapshuset Roscarbury Hall på den irske landsbygda, men dei har ikkje snakka saman på fleire tiår. Når banken truer med å ta huset, starter Ella opp ein kafé i ballsalen for å betjene lånet. Roberta vert rasande, og betre blir det ikkje når Ella lar ein amerikansk turist omtrent flytte inn og hjelpe til med drifta. Amerikanaren Debbie vart nemleg adoptert frå eit irsk kloster og prøver desperat å finne røttene sine – og klarer dermed å rippe opp i ei vond fortid for mange.

Etter eit kapittel eller to tenkte eg at dette ville bli ei slags krysning av Karin Brunk Holmqvist og Santa Montefiore, men etter å ha lest heile boka trur eg at eg heller definerer det som «eldre frustrerte fruer med hjartet på rette staden». (Ti humorpoeng til meg.) Vi er jo i Irland, så her er katolske nonner og kloster, svære herskapshus og eit bygdemiljø som tatt ut av ein film.

I starten av boka kan den verke ganske så morsom og feelgood som ein får det, men den er mykje meir. Her er mange vonde skjebner som knytast saman, familiehemmelegheiter som avdekkas og sår som rippast opp i. Likevel er det absolutt ei bok å kose seg med. Eg håper faktisk at dette blir ein film!

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Din, alltid» av Gøhril Gabrielsen

2 kommentarar

Din, alltid

Okei, dette var faktisk ikkje ei bok eg hadde tenkt å blogge om, eg tenkte eigentleg berre å bruke den for å ha noko kort og lett å lese på for å kople litt av innimellom eksamenslesinga. Men eg oppdaga ganske raskt at eg må jo faktisk berre fortelle dykk om denne boka, for den er sterk.

«Jeg» starter som ei tolvårig jente i boka, og lev eit lykkelig familieliv, med foreldre som elskar kvarandre; Faktisk er dei så glade i kvarandre, at jenta av og til føler dei helst ville vore aleine og utan henne. Alt dette endrast når veslebroren blir fødd, mora vert sliten, faren flørtar med andre og eit enormt sjalusidrama utspiller seg. Men det som verkeleg gjer at livet deira fell i grus, er døden til babyen – og skuldkjensla jenta sit att med. For kva er det meininga ein skal gjere når man med eit uhell har drept den vesle babybroren sin?

Sjølv tiår etter, definerer ho livet sitt som «tida etter ulukka», og slit enno med skuld. Ho er klar over at ho etter kvart vil ende opp hos mora (det skulder ho henne, ikkje sant?), så ho slår opp med sambuaren og byrjar etter kvart hatar ho livet som slave for mora (som rett nok har hatt slag). På ei rydderunde i huset ti år seinare, finn ho nokre papir som beviser at ho kanskje ikkje er skuldig i brorens død likevel, og at mora visste det. Og ho vert rasande.

Romanen handler om skuldkjensle, usunne familieforhold, manipulasjon, valg, å ønske seg tilgjeving og å ikkje ville gi det. Eg synest ikkje fortellermåten er heilt konsekvent i del éin; av og til kjennest det ut som om det er ei tolvårig jente som snakkar, av og til som ei dame som ser tilbake på hendingane. Boka er veldig lettlest, med 3 delar, delt inn i delar, delt inn i delar. Og ja, som dokker veit, så elskar eg jo slike bøker med mange, mange små delar inni, så eg kan lese på korte bussturar og slikt, dei blir så … tilgjengelige. Hashtag pendlerbok? Ja. #pendlerbok.

Åh, forresten! Kan anbefalast til alle som likte Hålke av Helene Uri.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2015