Politikk

Sitat

«Homegoing» av Yaa Gyasi

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Dette er ein familiehistorie du aldri har lest maken til! Seriøst, denne boka er heilt spektakulær. Det er kanskje den beste debutboka eg har lest. Om du leiter etter ei god bok, ein historisk roman, noko sterkt, noko om afrikansk-amerikansk historie, eller rett og slett berre #sommerboka, så er romanen til Gyasi eit eksepsjonelt bra valg. (Dersom du les på engelsk, for boka er ikkje omsett til norsk.)

Vi starter på Afrikas gullkyst, i det som no er Ghana. Maame er ei ung Asante-kvinne, slave for Fante-stammen. Som slavejente føder ho ei jente, Effia. Like etter fødselen klarer ho å rømme tilbake til Asante-folket, og får der ei ny datter, Esi. Effia og Esi får ganske ulike skjebner: Effias stemor hater henne og gifter henne bort til ein britisk slavehandlar, medan Esi vert fanga og ender opp med å bli solgt som slave i Amerika.

Effia bur enno i Ghana, og gjennom etterfølgjarane hennar (eit slektsledd om gongen) vert ei historie om eit stadig meir moderne Afrika skildra. Frå britane sin slavehandel (og så klart rivaliserande stammer som solgte kvarandre), til misjonærskular til utvandring. Blanda saman med afrikansk overtru, ein unik kultur og harde liv, vert dette utrulig sterkt. Mindre sterkt er heller ikkje forteljinga om Esi si slekt, som veks opp på plantasjer. Her er heile den amerikanske historia om slaveri, rasisme, forsøket på den amerikanske draumen, som var/er tilnærma umogleg for svarte i sørstatane.

Som nemnd følgjer ein eitt og eitt slektsledd frå både Effia og Esi sine sider. Ein skulle kanskje tru at berre tjue sider til å oppsummere det mest avgjerande i nokon sitt liv ville vore litt knapt, men Gyasi klarer å skape djupt gripande portrett gang på gang. Det er heller ikkje vanskeleg å halde styr på kven som er kven, for Gyasi har tatt seg bryet med å lage eit slektstre og slengt med på forsida. (Takk, gud.)

Og så skildringane av Afrika, då. Det er så bra gjort! Både mentaliteten til stammefolka, religionen, livssynet, miljøet rundt dei, ikkje minst naturen… Det er magisk. Denne boka gjorde eit enormt inntrykk på meg, og eg kan ikkje tenke meg at eg vil gløyme den nokon sinne. Faktisk er eg oppriktig trist for at eg aldri vil kunne lese denne boka for første gong igjen. Eg anbefalar den heilhjarta, og synest at alle burde lese den.

Forlag: Penguin
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Størst av alt» av Malin Persson Giolito

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Dette er det første rettsalsdramaet eg har lest, noko som kanskje ikkje er så rart. Det er ein sjanger som ikkje er særleg utbredt i Skandinavia, meir ei amerikansk greie. Men svenske Malin Persson Giolito (for øvrig dottera til krimforfattaren Leif G.W. Persson) får det knallbra til! Oppstykkinga og dramaturgien er fantastisk lettlest og det er enkelt å følgje med, bli engasjert og få med seg fakta.

Her er altså greia: Etter ni månader i arresten skal Maja Norberg endeleg i retten for å få dommen sin. I løpet av to veker i retten får vi høyre Majas historie, frå korleis ho møtte og forelska seg i (den eigentleg urealistisk rike) Sebastian, det ambivalente forholdet til bestevenninna Amanda, festane, dopet – til korleis ho endte opp i eit klasserom med ein pistol i hendene og den einaste som kom heilskinna frå skytinga. Det store spørsmålet er altså dette: Maja Norberg – et uskyldig offer eller en kaldblodig morder?

I tillegg til den utruleg spennande handlinga, både i rettsalen og bakgrunnshistoria, klarer Giolito å flette inn politikk, samfunnsøkonomi, innvandring, rasisme, menneskeverd, psykiske lidingar og mange andre store spørsmål, i form av Maja sine tankestraumar (og eit føredrag, ei samtale over eit middagsbord og diskusjonar med venner). Dei er enkle å forstå, og heilt på Maja sitt nivå, og dermed på ein normal attenåring sitt nivå – boka passer dermed veldig godt for ungdom.

Eg synest Maja er ein vanskeleg person å like (kanskje fordi vi ikkje om ho er skuldig eller ikkje før på slutten av boka). Eg trur omsettinga øydelegg litt her, for dei kommentarane som ville vore sarkastiske og småfrekke på svensk (slik eg les «gjennom» omsettinga at originalteksten var), vert kjipe og nesten ondskapsfulle på norsk. Og apropos omsettinga, så er den generelt ganske… rar. (Eg vil ikkje kalle den dårleg, for det er den ikkje.) Enkelte setninger og ord er feil oversatt. På norsk heiter det «etterforskning», ikkje «forøundersøkelser», og «ekte» eller «virkelig», ikkje «riktig». Eg har heller aldri hørt nokon bruke «innenat» som det motsatte av å kunne noko utenat. (Hmpf.) No skal det seiast at utgåva eg har lest er eit ukorrigert førehandseksemplar, så kanskje den endelege boka er blitt fiksa på? (Om du heller vil lese den engelske omsettinga, skal den vere i salg no.)

Alt i alt synest eg denne boka var veldig god, men den lev nok ikkje heilt opp til hypen for min del. Det er altså ikkje ein av dei absolutt beste bøkene eg har lest i år. Men for «vanlege» lesarar som les kanskje tjue bøker i året, skjønner eg godt at den hamnar på topp fem! Den er veldig sterk, og kjem nok uansett til å sitte i ei stund. Så den kan absolutt anbefalast, uansett om du foretrekker krim eller romanar.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Anorektisk» av Ingeborg Senneset

Éin kommentar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Anorektisk er ei sjølvbiografisk bok skriven av journalist Ingeborg Senneset. Det er langt frå første gongen ho skriv om lidelsen sin, då ho blogga om den undervegs. Avsnitta i denne boka er delt inn i enkeltdatoar, som igjen er delt inn i dei tre oppholda hennar på psykiatrisk avdeling. Ho kjem med kritikk mot helsevesenet, skryt til helsevesenet, deler det positive og det negative som skjer undervegs i betringa hennar. Ho tek òg opp tvangslidinga som følgjer anoreksien hennar, som mange kanskje ikkje tenkjer over som ein del av sjukdommen. Korleis folk berre ber henne «bli frisk», korleis familie og venner reagerer på utviklinga og ikkje minst korleis ho ser på seg sjølv.

Det er absolutt sterk lesning, men enkelte delar forvirrer meg. Ho skriv i forordet at boka er basert på kladdebøker, dagbøker og blogginnlegg. Eg synest det er vanskeleg å skilje fleire av desse frå kvarandre, kva som faktisk er skrive for andre og kva som er skrive for berre henne. Senneset skriv òg at ho lyg mykje i dagboknotatene (fordi psykologen/behandlaren hennar skulle lese dei), og eg saknar litt kommentarar frå notida der ho kanskje nemner enkelte tanker ho gjer seg i ettertid av det ho skreiv, spesielt viss mykje av det ikkje er heilt sannferdig?

Forordet er sånn førti sider langt, skrive av Finn Skårderud, som er/var psykiateren til blant andre Linnéa Myhre. Og apropos: innhaldet i boka har jo store likhetstrekk med Myhres Evig søndag, som òg baserer teksten sin på blogginnlegg skriven medan ho var på sitt sjukaste. Senneset og Myhre har den same svarte humoren og det same talentet til å fortelje sine historier på ein måte som gjer dei forståelege for oss «vanlege» menneske, og ikkje minst lar vere å romantisere anoreksi. Så sjølv kor ubehageleg og vondt det kan vere å lese deler av denne boka, er den likevel lettlest. Det er definitivt ei av sakprosabøkene du burde få med deg.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Nøkken» av Nathan Hill

Éin kommentar

Boka er sponsa av Gyldendal Norsk Forlag

Nøkken, eller The Nix, er debutboka til Nathan Hill. Ryktene som har nådd meg seier at han brukte ti år på å skrive boka, tilsvarande det Donna Tartt brukte på Stillitsen; OG at den er like god. Korleis kan man ikkje ville sjekke ut ei slik bok?

Denne mursteinen av ein roman handlar om Samuel Andresen-Anderson, ein nesten-forfattar som underviser to timer litteratur i veka og bruker resten av tida på dataspel. I tillegg er han sonen til Faye Andresen, no kalla Pensjonistterroristen etter at ho kasta grus på ein presidentkandidat. Samuel bestemmer seg for å skrive ei bok om mora, som forlèt han då han var ein ung gut. Han veit ikkje kva han forventar å finne ut om mora når han møter henne att og startar researchen sin, men han oppdager i alle fall at barn kanskje ikkje har rett til eller burde vite alt om mødrene sine.

Tema som er aktuelle i boka er forholdet mellom mor og barn, amerikansk politikk frå sekstitalet, amerikansk politikk etter 11. september, ulike typer vennskap og oppvekst. Det er jo eigentleg ein slags oppvekstroman, men den tek for seg ulike deler av fleire personer sitt liv. Fleire av desse personane sine synspunkt kunne nok vore kutta ut, men dei er eit fint og fargerikt innslag.

Eg merka allereie etter tjue sider at eg likte denne boka veldig, veldig godt. Den er morsom, velskriven og klarte å overraske meg fleire gonger. Dersom du likte Max, Mischa og Tetoffensiven av Johan Harstad, vil du absolutt elske denne boka. (Og om du lurer, er den ca halvparten så lang som boka til Harstad.) Også denne har røtter i Noreg, og tek for seg USA sine krigar i Asia og studentpolitikk.

Dette er ikkje ein fantastisk roman, men ein får eit spesielt forhold til romankarakterer ein følgjer like lenge som ein gjer med så tjukke bøker som denne. Boka er omsett av Vibeke Saugestad, som har gjort ein spesielt god jobb med dialogen, som er utruleg vittig, munnkeg og realistisk. Det er kun eit par av passasjene eg synest var litt merkelege, som denne openberringa til elleveårige Samuel: «Kjærligheten hadde denne fordelen, […] at hennes suksess, ved en underlig form for refraksjon, også ble hans». Altså. En sjetteklassing? Eller denne kommentaren til ei kvinne uten sminke si holdning «framsto ikke som apati, snarere som transcendens». Kva skal det bety?? Men ellers er språket veldig bra, og boka er overraskande lettlest. Den kan absolutt anbefalast!

Og så må eg berre seie at eg elskar det norske omslaget. Grafiske omslag er utan tvil mine favorittomslag, og fristar av ein eller annan grunn mykje meir enn bøker med foto på framsida. Sjekk denne hesten, da! (Som forresten er skikkelsen Nøkken tar når han kidnapper barn.)

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Miss» av Synnøve Sun Løes

Éin kommentar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Eg synest Aschehoug er utruleg flinke på å utgi gode ungdomsromanar, spesielt årets bøker. Dette er ein av dei beste (så langt). Det er ein ungdomsroman som gjerne vert overgangen mellom ungdomsbøker og «vaksenbøker», som gir deg det vesle pushet til å lese noko større.

Ea er ei overvektig vestkantjente som ikkje passer inn nokon stad. Ho heklar kjæledyrbikiniar som ho sel på nett, ser mykje reality-tv og et. Et MYKJE. I første halvdel av boka er ho ganske nedfor og sint. Tanta hennar (også overvektig, ei fri kunstnersjel) har tatt livet sitt, og ho sørger. Ho går til psykiater, men kjem ingen vei. Ho vil ikkje gjere som legemora hennar vil – slanke seg. Kvifor skal ho tilpasse seg nokon som helst? Men så dør psykiateren. Ho kranglar med bestevenninna. Mora vert deprimert. Faren hamnar på sjukehus. Sjølv om Ea fortsetter å vere sjølvstendig, vanskeleg og eigenrådig, må ho ta ansvar. Og ho liker det litt meir enn ho trudde ho ville.

Miss er ein samfunnskritisk roman som tek eit oppgjer med kroppspress, einsemd, sosiale normer og sosiale medier. Med letthet leikar Løes seg gjennom alvorlege temaer utan å bli respektlaus. Ho klarer å halde tonen enkel, naturleg og ikkje minst forståeleg. Eigentleg er det forbløffande kor fint ho handsamer tema som overvekt, terapi, einsemd og depresjon. Det er ingenting som er overkomplisert i boka, og det er nesten unormalt kor autentisk Ea verkar som ungdom, kvinne, jente og menneske. Eg kjente meg sjølv igjen mange ganger.

Boka er delt opp i ganske små avsnitt, som er veldig ulike. Her er litt brev til den avdøde tanta, litt lister, samtaler, «fakta om…» og rein handling. Og utsnitt frå Eas sjølvbiografi, Livet til en tjukkis. Boka er stappfull av anekdoter, filosofi, historie og sterke kvinner. Det einaste negative eg har å seie om boka er at dei engelskpråklege orda som er med, ofte er feil. Loser skrivast «looser», i «time’s up» er apostrofen sløyfa, og slikt. Men eg er villig til å oversjå dette, og erklære dette som ein av årets beste ungdomsromanar. Bør òg lesast av vaksne.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«The Power» av Naomi Alderman

Éin kommentar

Boka er et leseeksemplar frå Norli

Herregud, for ei fantastisk bok! Absolutt alle som er fans av The Handmaid’s Tale (bok eller serie), bør plukke med seg et eksemplar av denne futuristiske romanen. Margaret Atwood har jo sjølv rosa den opp i skyene. Og sjølv har eg allereie bestilt dei tre andre romanane hennar, for dette er ein forfattar eg vil lese meir i av.

Tenk deg at vi er fleire tusen år inn i framtida. Tenk deg at kvinner er det sterke kjønnet. Tenk deg at ein mann ved namn Neil Adam Armon (stokk om dei bokstavane litt, då) sender ein mail til sin kvinnelege kollega Naomi Alderman og spør om ho vil lese bokmanuset han er ferdig med, The Power. Dette manuset er altså sjølve romanen, ein historisk roman, som han kallar det (for handlinga er frå vår tid, så for framtidige menneske er jo dette historisk). Det er ei utrulig kul vinkling.

Ei jente oppdager at ho kan gi ein mann elektrisk sjokk, brenne huda hans ved berre å ta på han. Ei anna oppdager at ho kan det same. Det viser seg kjapt at nesten alle kvinner har eit innebygd «skein» ved kragebeina, som gir dei denne elektrisiteten, som kan skade og ikkje minst drepe. Opprøra byrjar, og det tek ikkje mange år før kvinnene har teke over land, militær, makt og ein full krig bryt ut. Gjennom desse ti åra følgjer vi den amerikanske politikaren Margot og hennar datter Jocelyn; fosterheimsjenta Allie som vert leiaren for ei ny religiøs rørsle; Roxy, dottera til ein engelsk mafiaboss; og den nigerianske journalisten Tunde, ein av dei få menna som klarer å skaffe intervju med kvinnene om denne nye krafta og det nye samfunnet.

Dette er grusomt godt skrive, og ikkje minst fascinerande til tusen. Problemstillinga er jo ikkje reell, men det gir eit ganske stygt speilbilete av dagens samfunn. Mange av handlingane i boka er skikkelig fæle, men det er ingenting kvinnene her gjer som menn ikkje allereie har gjort. Eigentleg er det litt omvendt av The Handmaid’s Tale (der kvinnene blir fratatt makta), men det er likevel mykje politikk og religiøs ekstremisme som ligg bak også her. Det er ein spennande idé, som eg synest Alderman har gjennomført knallgodt. Boka er så langt ikkje omsett til norsk.

Forlag: Penguin
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Blond» av Joyce Carol Oates

Éin kommentar

Rett før eg tok ferie, kjøpte eg meg med denne boka frå jobb. Den er vilt tjukk, så eg har lest nokre kapittel av gongen denne veka eg har vore i Spania. Og uansett kor mykje eller kva eg har lest i mellomtida, har det vore like enkelt å ta opp at tråden. Det er så fengslande! I tillegg er dette mitt første møte med Oates, men allerede etter ei side eller to skjøna eg at det absolutt ikkje ville bli det siste.

Boka følger Marilyn Monroe frå seksårsalderen og til døden. Frå fattige Norma Jean som har eit narkovrak til mor og veks opp hos bestemora, til fosterheimane, tenåringsekteskapet, modellkarrieren, skuespillerkarrieren, dei berykta ekteskapa, dopet, depresjonene.

Det er så levande skildra, det er som å vere inn i nokon sitt hovud. Oates skreller vekk sexbomba, og lèt oss stå att med ei usikker jente som berre vil bli begjært, så ho dermed kan bli elska. Eit barn prega av ein vanskeleg oppvekst, som må finne sin eigen veg i eit nytt og seksualisert samfunn etter andre verdskrig. (Hollywood på femtitalet, det var verkeleg noko.) Korleis takler ei ung og naiv jente at alle i verden vil ha ein bit av henne? At dei elsker henne, vil ligge med henne, hater henne? Innsikta til Oates er djup som få, og det er verkeleg eit mesterverk av ein ambisiøs roman (på norsk: den er dødsbra og heilt eineståande).

No kan det ikkje presiserast nok at dette ikkje er ein biografi. Det er ein roman basert på mytene rundt (og så klart dei historiske fakta vi har om) Marilyn Monroe. Det meste er (i alle fall i følge en rask kikk på Wikipedia), ganske så korrekt likevel. No kan vi jo aldri vite kva ho tenkte eller sa privat, men veldig mykje vart jo skrive om i pressa medan ho levde og etter at ho døde. Men kanskje treng vi ikkje vite alt? Uansett kva som er heilt sant eller ikkje i romanen, så har det vore ei av dei største leseopplevingane mine i år, kanskje nokon gong. Anbefalast verkeleg, med alle sine 869 sider!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2011

Sitat

«Den engelske piken» av Katherine Webb

Boka er sponsa av Gyldendal Norsk Forlag

Eg har venta med å lese denne boka til den kom i pocket, for å fullføre samlinga mi. No skulle eg ynskje eg ikkje hadde bygd opp forventingar i eit år, for eg er bittelitt skuffa over denne boka. Eg har absolutt elska dei andre bøkene eg har lest av Katherine Webb, men denne nådde ikkje heilt opp hos meg.

La meg berre byrje med å seie at bakteppet og atmosfæren i denne boka er fantastisk. Det er nok det beste med heile greia, i tillegg til dei sterke kvinnene, då. Ørkenen og femtitallet er verkeleg vidunderleg skildra, og det er som ein film. Likevel manglar det noko, ein slags driv. Eg klarer ikkje engasjere meg heilt i historia, og det irriterte meg litt. Og så er kapitla alt for lange.

Dei sterke kvinnene eg nevnte ovenfor, er Joan og Maude. Mesteparten av handlinga er lagt til Joan si reise til Oman i 1958, då ho som nyutdanna arkeolog reiser dit i håp om å få grave litt rundt og sightsee. Det er dessverre ikkje like lett i eit konservativt muslimsk land, og Joan vert skuffa. Men alt er ikkje forgjeves, for ho får møte Maude Vickery, det store førebilete hennar. Ho har heile livet sett opp til denne eventyrlege føregangskvinna, og klarer med litt om og men å utvikle eit vennskap med den gamle kvinna. Men Maude er ei ganske bitter gamal dame, og har heilt andre planar for den unge venninna si enn Joan forstår.

Det tek litt for lang tid før det faktisk skjer noko dramatisk (bortsett frå det Joan finn ut om forloveden sin, det var ein god – om enn liten – twist!), men som ein enkel historisk roman er boka kjempefin. Den kan minne litt om bøkene til Erica James, der vennskapet mellom unge og eldre er sentralt.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2016

Fleire bøker av Katherine Webb finn du HER.

Sitat

«Gåten» av Jessie Burton

Éin kommentar

Boka er sponsa av Font forlag

Det hender eg av og til får meg nokre overraskingar. Ofte kjem dei i form av bøker i postkassa, noko som var tilfellet her. Allereie i mars dukka den opp, men med eksamen og skule hamna den i ein haug med andre bøker på den alltid like lange leselista. Eg plukka den ganske tilfeldig ut av bunken fordi eg lengta etter ein roman – ein med litt lengde og god handling, utan for mykje kjærleiksdrama i. Etter at eg plukka boka opp, har eg knapt lagt ho i frå meg. Ordet «oppslukt» er faktisk for svakt å bruke.

Historia startar i London i 1967. Odelle, ei eksotisk mørk og karibisk jente, er lei av den intetsigende jobben på skobutikken ho arbeider på. Ho vert letta og lukkeleg når ho vert ansett på The Skelton, eit kunstgalleri. Ho vert fascinert av sjefen sin, Marjorie Quick, ei ganske unik karrierekvinne av si tid. (Dersom du har likar Mad Men, trur eg du òg vil like denne delen av boka, den er så godt skildra!) I eit bryllup møter ho Lawrie, ein kvit overklassegut. Han viser henne eit maleri han har arva av mora, og ho tek det med for å vise det til sjefane sine. Det viser seg ganske raskt at maleriet er heilt spesielt, og har ei ganske myteomspunnen og godt skjult fortid – og korleis kan det ha seg at mora til Lawrie eigde eit slik mesterverk?

I 1936 møter vi Olive som bur i Spania med si engelske, mentalt sjuke mor og sin tyske far. Ho er eit sjeldan stort kunsttalent, men tør ikkje fortelje foreldra at ho er komen inn på kunstskulen Slade. Livet hennar endrar seg likevel brått når søskenparet Isaac og Teresa dukker opp og byrjar å arbeide for den vesle familien hennar. Isaac er ein veldig politisk type med sterke meiningar, og Teresa er ei ganske hard og einsam ung kvinne. Dei tre unge menneska er alle saman gode venner, heilt til Teresa begår eit mislukka forsøk på å hjelpe Olive å få vist fram kunsten sin. Etter det, er det ingenting som vert det same att for nokon av dei.

Språket til Jessie Burton er verkeleg spektakulært godt! Det gnistrar og brenn og er så fantastisk originalt. Det er ei rein glede å lese. Detaljane i språket, i sjølve forteljinga av historia er så… nøyaktige. Dei er noko for seg sjølv, heilt fritt for klisjeer og plattheitar. Eg har eigentleg ikkje ord. (Bortsett frå dei 453 orda dette innlegget består av!)

Dette er kanskje den beste historiske romanen eg har lest nokon gong. Les den! For meg var dette ei reise like magisk som det praktfulle omslaget hintar om at det skulle bli.

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Levende og døde» av Han Kang

2 kommentarar

Boka er sponsa av Pax forlag

Eg må innrømme at eg var litt nervøs for å begynne på boka; eg var bekymra for at den skulle vere for innvikla, for historisk, for politisk. Men du og du, som sidene berre fauk, og historia flaut av gårde for eiga maskin. Noko så magisk! Korleis kan eit så grusomt tema (Gwangju-opprøret i 1980) – så blodig, råtnande og livlaust – skildrast så poetisk som dette?

Boka er delt opp i seks delar (pluss ein epilog), som alle har ulike vinklar. I den første delen, Ungfuglen (1980), er fortalt at Dong-ho, ein unggutt som jobbar på eit slags likhus. Mengda lik aukar kvar dag, men likevel finn han ikkje vennen sin, Jeong-da. Denne delen er skriven i du-form, og det er som å vere vitne til noko overnaturleg som snakkar til eit menneske; som gjenfortel historia hans til han. Det er sterkt, det er dramatisk. I del to, Svart pust (1980), skjønar vi kvifor: det er Jeong-da som snakkar – eller rettare sagt sjela hans – medan han klamrer seg til den døde kroppen sin. No skal eg ikkje avsløre resten av boka for deg, så eg skal oppsummere kort ved å seie at dei neste fire delane og epilogen handler om korleis menneska blei påverka av opprøret i ettertid, fleire tiår etter. (Epilogen verkar forresten veldig sjølvbiografisk.) Det handler om tortur, om sensur, om demonstrasjonar.

Det er så mange perfekte setningar i denne boka: Hvis en sjel har forlatt kroppen, hvordan kan den så åpne øynene og se på oss? Hallo, prøv å fortelje meg at denne setninga ikkje sug deg inn!? Romanen brettar seg liksom ut for deg, og boka opnar seg (pun intended). Enkelte delar gjer fysisk vondt å lese, så gode er bileta Han Kang har skapt. Det er så gripande! Boka vil kreve litt av menneskelegdomen din, den vil kreve mykje av intelligensen din og litt av samvitet ditt, men det er så verdt det. Hurra for slik skrivekunst!

Forlag: Pax
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Han Kang finn du HER.

Sitat

«Silkehandlerens datter» av Dinah Jefferies

Boka er sponsa av Vigmostad & Bjørke

I sommar har eg satt meg som mål å lese mange romanar med handling frå andre land, og sidan «dameromanar» er min guilty pleasure (kan ein kalle det guilty pleasure når eg konstant skriv om slike bøker her på bloggen?), vart eg ikkje skuffa når eg oppdaga kor mange av årets utgivelser som har handling frå eksotiske land. Denne historia er frå Vietnam, frå då franskmennene hadde kontrollen i landet. Femtitallet, altså. Og tilfeldigvis den historiske epoken eg liker best.

Nicole har aldri heilt kjend seg heime i familien sin. Ho er halvt fransk, halvt vietnamesisk. Mora hennar døydde i barsel med henne, og faren og storesystera Sylvie klandrar henne for det, på sitt eige vis. Nicole ser like fullblods vietnameser ut som mora, medan Sylvie har dei franske trekka til faren. Ho veit ikkje heilt kor ho høyrer heime. Når faren trekk seg ut av bedrifta si, gir han alt til Sylvie, medan Nicole berre får ein gamal og nedlagt silkebutikk. Nicole føler seg blodig urettferdig behandla, men det er ikkje dette som verkeleg øydelegg forholdet til faren og systera – det er det ho ser den kvelden under ballet.

Dei første nitti sidene tenkte eg at dette kom til å bli ei kjempekjedeleg bok, som ikkje var original på ein flekk. Det var berre ei einsam jente som kjende seg utanfor og så forelska seg. Men på side 96 forandra alt seg (men ikkje gjer noko så teit som å lese den sida først). Vidare utvikla det seg ein dramatikk, og det var verkeleg ei velskriven historie.

Eg har nettopp lese dei to fyrste bøkene av De syv søstre av Lucinda Riley, og tenkte fleire gonger at «bakgrunnshistoriene» i bøkene med fordel kunne vore sine eigne romanar. Og tenk, så fikk eg akkurat det eg ville ha i denne! Ein historisk roman utan hopping mellom to generasjonar – noko så sjeldan i desse dagar. Så om du har tenkt i samme baner som meg, at den historiske delen av Rileys romanar er dei beste, så er denne boka verkeleg noko du ikkje vil gå glipp av.

Forlag: Vigmostad & Bjørke
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Mens vi venter på Bojangles» av Olivier Bourdeaut

Éin kommentar

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Litterære referanser er dei beste referansene, og ein treng vel ikkje ha studert litteraturvitenskap for å dra kjensel på tittelen. Tittelen viser til Mens vi venter på Godot av Samuel Beckett, eit absurd teaterstykke. I starten av boka står det at denne boka er hans sanne historie, full av løgner, «på både retten og vrangen». Så det verker jo ganske så passande! (Og viss du lurer, er det ikkje den ekte historia om livet til Bourdeaut.)

For ein gong skuld skal eg avsløre nesten alt som skjer i boka, av to grunnar: handlinga er ikkje det viktigaste her, men måten den blir fortalt på; og alt eg avslører står uansett på baksida. Boka handler om ei veldig unik kvinne. For sonen hennar verkar ho fantastisk, morsom, vakker og perfekt, der ho gjer akkurat slik ho vil, gir blaffen i konvensjoner og forpliktelser. For mannen hennar, med sin unike humor, trudde lenge at ho berre var like eksentrisk som han. Men når skattevesenet er på døra (etter at han har tatt nokre snarveier for å kunne forsørge og ta vare på kona og sonen), set ho fyr på huset og blir innlagt. Etter ei stund innesperra, arrangerer dei ei falsk kidnapping for å ta henne med til Spania for å fortsette det ville livet deira.

Boka er ei rørande historie, fortalt på ein utruleg unik måte som vekslar mellom naivitet og djup innsikt. Den fremstiller utan tvil temaet rundt mentale sjukdommar på ein ny måte. Det er ei fin, lettlest og kort bok, som utgjer sjarmerande lesing.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«I gode og onde dager» av Gill Paul

Éin kommentar

Boka er eit førhandseksemplar frå Aschehoug forlag

Etter å ha lest mykje original engelsk litteratur i det siste, følte eg at eg ville ha noko lettare å lese på. Basert på omslaget tenkte eg at dette ville vere noko eg berre kunne dykke ned og forsvinne i. Og eg kan helse og sei at boka raskt sugde meg inn. Og så er det så deilig at når ei bok først gjer det, så er den sånn fem hundre sider lang og det kjennest som om den aldri skal ta slutt.

Handlinga i romanen er basert på ekte historie: Under fyrste verdskrig møtte den nest eldste dottera til den russiske tsaren ein soldat ho forelska seg i. Ho pleide han som sjukepleier etter at han blei skada ganske tidleg under krigen. Dei utviklar raskt varme kjensler for kvarandre, til trass for at han er eit stykke under hennar stand. Gill Paul skriv sjølv at denne boka tek for seg kva ho ser for seg hendte etter revolusjonen i 1917, då ho ikkje kunne få seg til å tru at soldaten Dmitrij svikta storfyrstinne Tatjana.

Eit av dei store spørsmåla i europeisk rojale historie har jo vore om Anastasia overlevde (sidan liket av henne blei funne mykje seinare, då ho blei begravd på ein annan stad enn resten av familien). Denne boka tek utgangspunkt i den same idéen: Kva viss Tatjana overlevde, takka vere Dmitrij? Vidare byggjer Paul romanen opp med oldebarnet til Dmitrij, Kitty Fisher, som nettopp har gått frå ektemannen sin og forlatt Storbritannia til fordel for bestefarens hytte i ein skog utanfor New York.

Eg har lest forunderlig lite skjønnlitteratur med handling frå Russland, så eg antar eg kan krysse det av på lista. (I sommar har eg nemleg store planar om å lese mange romanar satt til eksotiske land.) Det er jo eit ganske fascinerande land (og historia om revolusjonen og drapet av tsaren og familien hans har alltid interessert meg), som har røtter både i det orientalske og europeiske. Det er rett og slett eit vanvittig bra bakteppe for romanen. (Og så er det veldig historisk korrekt, nesten overveldande truverdig.)

Til slutt må eg berre legge til at dette var ei fantastisk bok. Om du trur Lucinda Riley er bra, er det berre å gyve laus på Gill Paul: dette er endå betre.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Gill Paul finn du HER.

Sitat

«The Handmaid’s Tale» av Margaret Atwood

2 kommentarar

Eg plar eigentleg ikkje å blogge om klassikarane eg les, hovudsakleg av to grunnar; 1. Då ville bloggen bli overfylt, og 2. Dei treng stort sett ikkje mine omtaler for å bli lest. Eg gjer av og til unntak, og dette er eit av dei. (Eit anna er Alkymisten av Paulo Coelho.) Denne boka er jo blitt ein moderne klassiker, og etter valget i USA har dystopiske romanar (som denne) blitt kjempepopulære.  Boka slo meg rett i bakken. Og så har det heller ikkje skada at HBO har laga ein serie basert på boka. (Traileren for serien er grunnen til at eg fekk opp auga for boka, og så klart må eg jo lese litteraturen bak fyrst.)

Etter århundrets lengste intro om kvifor eg les ei bok, skal eg fortelje kva boka handler om. Vi er ei framtid (vel, framtid for 1985), der kvinner er underlegne. Vi er i Gilead, som USA no heiter. Gilead er ikkje eit demokrati, men eit teokrati – dei religiøse styrer. Alle i samfunnet anten er eller tvingas til å vere religiøse, eigentleg godt over grensa til ekstremisme. Folk blir angitt, drept, sendt vekk, straffa. Regjeringa påstår at dette samfunnet beskytter kvinnene; valdtekt er lik dødsstraff, og ved å måtte dekke seg til oppmuntrer ikkje kvinner til å bli valdtekne, heller (ja, det provoserer). I dette samfunnet møter vi Offred, som er «tjenerinne». Ho er fruktbar, og blir dermed sendt rundt til ulike kommandører for ei viss tid av gongen, for å prøve å bere fram borna deira, i ei tid der kvinner (og menn, men det er kun kvinner offisielt) stort sett er sterile eller får «unbabies», misfostra born. Ho fortel si historie, om korleis livet hennar var før og korleis det er no.

Det som sette spissen på heile boka for meg, var blandinga av det veldig moderne (igjen, moderne for 1985) og det gamaldagse ved tjenerskap, religiøsitet og heildekkande klede med slør. Det er heilt forbløffande kor aktuell og truverdig denne boka er, 32 år etter at den fyrst kom ut. Det er sterk lesning, så provoserande som du kan få det, og gir deg mykje å tenke på. Og kan vi faktisk tenke litt på det samfunnet som er skildra her, og sjå godt på oss sjølve? Er det slik vi vil bli? (Det triste er at det er fullt mogleg at samfunnet vårt utviklar seg i denne retninga, om vi ikkje passar på.)

Forlag: Vintage
Utgivelsesår: 1985

Fleire bøker av Margaret Atwood finn du HER.

Sitat

«OG» av Veronica Salinas

Dette er ei ganske spesiell ungdomsbok. Den handlar om ei ung jente som reiser til Noreg frå Argentina for å vere au pair i Fredrikstad. I Fredrikstad blir ho sendt på norskkurs og lærer seg.. vel, å snakke norsk. Ho trives ikkje hos familien ho bur hos, og sakner heimlandet sitt sårt. Boka veksler mellom å vise oss korleis ho har det i Noreg og korleis ho opplever kulturen, og minner frå barndommen i Argentina. Eg-personen ynskte nemleg ikkje å flytte, men det politiske klimaet i Argentina gjorde det umogleg å bli der.

Det er ei lettlest bok som gir eit fint perspektiv på korleis det er for immigrantane som skal tilpasse seg kulturen og språket vårt. (Og det kan eg skjøne at ikkje alltid er like lett, vi nordmenn kan vere ganske sære.) Det eg ikkje skjøner, er kvifor dette er ei ungdomsbok? Den kan då vitterleg bli lest av både unge og gamle! Ta det som ei oppfordring.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Brødrene fra Iron House» av John Hart

Etter å ha lest Syndenes forlatelse, simpelthen måtte eg jo berre grave fram dei andre bøkene eg hadde liggande av han. Dei ser jo relativt normale ut, men pokker så mykje drama det er inne i desse bøkene!

For over tjue år sidan flykta Michael frå barneheimen, og etterlot veslebroren Julian der på grunn av eit brutalt drap. I New York klarte Michael å bygge seg opp eit liv i mafiaen, men etter to tiår som drapsmann vil han ut; han har funne kjærleiken og gjort henne gravid. Men i mafiaen er det ikkje noko «ut av dette livet»; det er «bli» eller «bli drept». Og før han nesten sjølv veit ordet av det, er han på rømmen og har tatt med seg kjærasten (som ikkje er heilt nøgd med å nettopp ha sett han skyte på folk, etter å ha trudd han var ein fattig student). Han blir gjenforeint med Julian, og dratt inn i eit helvetes leven.

Dette er ein heidundrandes thriller, slik som dei andre bøkene hans, med eit så utrulig nøye gjennomtenkt plott som berre slår deg ut. Når du les denne boka (som er veldig lettlest), er det som å sjå ein film. Alt er så godt skildra, historia berre flyt av gårde. Om du ikkje har lese bøkene til Hart enno, har du mange timar med andelaus spenning i vente!

Forlag: Font
Utgivelsesår: 2012

Fleire bøker av John Hart finn du HER.

Sitat

«Den fordømte friheten» av Kaja Melsom

Boka er eit leseeksemplar frå Norli

Den fordømte friheten

Dette er ei slags salig blanding av dokumentar, sjølvhjelpsbok (unnskyld, sjølvutvikling) og essay. Den minner meg veldig om Sapiens av Yuval Noah Harari, på måten den er skriven på. Lettlest, forståelig og ganske så konkluderande. Melsom vert til tider litt moraliserande og påståeleg, men det meste ho legg fram er – i alle fall for meg – forståelege og fornuftige argument.

Denne knøttlille boka tek altså for seg «selvrealiseringstyranniet» i dagens samfunn. Altså det at alle skal vere så kreative, jobbe for seg sjølv, finne den store kjærleiken (som skal få blodet til å bruse heile livet), og ikkje minst vere unike. Blir vi nokon gong bra nok? Viktige nok, spesielle nok? Uunnverlige? Svaret er jo ganske enkelt: NEI.

Dama er altså filosof, men ikkje la det skreme deg. Boka går fint an å lese om du aldri har opna ei filosofibok eller teke EXPHIL på universitetet. Ved bruk av kvardagssituasjonar og konkrete eksempel viser Melsom korleis vi sakte, men veldig sikkert øydelegg for oss sjølve. Dette temaet er jo noko eg faktisk tenker ganske mykje over: Kvifor er vi alle så deprimerte for tida? Kva er annleis no? Kvifor blir det ikkje betre? Måten Melsom setter «for mykje fridom» som kjerna for dette er ganske interessant, og har i alle fall gitt meg ein del svar, og eit nytt spørsmål eller to. Og eg anbefaler også deg å lese denne medan du venter på at den nye boka til Harari skal bli omsett til norsk.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Nattafortellinger for rebelske jenter» av Elena Favilli & Francesca Cavallo

Éin kommentar

Boka er sponsa av Cappelen Damm

Det er på tide å springe til barneavdelinga på din lokale bokhandel og kjøpe ei barnebok. Ei bok full av hundre godnatthistorier for rebelske jenter. (Men ikkje gløym å lese den til gutane dine òg.) Denne boka inneheld 100 enkle biografiar om ekstraordinære jenter og kvinner, og tilhøyrande 100 ulike illustrasjonar. Og det er ikkje berre det at boka er så himla fin, det er tanken bak den! Det er så utrulig viktig å få fram kvinnene som har endra verda. (Og ikkje kom med «men skal ikkje vi ha ein om menn òg?», for – unnskyld språket – piss meg i øyret. Som om ikkje 99% av alle historiebøker skrivne før 1950 kun fortalte om menn sine bragder.)

Boka inneheld historier om kvinner frå mange forskjellige land, og illustrasjonane som er spesiallaga til boka er laga av seksti ulike kvinner, også frå ulike land. Boka er ein hyllest til kvinner, og kva vi har gjort, sjølv når alle sa at det ikkje kunne gjerast (av kvinner, altså). Her er dronningar, piratar, matematikarar, dansarar, fjellklatrarar, politikarar og you name it. For veit du kva? Du kan faktisk bli akkurat kva du vil – jente eller gut. Eller begge deler.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«Siste mann i tårnet» av Aravind Adiga

Éin kommentar

Siste mann i tårnet

For ein skremmande og fantastisk roman dette er! Siste mann i tårnet tar for seg menneska sin grådighet, og kor langt enkelte er villige til å gå for å få det dei vil ha – sjølv om dei kanskje ikkje visste at dei ville ha det før dei ikkje kunne få det. Det er ei bok om dei vi gløymer i samfunnet, og vår modernisering av det.

Handlinga i denne historia er lagt til ein litt fattig del av Mumbai, i eit borettslag kalt Vishram Society tårn A. Masterji har budd i denne blokka i tretti år, og er godt likt og respektert av naboane sine. Dei ser på han som ein «engelsk gentleman» som står i mot utbyggjerkongen Dharman Shah som vil kjøpe ut beboarane og byggje luksusleiligheter. Men når naboblokka, Vishram Society tårn B, vert solgt, og bebuarane i tårn A ser kva naboane deira flyttar vidare til, får pipa ein annan lyd. Ein etter ein vil dei selje, og ein etter ein prøver dei å overtale Masterji til å gjere det same. Dessverre for dei andre bebuarane, har den pensjonerte læraren ingen planar om å selje heimen sin, der han budde med kone og barn i så mange år.

Dette er ein storslagen roman, som vil dra deg inn. Sidene føyk avgårde, sjølv om den heller slake spenningskurva ikkje skulle tilseie at dette var ein pageturner. Det er ei ganske dramatisk historie, lagt til eit fargerikt, men moderne India. Du vil ikkje bli skuffa!

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2012

Sitat

«Paganinikontrakten», «Ildvitnet» og «Sandmannen» av Lars Kepler

Tidligare i vinter skamroste eg den fyrste boka i serien om Joona Linna, Hypnotisøren, og skreiv som sant var at når eg starta på den ein kveld, så las eg sju timar i strekk og satt oppe til klokka to. Så å skulle starte på bok nummer to, det var skummelt. No var lista lagt ganske så høgt. Men trur du pokker ikkje ekteparet «Kepler» sveva over stanga med glans??

Paganinikontrakten

For Paganinikontrakten var absolutt like spennande som bok nummer ein, sjølv om her var meir politiarbeid og mindre hobbyetterforskning. Denne gongen var tema som politikk, ulovleg sal av våpen og afrikanske borgarkrigar sentrum i historia.

Etter å ha blitt født og oppvokst i eit kvinnefengsel i El Salvador, er Penelope Fernandez no eit høgt respektert menneske i det svenske samfunnet, og i ein alder av berre tjuefire år har ho fått mykje merksemd som pasifist og fredsforkjemper. Etter ein heftig tv-debatt, dreg ho på båttur med kjærasten Bjørn og veslesystera si, Viola, som slenger seg med for å kome seg litt unna etter å ha slått opp med sin kjærast. Båthygga får ein brå slutt når Penelope kjem inn i lugaren sin etter eit kort stopp og finn Viola død i si eiga seng. Sittande. Når ho oppdager mannen som prøver å drepe Bjørn i vatnet mellom båten og land, set panikken inn. Penelope og Bjørn må rømme for livet.

Samstundes i Stockholm, vert forretningsmannen Carl Palmcrona funnen død i sin eigen heim, og det viser seg å vere eit høgst merkverdig sjølvmord. Joona prøver å få jobben som etterforskningsleder, men det skipet er segla, så i staden heng han seg på Saga Bauer i Sikkerhetspolitiet. Der finn han etterkvart ein samanheng mellom Palmcronas død og forsvinninga til Penelope og Bjørn, som får større konsekvenser enn det svenske politiet kunne drøymd om.

Språket er så godt at det nesten gnistrar av sidene når du blar, kapitla er korte og råspennande, og det svenske ekteparet hoppar bukk over klisjeane. Det er rett og slett berre himla bra, og skamrosen av krimserien må jo berre fortsette der han slapp etter den fyrste boka. For det er jo faktisk ei knallbra bok når du tenker at du skal lese eit kapittel på morgonkvisten (eller kvist og kvist, klokka ni), og når du sjekker klokka igjen er den ti på halv tolv, og det kjennest ut som om berre fem minutt har gått. Skummelt.

Ildvitnet

Ildvitnet er den tredje boka i serien om Joona Linna, og sjølv om den ikkjer nøyaktig like fengande som dei to første, har den andre aspekt som gjer at boka likevel får nærmare toppkarakter hos meg. For det fyrste held Kepler på trenden om å synleggjere psykiske lidingar i samfunnet og utnytting av desse, det handler om barn (og det er helt jævlig kva enkelte menneske kan få seg til å gjere med og mot barn). Og så får vi veldig mykje av spenninga frå privatlivet til Joona, og eg gler meg til å sjå utviklinga av denne.

Det har skjedd to mord på ein institusjon for psykisk sjuke unge jenter, Birgittagården. Ganske brutale mord, utført med stump vald mot hovudet som rammar ein av jentene og den femti år gamle nattevakta Elisabet. Joona Linna er under interetterforskning, og vert sendt som observatør. Men sta som han er, blandar han seg inn der han kan. Det viser seg at den einaste som manglar på Birgittagården er ein av dei nye elevane, Vicky. Når Vicky på rømmen stel ein bil og køyrer ut i elva, oppdager ho at at det sit ein fire år gamal gut i baksetet, og plutseleg er ho drapsmistenkt og ettersøkt for kidnapping.

Sandmannen

Som nevnt ovanfor har det dukka opp små biter frå privatlivet til Joona, og det er vel det denne boka handler om. Ikkje at Joona gjer så veldig mykje ut av seg i plottet, det meste av arbeidet er lagt på Saga Bauer, som går undercover inn til Jurek Walter. Jurek vart sendt på psykiatrisk isolat for tretten år sidan, av Joona. Det var nokon ganske sjuke ting han hadde gjort, blant anna kidnapping. Og ut av det blå dukkar eit av ofra opp att, Mikael Kohler-Frost. Han kan ikkje hugse å ha rømt, og han held på å døy av legionella. Han fortel av systera var fanga saman med han, og basert på Mikael sin tilstand, skjøner Joona og kollegane at dei må handle raskt dersom Felicia Kohler-Frost skal bli funnen i live.

Eg har sett mange kommentere at dette er favoritt-Kepleren deira, men det skjøner eg helt ikkje. Altså den var knallbra og spennande, men eg klarte jo faktisk å legge den frå meg frå tid til anna. Og så synest eg den ikkje var like kreativ som dei andre, eg følte løsninga var litt juks. Du hadde kun eitt hint på kva løysinga kunne vere, men ja. Litt juks var det, i alle fall i følge «gode krimregler». Men eg skal la det gå, for epilogen var berre WHAT. Eg har jo femte bok liggande her, men den må nesten vente litt.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: Paganinikontrakten (2011), Ildvitnet (2012), Sandmannen (2013)

Fleire bøker av Lars Kepler finn du HER.