LHBT

Sitat

«History Is All You Left Me» av Adam Silvera

Gi meg litt YA satt til New York med unge, homofile gutter og mama is happy. Når ein seier det slik, høyrest det kjemperart ut, men den typen romantisk feelgood er blitt ei skikkelig favorittnisje hos meg det siste året. Dette er bøker ein kan forsvinne inn i i fleire timar – for er det noko som ikkje minner meg om meg sjølv, så er det homofile tenåringsgutter.

Livet til Griffin vert snudd på hovudet når hans store kjærleik og første kjæraste Theo døyr. Theo og Griffin slo opp då Theo flytta fra New York til California for å starte tidleg på college. Og der drukner Theo. Griffin er knust, og for å gjere saka endå verre er det kun eitt menneske som veit nøyaktig korleis han har det: Theos nye kjæraste, Jackson. Eit ganske uventa vennskap (eller band) oppstår mellom dei to gutane, men kan dei faktisk hjelpe kvarandre vidare i livet, eller vil dei berre gjere alt verre for einannan?

Dette er ein nydeleg og velskriven roman om forelskelse, djup kjærleik, sorg, sjalusi og skuldkjensle. Boka gir eit fint innblikk i dei komplekse kjenslene rundt ungdomforelskelse; kjem ein nokon sinne over sin første kjærleik?

Eg blei ganske overraska over historia Silvera hadde pønska ut, for eg følte alt var ganske rett fram, men i siste halvdel berre kom den einaste tvisten etter den andre. Og eg er spesielt glad for at Silvera aldri går for den enkle utvegen med den klassiske happily ever after-en, men bygger litt meir komplekse forhold og historier. I tillegg tek Silvera opp tvangstanker, på ein mykje betre måte enn John Green gjer i Turtles All the Way Down. Boka kan absolutt anbefalast!

Forlag: Simon & Schuster
Utgivelsesår: 2016

Fleire bøker av Adam Silvera finn du HER.

Sitat

«What If It’s Us» av Becky Albertalli & Adam Silvera

Leseeksemplar

I tilfelle det ikkje har vore skikkeleg openbert, så elsker eg YA. (Som er litt annleis enn det vi kaller ungdomsromaner, det er ikkje heilt det same.) Young adult-bøker. Og spesielt om unge homofile med kaotiske liv (det er så ekstremt mange fine og velskrivne kjærleiksromaner om skeiv ungdom, og eg veit ikkje heilt kvifor, men det får meg alltid i godt humør). Eg har vore ganske sjuk i det siste og knapt orka å lese på tre-fire veker, så eg håpte at denne her skulle få fart på lesinga og humøret. Og er det forfattarar eg stoler på for lettleste, sjarmerande og medrivande bøker, så er det nettopp Albertalli og Silvera – og når dei to slår seg saman …?!

Arthur er i New York for sommeren, som praktikant i moras advokatbyrå. Og han kjeder seg eigentleg, og er stressa. Foreldra krangler konstant, ting har vore rare mellom han og bestevennane sidan han kom ut som homofil og jentene på jobben er ikkje interessert i ein sekstenåring til venn. Ben har budd i New York heile livet, og har ein mykje kjipare sommar. Han har gått gjennom eit kjipt brudd med sin første kjærast, og er i tillegg stuck på sommerskule, attpåtil med eksen. Han er på vei til posten for å sende ein pakke, då han møter på Arthur. Men så blir dei dratt frå kvarandre i ein flash mob (for det er jo New York …), og dei aner ikkje korleis dei skal møtast igjen. Og er det meininga at dei skal møtest igjen? Skjebnen har i alle fall planer …

Dette er ei kjempefin og søt bok om vennskap, kjærleik, store og små gester og ikkje minst det å jobbe for eit forhold. Det var kanskje det eg likte best med boka, at det ikkje var så mykje fokus på happily ever after, men kanskje meir på kor mykje arbeid og kjærleik som ligg bak forhold, både av det romantiske og det vennskapelege slaget. Og kva er eigentleg verdt mest av dei to? Eg anbefaler dette samarbeidet like høgt som eg anbefaler dei individuelle bøkene til forfatterane; altså veldig!

Forlag: Simon & Schuster
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Becky Albertalli finn du HER.
Fleire bøker av Adam Silvera finn du HER.

Sitat

«Tjenestepiken til Omicunlé» av Rita Indiana

Eg veit ikkje heilt kor eg skal starte med å fortelje om denne boka. Eg var ikkje noko fan. Vanligvis er eg veldig glad i slik «sær» litteratur, men dette blei for rart, sjølv for meg. Kor mykje eg faktisk kan fortelje om den, er eg òg litt usikker på, for eg veit ikkje heilt kor mykje eg sjølv forsto … Her må eg faktisk lene meg til vaskelappen bakpå (noko eg sjeldan gjer) og anmeldelsane på omslaget (noko eg omtrent ALDRI gjer), for det var stort sett det eg sjølv fekk med meg.

Vi er i Den dominikanske republikk i 2034, og vi møter Acilde. Ho er no hushjelp for Esther «Omicunlé» Escudero, rådgiver for presidenten. Acilde er ei ung jente som har brukt livet sitt på å prostituere seg for å tene penger til eit kjønnsskifte. No har ho endeleg moglegheita til å tene penger nok, for det finnest ei sprøyte med noko kalla «rainbow bright», som fikser biffen.

Dette dekker ca første halvdel av boka. Resten av boka er litt meir uklar. Tida og dei ulike plotta blir miksa saman, og det er så vanvittig mange namn (og det er ekstra vanskeleg når det er namn ein er ukjend med), og vi raser gjennom handlingane. Det er mykje om naturkatastrofer og politikk, kunst og rasisme. Sånn sett har Jon Rognlien i Dagbladet eit poeng når han kaller romanen «en karibisk storm av ord», for det var litt som ein vill storm: overveldande, overraskande og fullstendig kaotisk.

Forlag: Solum Bokvennen
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Broren til Hugo» av Per Knutsen

Wow, korleis har eg ikkje fått med meg Per Knutsen før? Då eg starta på lydboka tenkte eg at denne passa fint etter å nettopp ha høyrd ferdig trilogien til Roy Jacobsen. Nordnorsk, same tidsperiode. Til og med same innleser! (Nils Johnson, anbefalast!) Og eg tenkte det var eit bra alternativ til alle som trenger noko nytt etter Jacobsen. Men etter kvart syntes eg det var betre enn Roy Jacobsen. Det var som Roy Jacobsen og Carl Frode Tiller fletta saman mellom to permar.

Erkki er veslebroren til Hugo, og etter andre verdskrig veks dei opp saman i Nordland. Det er ikkje akkurat lett: faren er nazist, mora ei finsk flyktning. Dei favoriserer Hugo, om ein kan seie at nokon er favorisert. Heimen er ganske vond, med mykje banning og vald. Erkki passer ikkje inn, feminin og enkel som han kan virke for den drikkfeldige familien sin. Men når Hugo tabber seg ut i studietida, er det Erkki som vert favoritten. For ei stund.

Seriøst, dette er ei flott bok. Skikkeleg god lesning om ein skikkeleg vond oppvekst. Historia var truverdig, med alle sine stygge og vakre skildringer. Eg vil påstå at boka først og fremst handler om skam. Skam over å velge feil, over å bli utstøtt, over å ha feil tilbøyeligheter. Det er mykje skam, mykje misunning, mykje lengsel. Det er rett og slett mangel på kjærleik. Men det er ikkje berre fælt, det er mykje glede her òg. Lojalitet, ønsker om utdanning og noko meir, mot til å vere seg sjølv. Den er fin. Skikkeleg ekkel, vakker og praktfull.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Jeg er ikke …» av Martina Gaux

Leseeksemplar

Oooh, dette er ei bok eg ikkje veit korleis eg kan fortelje så mykje om utan å spoile. Så eg skal halvvegs spoile litt. (Sjølv om eg ikkje synest det er spoiling når det er veldig openbert for alle unntatt hovudpersonen.)

Norske Ryan vakner opp på gata i New York etter å ha blitt påkjørt og mista hukommelsen. Ho er vilt forvirra og prøver å hugse, så ho kan passe inn i livet sitt. Men noko er gale med måten folk snakker til henne, noko er gale med kroppen hennar, noko er gale med leiligheta hennar. Kvifor sender mora brev om at faren sakner sonen sin? Kvar er broren hennar blitt av? Kvifor har ho desse klumpane i skrittet etter påkjørselen, og galast av alt: kvifor vil ingen fortelje henne om denne broren hennar og kvar han er blitt av?

No har eg avslørt så lite eg kan, men om du er oppegåande har du kanskje gjetta deg fram til kvar broren hennar er blitt av allereie. Eg synest i alle fall det var innlysande frå første kapittel. Det er alltid litt kjedeleg når det er slik, men det kan forsvaras med at det er ei lærerik bok. Det var òg ei ganske god bok, sjølv om hovudpersonen verka litt dummare enn ho burde vere for alderen, og det er sånne ting som irriterer meg. Så ikkje toppkarakter altså, men litt meir enn midt på treet.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«They Both Die at the End» av Adam Silvera

Om du ser på omslaget, er det to figurar og teksten «This is Mateo» of «This is Rufus», før tittelen på boka kjem: They Both Die at the End. BAM!! Er ikkje det slåande, vel? Og så tenker du kanskje: faen, så unødvendig å avsløre at hovedpersonene dør allereie før ein har opna boka?! Men chill, det er litt meir komplisert enn som så:

Vi er i vår tid, men teknologien vår har kome eit lite hakk lenger. Akkurat som vêrvarsel, har vi no òg dødsvarsel («Death-Cast»). Du blir oppringt rundt midnatt, og får beskjed om at du kjem til å døy innan tjuefire timar. Dei veit ikkje klokkeslett eller korleis, berre at det skjer. Ingen har klart å unngå «spådommen» enno. Men det er ikkje berre fælt, for det er utvikla mange ting for å gjere livet til dei som mottar varselet («Deckers»), som virtuelle opplevingar og reiser, gratis mat, eigne nattklubber og eigne apper. Appen «Last Friends» er den mest brukte. Og slik møtast Mateo og Rufus.

Mateo og Rufus er ganske ulike gutar, begge i slutten av tenåra. Dei har likevel ganske lik bakgrunn; begge er latino, begge har mista familien sin og begge skal døy i dag. Dei møtest, blir venner og bestemmer seg for å leve sine siste timar som om dei aldri skulle ta slutt.

Eg er usikker på om eg liker konseptet, eg trur eigentleg boka kunne vore like god om du hadde droppa omstendigheten rundt korleis Mateo og Rufus møttes. Kanskje. Det vil jo aldri få vite, men eg trur kanskje det. Uansett, boka vart berre betre og betre, og på slutten var eg heilt i frå meg. Kjempeflott, rett og slett!

Forlag: Simon & Schuster
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Veien ved Boolavaun» av Anne Enright

Boka er sponsa av Pax forlag

Dette er ei skikkeleg irsk bok! Anne Enright er jo ein kjend irsk forfattar, miljøet i boka er grønt, vått, vakkert og kaldt, og eg får ein skikkeleg Dubliners-feeling av bokas første halvdel. (Om du ikkje er veldig opptatt av verdslitteraturen, så er Dubliners kanskje det best kjende verket til ein annan stor, irsk forfattar, James Joyce.)

Grunnen til at eg får denne feelingen (eller kjensla, orsak) er at del éin av boka er delt opp i fem, ei historie frå kvart familiemedlem sitt liv. Dei er spreidde på geografi, tid og stad i livet. Det blir liksom berre fem små historier frå tilfeldige irar sine liv, og som tilfeldigvis er i slekt. Eg opplever denne delen som ein kolossal (men viktig) oppbygging til den faktiske handlinga.

Historia starter vel eigentleg i del to, då dei fire søskena Emmet, Dan, Constance og Hanna alle reiser heim att til jul for første gang på lenge, og får vite at mora Rosaleen har tenkt å selje barndomsheimen deira. Barna vert halvvegs sinte, halvvegs trur dei ikkje på henne. Søskena har ikkje spesielt mykje kontakt med kvarandre, og stemninga er heile tida litt beklemt. Og eg kan jo seie såpass at julefeiringa ikkje vert heilt det nokon hadde venta seg.

Ein medrivande roman, absolutt. Ei historie som eigentleg ikkje er noko utanom det vanlege, men skildra eksepsjonelt nøyaktig. Det mest fascinerande med boka er måten Enright klarer å så tydelig skifte fortellerstemme og -stil for kvart kapittel. Ho skriv fint og truverdig om familieliv og relasjoner; det å vere glad i mennesker du ikkje eigentleg likar og skuldkjensla ein får når ein ikkje behandler menneska ein er glad i så godt som ein burde. Dette er fem vilt ulike menneske med veldig ulike liv, for alltid knytt saman av familieband. Enright lukkast med å skildre både dei store og små delane av eit familieliv, både dei delane som er fine og dei delane som er vanskelege. Absolutt ein roman verdt å plukke med seg!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Dumme, dumme hjarte» av Linda Klakken

Éin kommentar

Boka er sponsa av Samlaget

På bloggen her er det jo fronta fleire ungdomsbøker som tek opp dette temaet med å vere skeiv. Bøkene til Becky Albertalli til dømes, og Kunsten å vere normal av Lisa Williamson. I ein overgang mellom barn og ungdom, og ungdom og vaksen, kan dette vere vanskeleg å forholde seg til. Omtrent alle bøker og filmer har heterofile par, og det er jaggu på tide at det jamnar seg litt ut i dei fleste medium. Det er jo ein del å få på engelsk (og omsett til norsk) om dette, men bøker om temaet skrivne av ein norsk forfatter, har vore ei sårt tiltrengt mangelvare i litteraturen. Heilt til no, då!

Klara er ei jente som bur på Sunnmøre, ikkje er spesielt kul, har skilte foreldre (som inkluderer den litt deppa faren Frode), ei bestevenninne, og så går ho på ballett. Det er på balletten at ho først får auga opp for den nye jenta frå Oslo, Marie. Ho synest Marie danser sååå fint, er pen og kjempehyggelig. Og så oppdager ho at ho kanskje er forelska for fyrste gong.

Og dette er jo kanskje det beste med boka: den handler om at Klara er forelska i Marie, ikkje at Klara er forelska i ei jente. Det er eigentleg ikkje poenget i det heile. Denne normaliseringa som vi også ser hos Becky Albertalli, er flott! Det er slik det skal vere. Og så fint at mi oppfatning av dette, stemmer med kva forfattaren sjølv hadde som mål. Denne boka kom nemleg i mine hender då eg var på høstmøte med Samlaget, og Linda Klakken sjølv var med og las i frå boka. Klakken er sjølv gift med ei kvinne og har to små jenter, så det er vel ikkje mange som kunne skrive denne boka betre enn henne. Eg vil gjerne presisere det som Klakken sjølv gjer i sitt intervju med Framtida.no, at dette er ei historie om forelsking, ikkje om homofili.

Eg synest boka når opp til målet sitt – å avdramatisere homofili – på ein veldig god måte. Det er jo så uproblematisk! Det er veldig godt formidla, og eg følte aldri at det var ei «komme ut av skapet»-bok, berre ei bok om forelsking.

Under denne hovudhistoria om den første kjærleiken, er det òg fokus på at Klara prøver å muntre opp den nyskilte faren sin ved å prøve å spleise han med diverse kvinnfolk. Uten at faren veit det. Dette tek nokon ganske sære vendingar, og er underhaldande til tusen! Faktisk er heile boka underhaldande. Og hysterisk morsom! Fleire av kommentarane er så presise, så skarpe, og likevel så tydeleg eit barns. Eg vil rett og slett kalle boka ei sjarmbombe utan like, også for oss «vaksne». (Å gud, når blei eg så gamal?) Les den, og ikkje minst – la folk forelske seg i den dei vil. Ikkje ver ein lort.

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Linda Klakken finn du HER.

Sitat

«Simon og homo sapiens-agendaen» og «Fordelen med ulykkelig kjærlighet» av Becky Albertalli

Éin kommentar

Begge bøkene er leseeksemplar frå Norli

Hurra for skeiv litteratur! For skeiv ungdomslitteratur. Eg trur at sjølv om homofili er akseptert i (det norske) samfunnet, kjenner mange på at det mangler i populærkulturen – bøker, filmer, serier. Sesong 3 av Skam viste jo berre kor akutt dette behovet var! Og om du synest historia om Isak og Even var fin, er det berre å kaste seg over Simon og homo sapiens-agendaen!

Simon er 17 år og homofil. Det er ikkje eigentleg hemmeleg, han har berre aldri sagt det til nokon. Men han veit at han er det. Spesielt fordi han er litt forelska i ein annan homofil gut på skulen, «Blue». Anonymt sender dei to gutane e-post til kvarandre, men Simon veit at han vil møte «Blue» på ekte, snart. Og alt kunne vore veldig enkelt, heilt til ein klassekamerat av Simon får tak i ein av e-postane. Simon må enten kome ut av skapet sjølv, eller finne seg i å bli dytta ut.

Dette er ein kjempeskjønn kjærleiksroman, som definitivt kan klare å trylle fram nokre tårer. Sjarmerande til tusen!

Og hallo, for å ikkje snakke om den nyaste boka hennar! Den er endå meir sjarmerande! Eg skulle så inderleg ynskje at eg kunne ha lest denne boka når eg var fjorten, sytten… Eg hadde trengt ei slik bok. Ei bok som viser deg at det er heilt ok å vere den du er, at det ikkje finst fasitar, det er ikkje noko «alle andre». Og ikkje minst ei bok som er sexpositiv! (Utan at du skal vere redd for at boka er fylt med drøye skildringar av sex, for det er den ikkje.)

Boka handler om Molly. Molly sin familie er langt frå A4: ho er tvilling; ho og Cassie er resultatet av ein sæddonor; den same sæddonoren som «donerte» veslebroren Xav; sæddonor var nødvendig fordi Molly, Cassie og Xav har to mødre; ei som er svart og ei som er jødisk. Og ja, så er systera Cassie bifil/lesbisk (litt uklart). Molly og Cassie har alltid vore bestevenner med Olivia og kusina deira, Abby. Men i år er alt litt annleis. Abby har flytta, Cassie forsvinn når ho vert kjærast med Mina og Molly tør for første gang i sitt liv å innrømme at ho kanskje liker ein gut. Men kva visst du ikkje er sikker, eller du kanskje liker to, eller du trur venninna di liker han du liker best og han kanskje liker henne, og du ikkje kan snakke med nokon om det og JA, kva visst alt er kjempevanskeleg?

Det var vilt kor realistisk denne boka var. Kor godt den skildra kor komplisert det kan vere å like fleire personar, like den samme personen som ei venninne, skli frå vennane dine, føle seg utanfor, føle seg kjip og glad, og ikkje minst å føle at ein er annleis. OG SÅ Å KYSSE. Herregud, kan de hugse kor fantastisk kyssa i tenåra var? Når det berre var kyss som ikkje førte (eller skulle føre) til noko meir, berre kyssing for kysset sin del? Åå, det kunne vere så berusande! Albertalli klarer å skape ei så fin og autentisk atmosfære.

Dersom du skal kjøpe ei gåve til ein tenåring i den nærmaste framtid (eller jul?), velg denne boka. Absolutt, utan tvil. Eg har lest ein del fantastiske ungdomsbøker i år, men eg trur faktisk ingen av dei slår denne. Den kjennest så utruleg ekte, og den rørte eit eller anna i meg. Kanskje det kom fem-seks år for seint, men når eg las, var det som om nokon berre gav meg ein stor klem og sa at alt kjem til å ordne seg. Vi treng fleire forfattarar som Albertalli. Eg gler meg stort til ho kjem med noko meir! (For, det må ho vel berre??) Bøkene hennar har stort potensiale til å røre mange, og dette vert definitivt ei bok eg kjem til å anbefale til alle som treng julegåvetips i år. (Ei anna bok som òg er verdt å ta ein titt på er Miss av Synnøve Sun Løes. Litt i samme gate.)

Og så til slutt, ein stor klapp på skuldra til omsetjar Stian Omland som har omsett begge bøkene til norsk. Det krever ganske mykje å omsetje ungdomsromanar, for det er så utruleg vanskeleg å få språket til å verke naturleg og ekte. Å få karakterane til å snakke slik eg faktisk ville uttrykt meg sjølv. (Det blir jo så raskt utdatert!) Godt jobba, to tomlar i vêret.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: Simon og homo sapiens-agendaen (2016), Fordelen med å være ulykkelig forelsket (2017)

Sitat

«Kunsten å være normal» av Lisa Williamson

2 kommentarar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Kunsten å være normal

Denne boka MÅ du lese. Det er ein ungdomsroman, men den bør verkeleg lesast av alle vaksne. Dersom nokon har lest I en og samme person av John Irving, så kan du sjå på denne boka som ein light versjon av den. Den er opplysende, personleg og viktig.

Boka handlar om David. David vil vere jente, eller David er jente. Berre at han er biologisk gut. Han held på å gå inn i ein vekstspurt og veit at han snart må seie det til foreldra; det er kun dei to bestevennane som veit det. Når skulen startar etter sommarferien er det ein ny gut på Eden Park, nemleg Leo. Leo vil helst vere for seg sjølv, vere usynleg og berre bli ferdig med skulen. Men både Alicia Baker og David og hans venner har bestemt seg for å bli venn med Leo. Leo viker unna, heilt til han i eit raserianfall slår ned David si bølle. Leo forbanner seg sjølv for å gitt seg sjølv så mykje merksemd, for han har ein hemmelegheit som han ikkje vil dele med nokon. Noko som kan bli problematisk når han forelsker seg i Alicia.

Det er altså to parallelle historier (eller, dei er jo vikla nøye inn i kvarandre), fortalt av to unge gutar med mykje på hjartet. Dei er veldig ulike, kjem frå ulike heimar og er flinke til heilt ulike ting. Det som er så utrulig bra med denne boka er at den ikkje prøvar å normalisere transkjønn, for det er berre gitt at det er heilt normalt; sjølv om det er vanskeleg for folk rundt dei å akseptere til tider.

Boka prøver heller ikkje å overforklare temaet og proppe lesaren full i informasjon. Det er rett og slett ei vellykka bok. Og så trur eg det er ei bok vi treng i samfunnet. For éin ting er kva vi kan lære av sakprosa og dokumentarar, eg trur skjønnlitteraturen alltid vil spele ein viktig rolle i å få folk til å forstå denne typen tema.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Lisa Williamson finn du HER.

Sitat

«I en og samme person» av John Irving

2 kommentarar

Boka er sponsa av BOKeksperten.no

I en og samme person

Eg har no lest denne boka to gonger, og dei siste åra er ikkje det noko eg gjer ofte. Fyrste gang eg las den var eg 17 år, og no er eg (som dei fleste veit) 20. Og helt ærleg, boka var enda betre no enn forrige gong, og ein rein nytelse å lese.

Boka handler om Bill – Billy, William. Han veks opp i Vermont på sekstitalet. Når han fortel historia si, er han om lag 70 år gamal, og fortel heile livshistoria si. I alle fall dei delane som har forma han som menneske. Og livet til Bill har vore litt av ei reise – frå ein 13 årig gut som var usikker på seksualiteten sin frå augneblinken han forelska seg i den transseksuelle, 40 år gamle bibliotekaren, og til ein velkjend forfatter.

Boka har ein fantastisk flyt, og er lettlest som få. NB! Ikkje for dei pripne. Om du ikkje takler detaljar om homsesex, aids, og litt vel sjuke historier, så bør du absolutt ikkje lese denne boka. Det er ei fantastisk god bok, men om du er eit trangsynt dyr, bør du ikkje kaste vekk tida di.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2012