Narkotika

Sitat

«Isla Bonita» av Terje Torkildsen

Skrive for framtida.no

Isla Bonita er ein spenningsroman om ein ferietur til Kanariøyene som ikkje gjekk heilt som planlagt. (Og eg kan stadfeste at det er San Pedro frå Madonna sin hit «La Isla Bonita» dei er i. Søk opp songen om du ikkje kjenner til han!) Romanen passer godt for deg mellom fjorten og atten, spesielt om du er ein gut. Vi treng fleire gode bøker innan same sjanger, og med Isla Bonitakjem vi langt på veg.

Det er november, og Carlo er nettopp komen til den vesle byen San Pedro på ferieøya Isla Bonita saman med mor si. Carlo skulle gjerne ha reist på eit meir normalt tidspunkt for ein sydentur, men mora er kunstar og ei veldig fri sjel. Så no er dei her for ei lita veke. For Carlo sin del, har han ikkje trua på at turen skal bli spesielt spennande; så ser han ei blond jente danse til bongotrommer på strandpromenaden og veit at han må finne henne att. Men når han møter Julieta, viser det seg raskt at ho ikkje er så søt og engleaktig som ein skulle tru, og Carlo hamnar mellom politiet, ein danske med pistol og ein daud flyktning. Korleis heng dette saman, og kven er eigentleg Julieta?

Boka opner med at Carlo ser Julieta, og stemninga for resten av boka er satt. Det er ei dramatisk historie som tek føre seg båe flyktningskrisa, narkotikasmugling, sex og barnevern. Dette er rett nok ganske store og tunge tema, men Torkildsen sper i med ungdomsforelsking, humoristiske scener og ei komisk mor. Vi får skildra Carlo sine første møter med sex og alkohol, men på ein velbalansert måte. Språket er heller ikkje så verst. Det er rett fram, med ein del vittige observasjonar og refleksjonar undervegs.

Boka er ganske spennande og dramatisk, men utan å overdrive. I tillegg er slutten ganske open, så her er det gode moglegheiter for ein oppfølgjar. Om det er noko som manglar, så er det litt stramare redigering. Tempoet er kanskje hakket for treigt for min smak; kapitla skulle vore litt kortare og hatt fleire cliffhangers, og meir av dramatikken vi blir fortalt om skulle vore utspelen. (Det er jo ikkje ein gresk tragedie, det her.) Alt i alt er dette ein god spenningsroman, og eg kan trygt anbefale boka!

Forlag: Samlaget
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Animals» av Emma Jane Unsworth

Denne boka vart langlista til Man Booker i år, men kom ikkje med på kortlista. Det skulle då bare mangle, for eg forstår ikkje korleis den er nominert til, eller har vunne, prisar i det heile. Kva er det med denne romanen engelskmenn elskar, som eg ikkje fattar i det heile??

Laura og Tyler er bestevenninner, og har budd saman i årevis. Dei er veldig nære, sjølv om det kan virke som om alt dei gjer er å drikke seg dritings og dope seg saman. Men livet kjem til å endre seg ganske snart, for Laura er blitt forlova med Jim, ein fyr Tyler ikkje kan utstå. Vennskapet byrjar å slå sprekker, og det same gjer forholdet mellom Laura og Jim.

Eg klarer ikkje å like hovudpersonane, spesielt ikkje Laura. Å ha usympatiske karakterar kan jo fungere bra, men då må handlinga og språket veie opp for det – og det skjer ikkje her. Eg synest ikkje boka var så hysterisk morsom som omtalene påstår, for eg blir berre flau på Laura sine vegne, og ikkje på ein god måte. Det er altså på grensa til ukomfortabelt kor irritert og klein eg blir av å lese om kor dumt ho oppfører seg (spesielt når ho veit kor dum ho er, men ikkje tar tak i det).

Unsworth skviser inn nokre god sitat og passasjer mot slutten, som denne: Those drunken indiscretions, how often we mistake them for intimacies. Men så kjem ho drassande med klisjeen om at det vi forelsker oss i hos ein person, er det vi ender opp med å mislike, og det er så uoriginalt. Og då tviler eg; har ho også raska med seg den gode setninga over frå nokon andre? Den passer ikkje veldig naturlig inn. (Ikkje at eg skal skulde ho for plagiat eller noko, men slikt får ein jo til å tvile.) Og mangelen på research irriterer meg. Kor vanskeleg er det å google om dei bruker euro i Sverige eller ikkje? (Det tar deg to sekund, Unsworth, og svaret er nei.)

Alt i alt byr ikkje boka på noko nytt. Ingen nye tema, ingen nye problemstillingar. Og utan språket, karakterer eller handling til å halde boka flytande, veit eg ikkje heilt kva som står igjen?

Forlag: Canongate
Utgivelsesår: 2014

Sitat

«Sirenene» av Joseph Knox

Leseeksemplar

Dette er endå ein slik krim/thriller som eg ikkje heilt veit kor eg skal plassere. Kriminalroman? Nei. Thriller? Njaaaa. Spenningsroman? Joda. Uansett kva ein ender opp med å definere det som, er det knakande godt skrive.

Aidan Waits er no kjent som ein korrupt politimann, suspendert frå jobben etter å ha blitt ferska i å stele dop frå bevislageret. Så dukker parlamentsmedlem Rossiter opp, og treng hjelp med ei forsvinningssak, under radaren, og då passer ingen betre enn utskjemde Waits. Dottera hans, syttenårige Isabelle Rossiter, har stukke av heimanfrå igjen, og Rossiter treng hjelp til å finne ut kvar ho er og om ho har det bra. Men som alltid i slike historier, oppdager Waits at sanninga ikkje alltid er like enkel som så.

Det er som sagt ei veldig godt skrive bok, og du kan regelrett kjenne atmosfæren av røyk, dop, og alkohol i ein skitten bar. Det er lite som er fint eller godt her, vi er djupt inne i eit rusmiljø i London. Boka er veldig lettlest, og tempoet er høgt, og du må verkeleg anstrenge deg for å følge med. Ei veldig original og god krimbok, som absolutt kan anbefalast!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Gullungen» av C.J. Tudor

Éin kommentar

Leseeksemplar

Gullungen er den andre boka til C.J. Tudor, som brakdebuterte i fjor med Krittmannen. Slik som den er ikkje dette klassisk krim, meir ein mørk og dramatisk roman, der hovudpersonen har ei stygg fortid (og stort sett notid òg). Eg er veldig glad i bøker som skil seg litt ut frå normen, så dette var vel brukte lesetimar.

Joe Thorne flytter tilbake til småbyen han vaks opp i, Arnhill. Det er ei stilling ledig som engelsklærer, og er midt i blinken for han. For han er faktisk engelsklærer, og mista nyleg jobben. Stillinga blei derimot ledig på eit litt ekkelt vis; læraren som hadde jobben har nettopp myrda son sin og skutt seg sjølv. Og dermed får Joe ein stad å bu òg, for ingen andre vil leige mordhuset. Men Joe har sine eigne motiv for å leige det huset, for han trur han veit kvifor engelsklæraren drap son sin, kva som hendte med guten. Det same som hendte med veslesystera hans for 25 år sidan.

Innhaldsmessig er den båe veldig lik og ulik Krittmannen. Det er mykje av det same: ekkel engelsk småby, barndomsminner og plaga protagonister som graver i fortida. Hovudpersonane har til òg med same yrke. Men plottet (utan å avsløre for mykje) minner meir om det som er typisk for S.K. Tremayne sine bøker, enn den førre boka. Språket er litt dårlegare, litt meir fylt opp av flosklar som «tiden leger alle sår» og refleksjoner rundt filosofiske spørsmål, men fortsatt velskrive og absolutt lesbart.

Boka er ikkje bygd opp med spesielt høgt tempo, så du treng ikkje rase gjennom den. Perfekt om du liker å bruke fleire dager på ei bok. Det er god underhaldning, men ikkje noko du hugser spesielt lenge. Det er ikkje ein betre roman enn Krittmannen, men den er veldig god i seg sjølv.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av C.J. Tudor finn du HER.

Sitat

«Ni vilt fremmede» av Liane Moriarty

Leseeksemplar

Dei fleste har vel fått med seg Liane Moriarty no, og eg har lest alle unntatt Huset på stranden. Ho skriv bøker som hovudsakleg er romanar, men har eit litt krimaktig plott. Ironisk nok er dette den minst krimaktige av alle, sjølv om omslaget seier noko anna. Så om du vil nyte boka maks, trur eg du bør glømme det thrilleraktige omslaget.

Hovudpersonen er nok Frances, sjølv om vi møter 11 andre personer (8 andre gjester og 3 ansette). Ho er ein romantikkforfattar i femtiårsalderen som for første gong er blitt refusert av forlaget sitt. I tillegg har ho funne ein eksepsjonelt ondskapsfull anmeldelse av ei tidlegare bok, og ho veit ikkje kor ho skal gå vidare. Skilt for andre gong og barnlaus, og lurt av ein mann på nettet; ikkje rart ho treng eit roleg opphald på eit velværehotell.

Frances (og åtte andre) er på veg til Villa Ro, eit spahotell. Dei skal alle delta på ei tidagers reise inn i eige kropp og sjel, og vere heilt forandra når oppholdet tar slutt. Alle har sine eigne grunner for å delta på opplegget, men ingen aner heilt kor alternativt opplegget skal vise seg å bli.

Språket er det same fengande som ho har i alle bøkene sine, men eg synest ikkje gnisten kjem heilt fram før i siste halvdel av boka. Noko som kanskje ikkje er så gale, når ein tenker på at boka er rundt 600 sider, for den kjennest aldri som om den er for lang. Handlinga er ganske artig! Det einaste som eigentleg irriterte meg litt, var Frances sine to ganske upassande voldtektsvitsar i starten av boka; det kunne eigentleg Moriarty spart seg for.

Alt i alt var det ei ganske så underhaldande bok, sjølv om det ikkje er den beste ho har skrive. Men når ein tenker på kor høg kvalitet det er på til dømes Store hvite løgner, er ikkje det eigentleg noko negativt.

Forlag: Panta
Utgivelsesår: 2019

Fleire bøker av Liane Moriarty finn du HER.

Sitat

«Daisy Jones & The Six» av Taylor Jenkins Reed

Leseeksemplar

Eg har lenge hatt lyst til å lese The Seven Husbands of Evelyn Hugo, og i fjor fekk eg med meg dette forhåndseksemplaret av same forfatter frå jobb. Så vart den marsboka til Reese Witherspoons leseklubb, så då starta eg like så godt med denne. Og gjett om eg skal lese absolutt alle romanane til Taylor Jenkins Reed etter dette!

Daisy Jones & The Six. Kanskje det mest ikoniske bandet frå syttitalet. I intervjuform vert historia fortalt, frå starten på it-jenta Daisy og rockebandet The Six, og korleis dei blei så store som dei vart. Og ikkje minst korleis og kvifor bandet brått vart oppløyst 12. juli 1979. Aldri før har bandmedlemmene og deira nærmaste fortalt kva som hendte, men no vert altså heile historia fortalt for aller første gong.

Dette er altså eit fiktivt band, sjølv om eg må innrømme at eg måtte google litt for å finne det ut. Og sjølv om det er rock & roll frå syttitalet, er ikkje heile boka full av sex, dop og musikk. Det er absolutt ein del av det, men den verkelege historia ligg i forholdet mellom menneska i bandet, og forholdene dei hadde til menneska rundt dei. Korleis suksess, sjalusi, forelsking og skuffelse kan øydelegge alt, uansett kven ein er. Vonde hendingar og varme kjensler er stikkordene her. Kvinnene i boka er hardbarka feministar, og sterke karakterar på kvar sine måtar. I tillegg er det ein veldig fin tvist på slutten av romanen, som eg absolutt ikkje skal seie noko meir om.

Og skildringane av musikken! Du kan verkeleg høyre musikken når du les, og eit pluss er det at Jenkins Reid har tatt seg bryet med å skrive ut nokre av songtekstane og lagt dei ved til slutt.

Boka er fantastisk! Godt komponert, original og underhaldning frå ende til annan. Eg slukte kvar einaste linje, og sjølv om eg elsker å lese, er det sjeldan eg koser meg så heilhjarta med ei bok. Om det er ein einaste svakhet i romanen, er det at dei stemmene til dei forskjellige litterære karakterane kanskje er litt vel like, noko som gir ei kjensle av at dette er ein roman og ikkje røynd. Likevel er dette ein lesefest av dei absolutt sjeldne. Løp og kjøp!

Forlag: Hutchinson
Utgivelsesår: 2019

Sitat

«Kinderwhore» av Maria Kjos Fonn

Éin kommentar

Leseeksemplar

Kinderwhore er så himla vond lesning. Og vond lesning er viktig, eg trur det er ganske naudsynt å lese god litteratur om grusomme ting i blant. Det er viktig at vi får pirka borti fordommene våre og ideane vi har om andre menneskes liv. Historia Kjos Fonn legg fram her er ikkje banebrytande – voldtekt er vel noko av det vanlegaste og eldste som eksisterer – men konteksten gjer det ekstra fælt. Vi har ein seksualisert kultur, og barn veks opp så mykje raskare, alle ser alt vi gjer, vi har tilgang til heile verden med eit klikk. Å navigere seg fram her åleine, det er omtrent umogleg. Å lese denne boka bør definitivt sette i gang nokre tanker hos leseren, og du bør bli sint.

Charlotte har ein ganske vond barndom. Ho bur åleine med mora si, men lærer raskt å ta vare på seg sjølv og bli sterk. «Sterk» for Charlotte er å slå først. Plage dei andre ungane før dei plager henne. For Charlotte er angrep det beste forsvar – spesielt sidan det ikkje er nokon andre som forsvarer henne. Ho kler av seg før ho blir avkledd, sprer beina før dei blir skilt med makt, ruser seg før ho blir dopa ned, øydelegg seg sjølv før nokon andre får moglegheita. Ho veks opp seksualisert, voldtatt, rusa, avskilt frå kroppen sin, tom i kropp og tom i hovud. Ho veks opp åleine.

Perspektivet i boka er som hever den over all liknande litteratur. Sjølv om boka er skriven i fortidsform, så møter vi barnet Charlotte som eit barn. Vi møter tolvåringen, som ikkje vil (eller kan) innsjå at ho blir misbrukt og voldtatt. Forsvarsmekanismene er skrudd på, og vi møter ei ufyselig og ubehagelig jente som legg seg etter kjærasten til mora, og deretter går på skulen og skryt av at ho har hatt sex med ein eldre mann. Etter kvart som ho veks til og livet endrer seg, endrer synsvinkelen seg òg. Ein misliker henne, synes synd på henne, er sint på henne, tilgir henne og heier på henne. Det er som å vere inn i eit eige univers når ein les denne boka, ein blir nesten Charlotte. Og det er faen så vondt.

Alle bør lese denne boka. ALLE. I tillegg til å vere ei god og veldig lesbar bok med sterkt innhald, seier den så utruleg mykje om dagens samfunn. Ein kan lære så enormt mykje frå denne boka, kanskje litt om andre, men mest om seg sjølv. Du som les dette: er det du som eig kroppen din?

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Hun ba om det» av Louise O’Neill

Leseeksemplar

Okei, eg er faen så sint no. (Kva er infuriating på norsk?) Denne boka har frustrert meg til tårer. Eg blir litt kvalm av heile greia, mest fordi dette er realiteten for mange, mange jenter. (Og gutter.) LES.

Emma O’Donovan er eit ganske kjipt menneske. Ho er tvers igjennom ei bitch. Ho er kjip mot vennene sine (sånn faktisk kjip, typ seier ting ho veit vil såre dei), flørter med kjærastane deira og trur absolutt alle synes ho er dritdeilig. Det er ganske vanskeleg å like henne. Og når det kjem til stykket – når det skjer, når bildene vert spreidde, når ho berre er ei skamlaus hore – viser det seg at ikkje så mange faktisk liker henne heller. For kven bryr seg om «sluten, bitchen, hora» Emma O’Donovan? Ho ba jo om det.

Eg liker veldig godt at O’Neill gjer hovudpersonen så lite likandes i starten. At man misliker ho, men likevel føler en dyp sympati når det verste skjer. At man synes ho er ein usikker person, ein dårleg venn, et trist menneske, men likevel er på hennar side. (Som man burde.) Dypdykket inn i Emmas sinn er faen så vondt. Måten mora behandler henne både før og etter, korleis faren tek avstand til ho, det faktum er at broren – som absolutt ikkje har eit ansvar – er den einaste som tek det.

OG SLUTTEN. Eg skal ikkje avsløre noko, men eg gråt på slutten. Samfunnet vårt har eit enormt problem med korleis vi ser på kvinners seksualitet, og alle som meiner noko anna er ignorante. Eg vil påstå at denne boka er realistisk, i alt frå handlinga til skrivestilen. (Som alle gjentakelsene, eg vil tru det er slik det kjennest når du kun kan tenke på éin ting.) Fantastisk vond, truverdig og hjerteskjærende.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Louise O’Neill finn du HER.

Sitat

«All Grown Up» av Jami Attenberg

Så mørk, men subtil humor. Så velutforma og godt portrettert. Det er faktisk noko vi nordmenn er helt ræva på når det kjem til bøker: å lage portretter. Norsk litteratur har ei overvekt av veldig konkrete historier og familiesagaer og krim, men veldig lite god litteratur som berre skildrar eit menneske, ei kjensle, ein stad eller ei epoke. (Men klart det er unntak, som Jane Ashlands gradvise forsvinning av Nicolai Houm, det er ei fantastisk portrettering!)

Denne vesle romanen er skildringa av livet til Andrea, ei kvinne som no fyller førti. Ho er singel, bur i New Yorker, ga opp ei karriere som kunstner og har ein kjip jobb. Men ho er på ein måte nøgd med det; ho bur åleine, skulder ingen noko og lev slik ho vil. Ho ynskjer ikkje å gifte seg – sjølv om ho meiner folk ikkje trur henne når ho seier det. Broren hennar har ei dotter som er dødssjuk, og forholdet til mora er turbulent. I tillegg til at livet no ikkje er spesielt konvensjonelt, var barndommen ganske hard òg.

Vinklingane er ulike frå kapittel til kapittel, dei er ikkje kronologiske eller samanhengande. Det er ikkje ein klar start, klar slutt eller klare vendepunkt. Det er rett og slett berre ei velskriven bok om å leve eit liv ein vil ha, og ikkje gjere det for nokon andre enn seg sjølv – uansett kor lite tilpassa det livet er.

Forlag: Sceptre
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Kvinnen i vinduet» av A.J. Finn

Leseeksemplar

A.J. Finn har jobba i forlag sjølv, og har no gitt ut si første bok. Det er ein mann, om nokon skulle lure på kva som gøymer seg bak dei to bokstavane. Og alle med sosiale medier har vel fått med seg denne boka i januar/februar, eg veit i alle fall at feeden min praktisk talt har vore spamma. Og alle har vore frå seg av begeistring! (Om du har lest bloggen min jamt, veit du at då blir eg veldig skeptisk og redd for å bli skuffa.) Så fekk eg altså tak i eit leseeksemplar, og satte i gong.

Anna Fox lid av agorafobi (frykt for opne rom), og har frivillig sperra seg sjølv inne i eit års tid. Mannen og dottera er ikkje lenger hos henne, og ho drikk tett. Ho tek òg litt av den sterke medisinen psykologen hennar skriv ut til henne, når det passer seg slik. Anna er faktisk psykolog sjølv, og bruker dagane sine på å hjelpe andre med agorafobi. Og så sit ho i vinduet og spionerer (og fotograferer) naboane. Det er berre ei snuskete, lita vane utan poeng, heilt til ho ser den nye dama i nabohuset bli drept. Men ingen trur henne – dei trur ho har dikta opp eller innbilt seg alt. Og det er vel alle dei tomme vinflaskene og tomme pilleeskene bevis nok på?

Eg må berre innrømme det (faen); eg blei skuffa igjen. ÅÅÅÅ, kvifor gjer eg dette mot meg sjølv? Ein kan ikkje benekte at Finn kan skrive, det er vel dette ein kaller «elegant». Men det tek for lang tid før handlinga verkeleg starter. Akkurat litt for lang, og det blir litt for langtekkeleg gjennom heile boka. (Litt som med filmreferansane; god idé, men det blir så altfor mange.) Eg såg fleire av dei store tvistane kome på lang avstand, og blei regelrett sur når eg kom på slutten og oppdaga at det var jo omtrent blåkopi av Frustrerte fruer! (Og sjølv om det kom ein ganske bra tvist etter der igjen, så var eg allerede såpass irritert at den vanlege entusiasmen og sjokket var fråverande.)

Det er ganske mange spennande scener i denne velskrivne boka, men den lev ikkje opp til hypen. Sånn sett misunner eg dei som las boka utan nokon forventingar. For dei vart jo dette sikkert ein skikkeleg opptur; for meg vart det ein ganske … flat tur.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Lollo» av Linna Johansson

Boka er sponsa av Aschehoug forlag

#rosaprosa er ei seriøs greie for tida. Det florerer av rosa omslag på bøkene, og dei har ein tendens til å vere irriterande gode. (Eg elsker rosa, og det var kun på grunn av fargen at eg ville lese denne boka.) Og altså, jenter, plukk opp denne fantastisk sterke og feministiske romanen! Et must-read?

Då Lollo var tjue år traska ho saman med venninna si Lidija, utan jobb eller skule eller eigentleg noko som helst å finne på. No er Lollo 28 år og fortel om dette året, då ho og Lidija vart dratt inn i ein gjeng der alkohol, narkotika, festing, stripping på internett og prostitusjon er ein del av kvardagen. Avisene lagde ei sak om det, og Lollo fortel oss no si side av saka «alle» har høyrt om.

Boka klarer å veksle mellom å vere sexy og motbydelig, sår og glad, vakker og stygg. Det einaste den konsekvent var, var god. Seriøst, den er knallgod. Eg veit ikkje kor mykje meir eg kan seie uten å spoile boka, så eg trur eg kan nøye meg med å seie at den absolutt bør lesast! Spesielt av kvinner mellom atten og trettifem år? (Men ikkje høyr på meg, les den om du vil, uansett om du er sytti, liksom.)

Det er ganske vanskeleg å ikkje tru at dette er sjølvbiografisk, for det verkar så nært og ekte at det nesten må vere sjølvopplevd. Og så er boka dedisert til Lidija. Likevel kan ikkje internettet gi meg eit positivt svar på dette. Eg fann derimot ut av Linna Johansson er kjent for å eit feministisk litteraturskrift, Bleck, og at dette er debutromanen hennar. Noko som forklarer mykje. Boka er samfunnskritisk, krass og forteljarstemma til Lollo er overbevisande.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Krater» av Marlen Ferrer

Boka er sponsa av Gyldendal Norsk Forlag

Dette er den andre boka til Marlen Ferrer, den fyrste var De bortkomne. Eg har den og liggande, men har ikkje fått somla meg til å lese den enno. Etter denne opplevinga her, blir det i alle fall ikkje spesielt lenge til eg plukkar den opp. Ferrer skriv drivande godt, sjølv om det av og til går litt fort i svingane og eg skummer. (Unnskyld.)

Bo er ein ganske hard, singel type på rundt førti og bur i Oslo by. Sjølv om livet hans ikkje alltid har vore så lett, går det over til å bli direkte sært. Ein morgen går Bo frå one night standen, Leonora, for å kjøpe kaffi. Kynisk som har er, drar han ikkje tilbake til leiligheta si der denne kvinna fortsatt er og sit i senga hans, men stikk innom Kaffibrenneriet for å drikke kaffi i tillegg. Når han etter ein times tid somlar seg tilbake til blokka si, vert han møtt av politisperrer. For der leiligheta hans var, er no eit krater. Ei bombe har gått av, og snart vert det tydeleg at Bo sin nabo, Aldin, er – var – ein ung, islamsk ekstremist som har sprengt ei bombe. Seier dei, i alle fall. Bo klarer ikkje ta det inn over seg heilt. Aldin?

Resten av boka er absurde, djupt reflekterte, morsomme og politiske avsnitt om korleis Bo takler å bli heimlaus (dårlig med forsikring!), roter seg til å bli mistenkt i etterforskninga (fordi han nekter å innrømme at han faktisk kjende Aldin), ender opp på loftet til ekskona til ein framand ei stund, prøver å få kontakt med Leonora, og ikkje minst korleis tapet av Aldin preger han. Her er rett og slett mange merkelege situasjonar. I tillegg vert barndommen hans rulla opp, og det er ei sterk historie om ein oppvekst der ein kjenner seg uønska.

Ferrer har skrive fram eit komplekst forhold mellom menneske som inneheld både omsorg, kjærleik, lojalitet og frykt. Forholdet mellom Bo og Aldin er utan tvil spesielt, og går på tvers av alder, religion og seksualitet. Imponerande nok klarer Ferrer å skildre dette utan å eksplisitt kalle det som er mellom dei eit homofil forhold, og utan å gjere det til ein big deal – noko det eigentleg er, med tanke på at Aldin er ein ekstrem islamist. Sånn sett er det ei veldig politisk bevisst bok, som berører ein del sårbare tema, spesielt når terroristar vert skildra som menneske. For korleis kan ein elske ein terrorist? Kva skjer med alt det fine ein veit om dette mennesket når dei tar slike val? Forsvinn det? Forsvinn kjærleiken?

Dette er enno ei ganske ujevn, men uomtvistelig sterk, original og relativt ny stemme i norsk litteratur. Eg er glad det enno blir gitt ut såpass ukommersielle titlar i Noreg, for dette er ikkje ei bok «massene» vil sluke. Dei som har interessen, vil oppdage ei til tider fantastisk bok om vennskap, kjærleik og religion.

Forlag: Gyldendal norsk forlag
Utgivelsesår: Krater (2017)

Sitat

«Sweetbitter» av Stephanie Danler

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Denne boka er fabelaktig. Kan eg berre seie det? Kan eg seie ordet «leselykke» uten å virke kjempesarkastisk? For dette er (som dei seier på engelsk) a terrific read. Det er ei berusande bok, verkeleg.

Vin, mat, dop, kjærleik. Og å finne seg sjølv, så klart. Det er dette denne boka handler om. Dette er historia til Tess, som flytter til New York som tjuetoåring og får seg jobb på restaurant. Her lærer ho om smakar, vin, mat, og livet sjølv. Jobben som servitør er hard, på heilt andre måter enn ho hadde venta. Ho forelsker seg raskt i bartenderen Jake, og hamner inn eit ganske utmattande trekantdrama.

Eg sitt igjen med kjensla av å ha lest noko verkeleg strålande. Og eg forstår ikkje korleis ei bok om eit år som servitør kan vere så interessant? Men denne boka vekker appetitten for mat og vin (eg må innrømme eg tok et glas kvitvin eller to medan eg las). Eg trur kanskje dei som faktisk likte Det litterære apotek følte det sånn, at boka gjorde dei svoltne. Ikkje berre på mat og god drikke, men òg på livet og meir bøker. Enkelte bøker får deg jo faktisk til å ville lese meir, får deg til å føle at det aldri blir nok. (Og det blir det jo aldri.)

Boka er absolutt å anbefale, spesielt dersom du er glad i vin og god mat!

Forlag: Oneworld
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«The Best Kind of People» av Zoe Whittall

Mykje av dramaet i debatten rundt Arv og miljø av Vigdis Hjorth og motsvaret til systera Helga, har handla om «incestanklagene» (i hermetegn fordi det ikkje har vore nokre direkte anklager frå Vigdis). Det har likevel vore mykje spekulasjonar rundt om det er sant eller ikkje: om du vil lese ei 100% fiktiv historie om ein familiemann som begår overgrep, er denne eit veldig godt val.

Familien Woodbury er tilnærma perfekt. Mora Joan er ein godt likt og høgt respektert sykepleier, ein stor del av det lokale samfunnet; dottera Sadie er vakker, populær og med perfekte karakterar; sonen Andrew er flytta til New York med partneren sin og er ein sukesessfull advokat; faren George er ein lærar alle elskar etter å stoppa ein mogleg skulemassakre for ti år sidan. Men for familien Woodbury endrar livet seg brått når George vert arrestert for seksuelle overgrep og forsøk på voldtekt på mindreårige. Halve byen vender seg mot deg, den andre halva vender seg mot jentene som kom med anklagene. Først nektar dei å tru at anklagene kan vere sanne, men litt etter litt kjem tvilen snikande – og det er denne tvilen som slit dei i filler.

Sjølv om karakterane er så klisjéfylte som dei kan bli – på grensa til karikaturar – klarer Whittall å få dei til å virke naturlege. Det er eit ømtåleleg tema, men eg synest ho vellukka klarer å få fram tilliten, tvilen, frustrasjonen over å ikkje vite – å aldri kunne vite! – og ønsket om å tru på George. Men skal dei berre oversjå jentene som stod fram? Whittall blander inn feminisme, politikk, hat mot menn som begår overgrep, hat mot kvinner som lyg om overgrep, og balanserer synspunkta på ein god måte. Det er sterk, velskriven og intelligent bok om seksuelle overgrep, vel verdt å lese.

Forlag: Hodder & Stoughton
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Seks historier» av Matt Wesolowski

Éin kommentar

Boka er sponsa av Font forlag

Førebu deg på noko så kult og originalt som ein podcastkrim! Eg er faktisk overraska over kor godt det fungerte (og eg trur det blir veldig bra når lydboka kjem i september).

Heile historia vert fortalt gjennom seks episodar av ein podcast kalla Seks historier, laga av Scott King. Gjennom desse episodane, vert seks personar knytta til ulykka på Scarclaw for omkring 20 år sidan intervjua. I 1995 forsvant tenåringen Tom Jeffries frå turgruppa si, og det tok nesten eit år før han vart funnen. Etterforskninga til politiet kom ingen vei, men King trur det er meir bak Jeffries død enn politiet kom fram til. Han har som mål å frå fram sanninga (utan å dømme), og intervjuer dei han kan få tak i av turkameratane til Jeffries, og andre menneske i livet hans. Kven var eigentleg Tom Jeffries? Ville nokon drepe han, eller var det ei ulukke? Eller, var det kanskje noko endå eklare som hendte den natta?

Mellom kvar episode, er det i tillegg korte kapittel frå den lokale lorden, som fann liket til Tom Jeffries. Han er heller ikkje villig til å fortelle om alt han og kompisane hans opplevde den natta dei fann den døde tenåringen.

Dei som les bloggen min jevnlig, vil nok ha fått med seg at eg er ganske kresen når det kjem til krim, men Font klarer det liksom kvar gong. Akkurat som Istvillingene av S.K. Tremayne, er dette ein iskald og skikkelig creepy thriller som kan komme til å skremme vettet av deg. Atmosfæra er så kjølig, tåkete og skummel, og dei overnaturlege elementa som dukker opp er verkeleg prikken over I-en. Twisten var heilt uventa, og ja, direkte sjokkerte meg. I tillegg er sjølve historia velskriven som få. Eg kan seie med sikkerhet av dette er den beste krimboka eg har lest i år, og eg kan verkeleg anbefale den! (Og eg gler meg allereie til bok nummer to!)

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Størst av alt» av Malin Persson Giolito

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Dette er det første rettsalsdramaet eg har lest, noko som kanskje ikkje er så rart. Det er ein sjanger som ikkje er særleg utbredt i Skandinavia, meir ei amerikansk greie. Men svenske Malin Persson Giolito (for øvrig dottera til krimforfattaren Leif G.W. Persson) får det knallbra til! Oppstykkinga og dramaturgien er fantastisk lettlest og det er enkelt å følgje med, bli engasjert og få med seg fakta.

Her er altså greia: Etter ni månader i arresten skal Maja Norberg endeleg i retten for å få dommen sin. I løpet av to veker i retten får vi høyre Majas historie, frå korleis ho møtte og forelska seg i (den eigentleg urealistisk rike) Sebastian, det ambivalente forholdet til bestevenninna Amanda, festane, dopet – til korleis ho endte opp i eit klasserom med ein pistol i hendene og den einaste som kom heilskinna frå skytinga. Det store spørsmålet er altså dette: Maja Norberg – et uskyldig offer eller en kaldblodig morder?

I tillegg til den utruleg spennande handlinga, både i rettsalen og bakgrunnshistoria, klarer Giolito å flette inn politikk, samfunnsøkonomi, innvandring, rasisme, menneskeverd, psykiske lidingar og mange andre store spørsmål, i form av Maja sine tankestraumar (og eit føredrag, ei samtale over eit middagsbord og diskusjonar med venner). Dei er enkle å forstå, og heilt på Maja sitt nivå, og dermed på ein normal attenåring sitt nivå – boka passer dermed veldig godt for ungdom.

Eg synest Maja er ein vanskeleg person å like (kanskje fordi vi ikkje om ho er skuldig eller ikkje før på slutten av boka). Eg trur omsettinga øydelegg litt her, for dei kommentarane som ville vore sarkastiske og småfrekke på svensk (slik eg les «gjennom» omsettinga at originalteksten var), vert kjipe og nesten ondskapsfulle på norsk. Og apropos omsettinga, så er den generelt ganske… rar. (Eg vil ikkje kalle den dårleg, for det er den ikkje.) Enkelte setninger og ord er feil oversatt. På norsk heiter det «etterforskning», ikkje «forøundersøkelser», og «ekte» eller «virkelig», ikkje «riktig». Eg har heller aldri hørt nokon bruke «innenat» som det motsatte av å kunne noko utenat. (Hmpf.) No skal det seiast at utgåva eg har lest er eit ukorrigert førehandseksemplar, så kanskje den endelege boka er blitt fiksa på? (Om du heller vil lese den engelske omsettinga, skal den vere i salg no.)

Alt i alt synest eg denne boka var veldig god, men den lev nok ikkje heilt opp til hypen for min del. Det er altså ikkje ein av dei absolutt beste bøkene eg har lest i år. Men for «vanlege» lesarar som les kanskje tjue bøker i året, skjønner eg godt at den hamnar på topp fem! Den er veldig sterk, og kjem nok uansett til å sitte i ei stund. Så den kan absolutt anbefalast, uansett om du foretrekker krim eller romanar.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Jeg gidder ikke leve uten deg» av Christelle Ravneberget

Dette var skuffande greier, altså. Eg trudde av ein eller annan grunn at dette skulle vere ein ungdomsroman. Når det etter eit par sider gjekk opp for meg at det var det absolutt ikkje, googla eg boka og såg masse kritikerros og minst éin pris, medan «vanlege» lesarar hadde slakta den. Så eg må nesten henge meg på: dette var ikkje noko særleg.

Handlinga er lagt til Oslo sånn cirka rundt år 2000. Annabel er ein ung kunstner som kastar vekk livet på alkohol og dop. Ho forelsker seg i vokalisten Christian, som om mogleg er endå hardare på rusmidla. Dei forelskar seg, men han vil ikkje gå frå dama og barnet sitt. Så han er utro med Annabel i nokre år, og dei slår jevnlig opp og blir deretter saman att. Her er vald, sex, narkotika og alkohol. (Og sutring.)

Eg kan starte med det positive: her er eit par bra vendingar Ravneberget har komponert. Men miljøskildringane, personskildringane og dialogen er ekstremt lite truverdig. Det skal liksom vere rundt 20 år gamalt, men det verkar alt for moderne. Språket inneheld altfor mange flosklar og klisjear, og det vert kjedeleg å lese. Eg forstår ikkje heilt at denne boka er vert kalla «heftig», her er jo berre klaging og syting og mangel på vilje. Og dersom du leiter etter bøker om mistilpasning, narkotika, ujevne forhold og depresjon, så er det mange betre romanar å få tak i.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2015

Sitat

«Blond» av Joyce Carol Oates

Éin kommentar

Rett før eg tok ferie, kjøpte eg meg med denne boka frå jobb. Den er vilt tjukk, så eg har lest nokre kapittel av gongen denne veka eg har vore i Spania. Og uansett kor mykje eller kva eg har lest i mellomtida, har det vore like enkelt å ta opp at tråden. Det er så fengslande! I tillegg er dette mitt første møte med Oates, men allerede etter ei side eller to skjøna eg at det absolutt ikkje ville bli det siste.

Boka følger Marilyn Monroe frå seksårsalderen og til døden. Frå fattige Norma Jean som har eit narkovrak til mor og veks opp hos bestemora, til fosterheimane, tenåringsekteskapet, modellkarrieren, skuespillerkarrieren, dei berykta ekteskapa, dopet, depresjonene.

Det er så levande skildra, det er som å vere inn i nokon sitt hovud. Oates skreller vekk sexbomba, og lèt oss stå att med ei usikker jente som berre vil bli begjært, så ho dermed kan bli elska. Eit barn prega av ein vanskeleg oppvekst, som må finne sin eigen veg i eit nytt og seksualisert samfunn etter andre verdskrig. (Hollywood på femtitalet, det var verkeleg noko.) Korleis takler ei ung og naiv jente at alle i verden vil ha ein bit av henne? At dei elsker henne, vil ligge med henne, hater henne? Innsikta til Oates er djup som få, og det er verkeleg eit mesterverk av ein ambisiøs roman (på norsk: den er dødsbra og heilt eineståande).

No kan det ikkje presiserast nok at dette ikkje er ein biografi. Det er ein roman basert på mytene rundt (og så klart dei historiske fakta vi har om) Marilyn Monroe. Det meste er (i alle fall i følge en rask kikk på Wikipedia), ganske så korrekt likevel. No kan vi jo aldri vite kva ho tenkte eller sa privat, men veldig mykje vart jo skrive om i pressa medan ho levde og etter at ho døde. Men kanskje treng vi ikkje vite alt? Uansett kva som er heilt sant eller ikkje i romanen, så har det vore ei av dei største leseopplevingane mine i år, kanskje nokon gong. Anbefalast verkeleg, med alle sine 869 sider!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2011

Sitat

«Tusen etasjer høy» av Katharine McGee

Boka er sponsa av Aschehoug forlag

Om du nokon sinne har ynskt deg ein blanding av Gossip Girl og science fiction, så har du fått ønsket ditt oppfylt. Meir spesifikt kan eg faktisk ikkje skildre denne boka, denne underlege og fantastiske blandlinga.

Handlinga går føre seg i (det herrens år) 2118. Mykje har forandra seg (teknologi, meldinger som går via linser ein har på auget, hologram) men menneske er enno menneske. (Kudos til McGee for å ta med den seksuelle aksepten samfunnet vårt held på å utvikle, for omtrent alle i tårnet er bifile. Utrulig kult gjort!) Ei av dei største endringane er kanskje det enorme tårnet som er bygd på omtrent heile Manhattan. Med sine tusen etasjer ruver det over absolutt alt, og rommer ei enorm mengde menneske.

I den tusende etasje er det berre éi leilighet, og der bur ekteparet Fuller med sine to barn: adoptivsonen Atlas og den genetisk (og perfekt) konstruerte dottera Avery. Men til trass for perfeksjonen er ikkje Avery lukkeleg, for ho er forelska i det eine mennesket ho ikkje kan få, nemleg adoptivbroren sin (æsj). Når det går opp for Avery at bestevenninna Leda er forelska i broren hennar, kjølner forholdet mellom dei. Leda forstår ikkje kvifor Atlas ikkje er interessert, og betaler det fattige ingeniørgeniet Watt for å spionere på Atlas via «feeden» hans. Og slik møter Watt Avery, og forelsker seg. I tillegg møter vi Rylin, ei fattig jente som forelsker seg i den rike og deprimerte arbeidsgiveren sin, før ho risikerer alt for pengane sin skyld. Og rike Eris, som mister alt når mora avslører at Eris» far ikkje faktisk er faren hennar. Alle liva til desse menneska vert knytt saman, men ein av dei skal døy. I november 2118 vil ei av jentene falle frå toppen av tårnet og knusast mot bakken. Men kven av dei? Og kvifor?

Boka vert ikkje ordentlig spennande før dei siste femti sidene, men alle skildringane av teknologien og den fiktive framtida er meir enn interessant nok til å halde leselysta oppe. McGee er i alle fall kreativ nok! (Det einaste eg slit med er å sjå for meg tårnet utanfrå, korleis det kan vere fire tusen meter ned til bakken frå toppen, for det må jo skråne på eit eller anna tidspunkt??) Det er som sagt ei slags krysning av Gossip Girl og sci-fi, men det funker merkeleg bra! Kjempekul og original historie, med ei klassisk og god oppbygning.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Jentene» av Emma Cline

Éin kommentar

Boka er sponsa av Cappelen Damm

Eg har lengta etter å begynne på denne boka! Dei fleste har vel sett omslaget dersom dei har gått i ein bokhandel. Har du sett anmeldelsen av boka i VG òg, kanskje? Blitt skremd vekk av den toeren boka fekk? Eg trur aldri eg har sett ein anmeldelse med så lågt terningkast. Men når eg såg at det var VG som trilla toeren, kunne eg ikkje brydd meg mindre. VG gav jo ein femmer til Chicks o’hoi, som kanskje er det verste eg nokon sinne har lest. Så den dårlege omtala frå Verdens Gang, overser eg glatt. (Etter å ha lest boka, ser eg på den toeren som ein skam av eit terningkast. (Kanskje VG blanda terningkasta på denne og Chicks o’hoi? Eg håpar – for VGs rykte – at det er slik det er.)

Boka tek utgangspunkt i den høgst reelle historiske personen Charles Manson (kan eg kalle ein levande person historisk???), og jentene som var ein del av «familien» hans. No har jo alle desse nye namn, men elles er (så vidt eg veit) detaljane ekte, som den svarte skulebussen dei køyrde rundt i. Fokuset er heller ikkje Manson (eller Russell, her), men – slik tittelen gir vekk – jentene rundt han.

Hovudpersonen er Evie, ei no godt vaksen dame som lev i konstant frykt og håp for at politiet skal kome og ta henne. Ho har levd eit grått liv sidan 1969, og medan ho lånar strandhuset til ein ven, møter ho nokre ungdommar som minner henne om livet hennar som fjortenåring. Ho ser tilbake på den sommaren då alt endra seg, då ho var ein del av kulten som tok livet av fire uskuldige menneske, og korleis ho hamna opp i situasjonen. Ho tenkjer på korleis ting kunne ha vore, frampeik ho burde ha lagt merke til, og reflekterer over seg og si rolle i det heile. Korleis hamna ho her? Kven er desse menneska? Ville eg òg ha drepe nokon om eg var der den kvelden?

Perspektivet til den fjortenårige jenta er rått og brutalt, og ho har ei tydeleg stemme – til trass for den usikkerheita og sjølvbevisste haldninga ho sit med. Før denne kulten – med Suzanne som den viktigaste delen for henne – hadde ho aldri tenkt at vennskap kunne vere eit mål. Unge Evie går nemleg og berre ventar på kjærleiken, og hatar seg sjølv for det. Ho er open og sårbar, og sjølv om ho til tider er skeptisk og kritisk til livet på ranchen, lèt ho seg rive med.

Det er ein verkeleg intens og velskriven roman, med eit bakgrunnsteppe av eit tørt og støvete California. Språket er godt og gnistrande, men boka er langt i frå lettlest. Boka vil kreve mykje av deg, men den vil gi ein utruleg god leseopplevelse til gjengjeld. (Og så støtter eg meg til Leif Ekle si utsegn: denne boka fortener di fulle merksemd.)

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017