Familie

Sitat

«What If It’s Us» av Becky Albertalli & Adam Silvera

Leseeksemplar

I tilfelle det ikkje har vore skikkeleg openbert, så elsker eg YA. (Som er litt annleis enn det vi kaller ungdomsromaner, det er ikkje heilt det same.) Young adult-bøker. Og spesielt om unge homofile med kaotiske liv (det er så ekstremt mange fine og velskrivne kjærleiksromaner om skeiv ungdom, og eg veit ikkje heilt kvifor, men det får meg alltid i godt humør). Eg har vore ganske sjuk i det siste og knapt orka å lese på tre-fire veker, så eg håpte at denne her skulle få fart på lesinga og humøret. Og er det forfattarar eg stoler på for lettleste, sjarmerande og medrivande bøker, så er det nettopp Albertalli og Silvera – og når dei to slår seg saman …?!

Arthur er i New York for sommeren, som praktikant i moras advokatbyrå. Og han kjeder seg eigentleg, og er stressa. Foreldra krangler konstant, ting har vore rare mellom han og bestevennane sidan han kom ut som homofil og jentene på jobben er ikkje interessert i ein sekstenåring til venn. Ben har budd i New York heile livet, og har ein mykje kjipare sommar. Han har gått gjennom eit kjipt brudd med sin første kjærast, og er i tillegg stuck på sommerskule, attpåtil med eksen. Han er på vei til posten for å sende ein pakke, då han møter på Arthur. Men så blir dei dratt frå kvarandre i ein flash mob (for det er jo New York …), og dei aner ikkje korleis dei skal møtast igjen. Og er det meininga at dei skal møtest igjen? Skjebnen har i alle fall planer …

Dette er ei kjempefin og søt bok om vennskap, kjærleik, store og små gester og ikkje minst det å jobbe for eit forhold. Det var kanskje det eg likte best med boka, at det ikkje var så mykje fokus på happily ever after, men kanskje meir på kor mykje arbeid og kjærleik som ligg bak forhold, både av det romantiske og det vennskapelege slaget. Og kva er eigentleg verdt mest av dei to? Eg anbefaler dette samarbeidet like høgt som eg anbefaler dei individuelle bøkene til forfatterane; altså veldig!

Forlag: Simon & Schuster
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Becky Albertalli finn du HER.
Fleire bøker av Adam Silvera finn du HER.

Sitat

«Moxie» av Jennifer Mathieu

Leseeksemplar

Moxie hadde eg fått anbefalt frå fleire hald før eg plukka den opp, og med åra har eg blitt veldig skeptisk til bøker som blir skrytt opp i skyene, for eg blir alltid skuffa. Så eg starta å lese, iskaldt og forberedt på det verste. Og for ein gongs skuld gjekk det altså min vei, for eg endte opp med å like boka kjempegodt.

Vivian er ei typisk flink, grei og snill pike. Ho er pliktoppfyllande til fingerspissane, har ein liten venninnegjeng og gjer alle leksene sine. Vivian er den rake motsetninga til mora si, som i sin ungdom var ein opprørsk tenåring og ihuga feminist. Men ein dag finn Vivian nokre bilder frå moras ungdom, og ho blir så inspirert. Og mest av alt blir ho sint; sint på dei kjønnsdiskriminerande kleskodene, favorisering av gutane sitt fotballag over jentenes, gutanes ekle behandling av jentene på skulen. Så i vilt raseri lager ho ei fanzine kalla «Moxie» (eit slags blad) der ho auser ut sinnet sitt og ber jentene stå opp mot urettferda. Det blir starten på ein revolusjon.

Karakterane er fine, om enn litt stereotypiske. Jentene passer inn i typiske former, men er likevel veldig komplekse og støtter kvarandre, som jo er temaet i boka. Gutane og mennene derimot er anten heilt fantastiske, eller tvers gjennom onde. Det er jo for å få fram eit poeng, men akkurat den biten bør ein vere litt forsiktige med, tenker eg – det er ikkje hjelpsomt om feminisme og mannehat vert miksa for tett. Mathieu klarer likevel å jobbe seg litt inn der på slutten, og drar inn litt meir «normale» mannfolk.

Tempoet i boka er ikkje så veldig høgt, og i starten tenkte eg at det gjekk litt treigt, men så gjekk det opp for meg halvvegs ut i boka at det føltes nesten underlig naturlig og truverdig. Det var jo fortsatt spennande og mykje opp og ned, men det blei faktisk realistisk nok til at det kunne ha skjedd. Og ikkje berre realistisk (for dessverre er jo enormt mykje av innhaldet i boka altfor realistisk), men det var inspirerande òg. Alt i alt ei veldig god ungdomsbok, med nokre gode og viktige poeng for ungdommen (og vaksne); vi kjem mykje lenger om vi støtter kvarandre i stedet for å konkurrere med kvarandre; vi kan få til endring om vi står saman; og sist men ikkje minst, er det fortsatt mykje i samfunnet som faktisk MÅ endrast på. Absolutt ei bok å anbefale!

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Kinderwhore» av Maria Kjos Fonn

Éin kommentar

Leseeksemplar

Kinderwhore er så himla vond lesning. Og vond lesning er viktig, eg trur det er ganske naudsynt å lese god litteratur om grusomme ting i blant. Det er viktig at vi får pirka borti fordommene våre og ideane vi har om andre menneskes liv. Historia Kjos Fonn legg fram her er ikkje banebrytande – voldtekt er vel noko av det vanlegaste og eldste som eksisterer – men konteksten gjer det ekstra fælt. Vi har ein seksualisert kultur, og barn veks opp så mykje raskare, alle ser alt vi gjer, vi har tilgang til heile verden med eit klikk. Å navigere seg fram her åleine, det er omtrent umogleg. Å lese denne boka bør definitivt sette i gang nokre tanker hos leseren, og du bør bli sint.

Charlotte har ein ganske vond barndom. Ho bur åleine med mora si, men lærer raskt å ta vare på seg sjølv og bli sterk. «Sterk» for Charlotte er å slå først. Plage dei andre ungane før dei plager henne. For Charlotte er angrep det beste forsvar – spesielt sidan det ikkje er nokon andre som forsvarer henne. Ho kler av seg før ho blir avkledd, sprer beina før dei blir skilt med makt, ruser seg før ho blir dopa ned, øydelegg seg sjølv før nokon andre får moglegheita. Ho veks opp seksualisert, voldtatt, rusa, avskilt frå kroppen sin, tom i kropp og tom i hovud. Ho veks opp åleine.

Perspektivet i boka er som hever den over all liknande litteratur. Sjølv om boka er skriven i fortidsform, så møter vi barnet Charlotte som eit barn. Vi møter tolvåringen, som ikkje vil (eller kan) innsjå at ho blir misbrukt og voldtatt. Forsvarsmekanismene er skrudd på, og vi møter ei ufyselig og ubehagelig jente som legg seg etter kjærasten til mora, og deretter går på skulen og skryt av at ho har hatt sex med ein eldre mann. Etter kvart som ho veks til og livet endrer seg, endrer synsvinkelen seg òg. Ein misliker henne, synes synd på henne, er sint på henne, tilgir henne og heier på henne. Det er som å vere inn i eit eige univers når ein les denne boka, ein blir nesten Charlotte. Og det er faen så vondt.

Alle bør lese denne boka. ALLE. I tillegg til å vere ei god og veldig lesbar bok med sterkt innhald, seier den så utruleg mykje om dagens samfunn. Ein kan lære så enormt mykje frå denne boka, kanskje litt om andre, men mest om seg sjølv. Du som les dette: er det du som eig kroppen din?

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Leksikon om lys og mørke» av Simon Stranger

Leseeksemplar

Denne boka, saman med Trude Marsteins siste roman, er vel høstens mest lese og omtalte romanar. For dei fleste nordmenn var vel kanskje Stranger eit nytt namn, men eg las Det som en gang var jord for eit par år sidan, og likte den veldig, veldig godt. (Og kanskje betre enn denne.) Denne her lev kanskje ikkje heilt opp til hypen (og det er vel det evige problemet med hype), men den var likevel ganske god.

Dette er ein sjølvbiografisk og biografisk roman. Simon Stranger skriv i eg-form, om seg og sin jødiske svigerforeldre. Han skriv òg om Henry Rinnan, ein norsk dobbeltagent som tok livet av mange, mange motstandsmenn i ein kjeller i Trondheim. For Stranger oppdaga ein dag at svigerfamilien hans hadde vokst opp i akkurat dette huset, og at oldefaren til kona hadde blitt drept i ein arbeidsleir på ca samme tid.

Vi følger Henry Rinnan heile barndommen, oppveksten og livet som tysk agent, og vi får eit komplett bilete av mennesket. Det skal Stranger ha, at uansett kor grusom Rinnan var, så får han fram at han var ikkje fødd slik. Han vart slik, og kven si skuld det var, det er diskutabelt. Vi følgjer òg historia til Strangers svigerfamilie, i litt tilfeldig rekkefølge. Eg skulle veldig gjerne hatt eit slektstre i starten av boka, for det var litt vanskeleg å henge med, spesielt i starten.

Eit ekstra fint (og ambisiøst) grep – i tillegg til oppbygginga som eit leksikon – er at vi følgjer Strangers skriveferd og prosjektet. Det er spesielt, men han får det til å fungere. Det er som sagt litt vanskeleg å henge med i starten, litt rotete, men siste halvdel av boka er veldig god. Ikkje årets beste roman for min del, men absolutt eit solid stykke litteratur.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Simon Stranger finn du HER.

Sitat

«Tre kvinner» av Mari Ann Augestad

Leseeksemplar

Tre kvinner er ei sterk, truverdig og gripande historie om ein oppvekst forma av to veldig ulike kvinner, og ei skildring av ein livslang kjærleik.

Maria sin oppvekst var prega av kvinner. Menna i livet hennar var stort sett svake, usynlege, eller ikkje til stades. Mora var der, og mormora var der absolutt. Mormora: gamaldags, dømmande, uavhengig og kristen. Mora: kunstnerisk, lett til sinns, roleg og optimistisk. Og Maria: fanga i midten, usikker på om ho har takla vaksenlivet rett, då ho gjekk glipp av så mykje som ung. No mimrer ho tilbake, kanskje i frykt for å bli like dement som mora og mormora vart på det siste? Ho er absolutt ikkje interessert i framtida si, for henne er den ikkje viktig – i alle fall ikkje like viktig som historia og røttene hennar, som gjorde henne til den kvinna ho er i dag.

Boka er velskriven, lettlest med korte kapittel og veldig gripande. Eg trur det er fleire enn meg som kan kjenne igjen familiemedlem i skildringane, kanskje spesielt skildringane av farmora og dei mest distanserte forholda (som til broren og hans familie). Det treff ei nerve, i alle fall hos meg.

Dette er den første boka eg les frå flunkande nye Gloria forlag, og eg skal straks kaste meg over nummer to. Det er forresten veldig spennande (og lovande) at Gloria starter med å utgi nye stemmer, og ikkje karre seg til topps med kjendisforfattarar her og der. Det fungerer jo! Kvalitet er det som fungerer i lengda, og det er absolutt kvalitet vi snakker om her. Om du ikkje har lest boka enno, gled deg!

Forlag: Gloria
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Himmelfall» av Kari F. Brænne

Eg har gleda meg så intenst til å lese denne boka. Frå eg var lita har eg vore ganske besatt av skjebnen til Romanov-familien. Eg hadde mange ulike bøker om Anastasia, såg Disney-filmen og hadde ei lydbok med ein litt annen versjon. I tillegg har vi nokre russiske familievenner, og eg har rett og slett alltid vore fengsla av historia. I fjor sommar las eg ein roman av Gill Paul, I gode og onde dager, som baserte seg på ideen om at det ikkje var Anastasia som overlevde (som dessverre er avkrefta), men systera Tatjana. Himmelfall tek i grunn for seg samme historie, men Brænne forestiller oss at det var den tredje søstera, Maria, som overlevde. (Stakkars Olga, når skal den fjerde og siste systera få si bok?)

I 1918 vart den russiske tsarfamilien Romanov brutalt drept etter lang tids fangenskap. Landet var ramma av en dobbelrevolusjon og fyrste verdskrig, og tsaren klarte ikkje kontrollere riket eller undersåttane sine lenger. Heile familien døydde, unntatt Maria. (Her altså, på ekte døydde ho saman med dei andre.) Ho fekk hjelp til å rømme, og overlevde. No er ho 112 år gamal og bur i Barcelona. No fortel ho historia om oppveksten sin og revolusjonen til ein norsk forfatter som er på besøk, før det er for seint.

Vi veksler mellom den uvanlege oppveksten hennar, familieforhold, fangenskapet, revolusjonen og livet på rømmen. Det er ein skikkeleg god miks av knallharde fakta, myter og rykter og skire løgna. Rett og slett altopplsukande.

Dette er ein murstein på 712 sider, og det er ingenting eg liker bedre enn gode bøker som aldri tar slutt. FAN-TAS-TISK. Denne var så sjukt god, den kunne vore dobbelt så lang for min del. Det er sjeldan eg anbefaler bøker så heilhjarta, men eg har absolutt ingen kritikk til boka, berre eit ynskje om meir. Eg skulle gjerne hatt ei bok om tida etter revolusjonen og fram til ho flytta til Barcelona. Eg må vite kva som hendte. BRÆNNE, EG MÅ VITE!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2015

Sitat

«Little Fires Everywhere» av Celeste Ng

Little Fires Everywhere er noko av det beste eg har lest på ei stund, spesielt innanfor romamnsjangeren. For på ein måte – og eg veit ikkje korleis eg skal få dette til å ikkje verke kjedeleg – så er boka ein heilt enkel roman, om ei handfull menneske i ein liten forstad i Ohio, USA. Det er to familiar, og deira samanfletning av historier, skjebner og utvikling. Det er ganske enkelt ein roman om ulike typar menneskelege forhold, ulike syn på livet og kva ein bør få ut av det, ulike idear om fridom.

Vi er på nittitalet, i ein oppkonstruert forstad i Ohio. I denne forstaden – no by – er alt planlagt ned til minste detalj, som kva farger ein kan male huset sitt i, og at utleieboliger skal forkles som enmannsboliger for å unngå stigmatisering av å leie versus å eie. Alt har regler, og familien Richardson følger desse til punkt og prikke. Unntatt den yngste dattera, Izzy, men henne snakker ein stort sett ikkje om. Dynamikken i familien vert imidlertid satt på prøve når fru Richardson leiger ut utleieboligen sin til aleinemora Mia og hennar dotter, Pearl. Mia er ein kunstnerisk type, med eit heilt anna syn på livet. Pearl vil ha eit normalt tenåringsliv, og blir god venn med borna i Richardson-familien. Unntatt Izzy – det er Mia Izzy knytter seg til.

Ng (uttalast for øvrig «ing») skriv så himla godt. Dette er fargerikt, brutalt og vakkert. Både unge og vaksne i boka verker truverdige og komplekse, og dei framstår som heilt ekte menneske. Historia er det det same med: dramatisk, underhaldande og spennande, men samstundes jordnær og sannsynleg. Eg kjenner at eg trur på eigentleg alt i boka, og eg vil gjerne ha ein oppfølger. (Og så skal eg definitivt skaffe meg Ng si første bok, Everything I never told you.)

Eg kan ikkje seie noko anna enn at du ver så snill må stole på meg og lese denne boka. Dette er veldig overkommelig engelsk, så eg vil oppmode dei fleste til å prøve seg!

Forlag: Abacus
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«En lang, varm sommer» av Beatriz Williams

Dette var ei bok eg plukka med meg til Marrakesh, fordi eg tenkte at det alltids er greit å ha med litt lettlest lektyre på tur. Tenkte etter nokre kapittel inn i boka at dette blei ein skikkeleg forutsigbar, men underhaldande feelgoodroman, og tenkte at det passa meg bra. Eg er god i ein skikkeleg engasjerande historisk roman (og eg er spesielt glad i perioden 1900-1950, så kva var betre enn eit drama frå tjue- og tredvetalet?).

Tredvetalet. Vi er i dag i 1938, og det er sommar. Som vanleg reiser sosietetsdottera Lily Dane og familien hennar til deira faste sommerhus på østkysten av USA. Den vesle kystbyen pleide å vere hennar favorittstad i heile verda, der ho vaks opp med bestevenninna, Budgie. I år er Budgie tilbake for første gang på lenge, som kona til Nick Greenwald – Lily sin eksforlovede. I løpet av sommaren startar det å utspele seg dramatiske hendingar, og for Lily blir det heilt nødvendig å finne ut kva som eigentleg førte til bruddet mellom henne og Nick, og kva alle andre enn henne sjølv ser ut til å vite …

Eg må jo berre ete i meg orda mine om at boka var forutsigbar. Når man har lest så enorme mengder romaner som eg har, ser man ofte mønster og gjentakande trekk i plott, og eg var sikker på at eg visste kvar dette skulle gå hen. (Dette er òg grunnen til at eg ofte blir skuffa over krim, fordi eg stort sett har lest noko liknande – og dermed avslørande – før.) Men her blei eg lurt trill rundt av det forfattaren hadde på lur for karakterane sine, og det var løyst på ein truverdig og spennande måte.

Dette er ein skikkeleg velskriven, altoppslukende, dramatisk, filmatisk og enormt sjamerande roman. Kven bryr seg om at det er fire år sidan boka kom, gode bøker varer for alltid. Eg vart absolutt imponert og sugd inn i historia som folda seg ut foran meg, og om eg kjem over noko anna av Beatriz Williams, kjem eg nok til å sluke det òg.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2014

Sitat

«Broren til Hugo» av Per Knutsen

Wow, korleis har eg ikkje fått med meg Per Knutsen før? Då eg starta på lydboka tenkte eg at denne passa fint etter å nettopp ha høyrd ferdig trilogien til Roy Jacobsen. Nordnorsk, same tidsperiode. Til og med same innleser! (Nils Johnson, anbefalast!) Og eg tenkte det var eit bra alternativ til alle som trenger noko nytt etter Jacobsen. Men etter kvart syntes eg det var betre enn Roy Jacobsen. Det var som Roy Jacobsen og Carl Frode Tiller fletta saman mellom to permar.

Erkki er veslebroren til Hugo, og etter andre verdskrig veks dei opp saman i Nordland. Det er ikkje akkurat lett: faren er nazist, mora ei finsk flyktning. Dei favoriserer Hugo, om ein kan seie at nokon er favorisert. Heimen er ganske vond, med mykje banning og vald. Erkki passer ikkje inn, feminin og enkel som han kan virke for den drikkfeldige familien sin. Men når Hugo tabber seg ut i studietida, er det Erkki som vert favoritten. For ei stund.

Seriøst, dette er ei flott bok. Skikkeleg god lesning om ein skikkeleg vond oppvekst. Historia var truverdig, med alle sine stygge og vakre skildringer. Eg vil påstå at boka først og fremst handler om skam. Skam over å velge feil, over å bli utstøtt, over å ha feil tilbøyeligheter. Det er mykje skam, mykje misunning, mykje lengsel. Det er rett og slett mangel på kjærleik. Men det er ikkje berre fælt, det er mykje glede her òg. Lojalitet, ønsker om utdanning og noko meir, mot til å vere seg sjølv. Den er fin. Skikkeleg ekkel, vakker og praktfull.

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Det jenter er lagd av» av Elana K. Arnold

Leseeksemplar

Dette er ei skikkelig god ungdomsbok, ein av dei få som faktisk verker skriven for ungdom. (For det er vel ikkje berre eg som føler at veldig mange barne- og ungdomsbøker for tida eigentleg appellerer til vaksne?) Det er ei sår og fin bok om det helvetet det er å vere jente no til dags, og sjølv om det kanskje ikkje er den absolutt beste eg har lest om temaet, er det ei knallgod bok det er verdt å lese.

Nina sitt forhold på … vel, forhold, er ikkje heilt sunt. For nokon år sidan sa mora hennar til henne at det ikkje er noko som heiter ubetinga kjærleik. At det er enkelte ting som held kjærleik og forhold i live, og det er noko ein må akseptere. (Forholdet mellom mora er faktisk noko av det såraste i boka.) For Nina er dette ei sanning, så ho finn seg i det mindre hyggelige forholdet ho er i; det består hovudsakleg av sex og mangelen på telefonsamtaler. Det blir ikkje betre når det tar slutt, og han går tilbake til eksen.

Mykje av lesninga er skikkelig ekkel, ukomfortabel og ikkje minst truverdig. For alle jenter som har likt nokon som ikkje liker dei på same måten. For alle jenter som har fått hjertet sitt knust. For alle som ikkje føler seg komfortabel. For alle som har gjort ting dei angrer på. For alle som blir vaksne alt for fort.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Sitat

«Begynnelser» av Carl Frode Tiller

Leseeksemplar

Okei, alle har vel fått med seg denne, men om du ikkje har det, høyr på meg: les denne boka. Det er ei ytterst menneskeleg historie. I tillegg til Terjes liv, får vi tonnevis av informasjon og refleksjon rundt naturen, både i Noreg og på verdsbasis. Som for eksempel kva rett vi menneske har til å ødelegge naturen, slik vi held på med no i ei rasande fart. (Sjølv om naturen vil klare seg fint, det er oss og dyra vi gjer han uleveleg for.)

Boka starter med at Terje (ein trøndersk miljøverner) ligg på sjukehuset, og han har nettopp tatt sitt eige liv. Mora og systera krangler, som dei alltid gjer. Ekskona er på veg. Han trur han kanskje kan høyre dei, men kvifor ser dei ikkje på han? Terje sitt liv blir oppsummert, frå slutt til start. Han døyr, men før det har han levd. Deler av livet har vore uuthaldeleg trivielle og vanlege, og andre deler har vore så ekstreme og uvanlige, og vi opplever det stykkevis og delt. Frå døden i vaksen alder, bakover til minner frå ungdommen og barndommen.

Boka trekk deg inn, og du blir liksom litt sugd fast. Menneskenaturen og den faktiske naturen, kasta saman i ei knallgod historie. Det burde vere kjempefeil å lese ei bok som går «baklengs», men det fungerer så bra. Eg sitt igjen med så mange spørsmål, som fortsatt svirrer rundt. Kvifor fikk vi berre vite om dei delane vi fikk vite om? Kva med alle dei andre store hendingane vi veit har hendt, kvifor var ikkje dei viktige nok? Absolutt leseverdig, absolutt ei fantastisk bok. Bokmeldingane lyg ikkje, det er ei av dei beste bøkene frå 2017.

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Fleire bøker av Carl Frode Tiller finn du HER.

Sitat

«Ishavspirater» av Frida Nilsson

Leseeksemplar

Ishavspirater var kanskje den mest omsnakka barneboka fra i fjor, og fikk strålande anmeldelser. Den blei samanlikna med bøkene til Astrid Lindgren (Nilsson er svensk), og det er absolutt ikkje rart. Det er same type bok: ei farefull ferd, lojalitet, vennskap, modige barn over heile linja. Ikkje at det er ein Lindgren-kopi, men det er i same tradisjon.

Alle veit om ishavspiratene, og alle barn veit å passe seg for dei. Historiene om Hvithodes pirater som kidnapper barn og tvinger dem til å jobbe i gruven sin, men ingen trur egentlig på det. Det er jo berre eit eventyr? Det er i alle fall Siris oppfatning, helt til veslesystera vert tatt. Siris far er veeeeeldig gammal, og ho forstår at om det skal vere eit håp å få systera tilbake i live, må ho reise sjølv. Reisa gjennom Ishavet no på vinteren er livsfarleg i seg sjølv, om ein ikkje i tillegg er ei lita jente utan noko anna enn lojalitet og enorme mengder mot på vei for å utfordre den farligaste piraten i riket.

Det er et skikkelig vilt eventyr, som passer like bra for barn som for voksne! Eit par twist and turns her og der, og noko som er skikkelig fint: vaksne som kan innrømme feil og gjere sitt beste for å ordne opp. Eg synest det er ganske sjeldan at vaksne er så sårbare (foran barn) i barnebøker. Dei er enten onde eller heltar, eller kjempekjedelige. Apropos, veldig lite i denne boka var kjedelig. Den er knallgod!

Forlag: Aschehoug
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«De usynlige», «Hvitt hav» og «Rigels øyne» av Roy Jacobsen

Éin kommentar

Eg har nettopp hørt ei nydelig innlesing av De usynlige og Hvitt hav på Storytel. (Og ja, eg har bøkene fysisk òg. Eg må jo kunne sette dei i hylla etterpå?!) Og eg er litt lei meg for at eg enten må vente lenge på lydboka til Rigels øyne, eller så må eg lese den uten den fantastiske nordnorsken. Dilemma. (Vel, når dette blogginnlegget vert posta, er det ganske openbert kva eg landa på: lydboka.)

I De usynlige møter vi den vesle jenta Ingrid Barrøy som veks opp på (trommevirvel) nordlandsøya Barrøy på starten av 1900-talet. (Eg trur i alle fall det er Nordland. Geografi er ikkje mi sterke side.) Ho har ein kanskje ganske vanleg og unik oppvekst på den knøttlille øya med den knøttlille familien sin. Vi følgjer ho frå småbarnsalder, gjennom knytting av sterke band, store tabber, små sorger og enorme gleder; frå barnsbein til skulealder, til ho reiser i teneste etter konfirmasjonen sin.

I Hvitt hav er Ingrid blitt ei vaksen kvinne og bur no åleine på Barrøy. Ho er einsam, og livet er ikkje slik ho hadde forestilt seg det. Andre verdskrig har nådd Nord-Noreg, og den har nådd Barrøy. Ingrid sitt liv vil for alltid bli påverka av ein episode med ein russer, innleggelse på institusjon og ansvaret ho tek på seg når ho vert utskriven.

Rigels øyne var den eg likte minst. Kanskje fordi eg høyrde den så lenge etter dei to andre? (Eller kanskje eg ville synes den var endå dårlegare om eg hadde hørt den rett etter?) Eg synest ikkje handlinga var så fantastisk. Eg misliker generelt bøker som berre er ei reise, spesielt når reisene berre består av nye mennesker som er ville karakterer. (Er ikkje det berre ei dårleg unnskyldning for lite handling? En slags ukreativ måte å skape handling på?)

Handlinga er ikkje eigentleg poenget i desse bøkene, det fantastiske her er språket og formidlingsevna til Jacobsen. Det er så utruleg levande og han mestrer å skildre både dei små og store tinga så veldig fint. Uansett om eg ikkje var like gira på bok nummer tre, er det uansett ein fantastisk trilogi som fortener å bli lest av mange.

Eg kan jo òg legge til at dette var mitt første møte med Jacobsen, men det blir ikkje det siste. Eg har allerede gått til innkjøp av Vidunderbarn. (Men når eg får tid til å lese den, er eit anna spørsmål.)

Forlag: Cappelen Damm
Utgivelsesår: De usynlige (2013), Hvitt hav (2015), Rigels øyne (2017)

Sitat

«Hun ba om det» av Louise O’Neill

Leseeksemplar

Okei, eg er faen så sint no. (Kva er infuriating på norsk?) Denne boka har frustrert meg til tårer. Eg blir litt kvalm av heile greia, mest fordi dette er realiteten for mange, mange jenter. (Og gutter.) LES.

Emma O’Donovan er eit ganske kjipt menneske. Ho er tvers igjennom ei bitch. Ho er kjip mot vennene sine (sånn faktisk kjip, typ seier ting ho veit vil såre dei), flørter med kjærastane deira og trur absolutt alle synes ho er dritdeilig. Det er ganske vanskeleg å like henne. Og når det kjem til stykket – når det skjer, når bildene vert spreidde, når ho berre er ei skamlaus hore – viser det seg at ikkje så mange faktisk liker henne heller. For kven bryr seg om «sluten, bitchen, hora» Emma O’Donovan? Ho ba jo om det.

Eg liker veldig godt at O’Neill gjer hovudpersonen så lite likandes i starten. At man misliker ho, men likevel føler en dyp sympati når det verste skjer. At man synes ho er ein usikker person, ein dårleg venn, et trist menneske, men likevel er på hennar side. (Som man burde.) Dypdykket inn i Emmas sinn er faen så vondt. Måten mora behandler henne både før og etter, korleis faren tek avstand til ho, det faktum er at broren – som absolutt ikkje har eit ansvar – er den einaste som tek det.

OG SLUTTEN. Eg skal ikkje avsløre noko, men eg gråt på slutten. Samfunnet vårt har eit enormt problem med korleis vi ser på kvinners seksualitet, og alle som meiner noko anna er ignorante. Eg vil påstå at denne boka er realistisk, i alt frå handlinga til skrivestilen. (Som alle gjentakelsene, eg vil tru det er slik det kjennest når du kun kan tenke på éin ting.) Fantastisk vond, truverdig og hjerteskjærende.

Forlag: Kagge
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Louise O’Neill finn du HER.

Sitat

«The Dead Ex» av Jane Corry

Leseeksemplar

Då er den tredje boka til Jane Corry sluppen! And oh boy, så spent eg var!! Eg verkeleg digga dei to første bøkene hennar, My Husband’s Wife og Blood Sisters (spesielt den siste der), og eg kan ikkje sei at denne skuffa heller. Ho skriv veldig «engelsk», slik at du veit mykje av handlinga før du starter å lese. Men det som set ho i same bås som Clare Mackintosh og gjengen, er jo at ho klarer å sette ein skikkeleg fin liten twist på slutten av historia.

Vicki har eit ganske kjipt liv. Ho er ufrivillig nyskilt, mannen har ny kone, Vicki tener omtrent ingenting på karriera som aromaterapist, og i tillegg har ho alvorleg epilepsi som gjer at ho av og til mister hukommelsen nokre timer. Å vere disponert for hukommelsestap er ikkje særleg gunstig når politiet dukker opp og spør om du veit kor den sakna eksmannen din er – spesielt ikkje når dei trur du har drept han og lyg om at du mister hukommelsen for å skaffe deg alibi. Du veit, det vanlege.

IGJEN, denne dama lurte meg fleire gonger. Eg konspirerte så godt eg kunne basert på infoen eg fekk, eg traff sånn ca på eit par ting, men flautt nok ikkje heile greia. Eller, er det eigentleg flautt når ho klarer det kvar gong? Då viser det jo berre at ho skriv godt. Og så er det jo akkurat det som er poenget med psykologiske thrillerar: du vil klare å gjette plottet, men samstundes er boka heilt øydelagt om du klarer det. Anbefalast verkeleg! Kun å få på engelsk, då.

Forlag: Penguin
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Jane Corry finn du HER.

Sitat

«The Alice Network» av Kate Quinn

I det siste har eg (tilfeldigvis) lest mange romaner basert på sanne historier frå første halvdel av nittenhundretallet. (Og gudbedre kor mykje fantastisk og fælt som har hendt i «det store århundret»!) Og alle har faktisk vore veldig gode, men dette er utan tvil den beste. Det tok meg usedvanlig lang tid å komme gjennom den, for eg orka ikkje tanken på å skumlese ei einaste side. Når eg først sette meg ned med boka, forsvann eg inn i historia på eit par sekund og sleit med å stoppe.

Under første verdskrig vert den unge kvinna Eve rekruttert til spionasje for England, utplassert i Frankrike som ein del av (det høgst reelle) spionnettverket til Alice Dubois. Livet som spion er mykje mindre glamorøst enn ein skulle tru, og Eve, AKA Marguerite, må ofre mykje av seg sjølv for å smugle informasjon om tyskarane til sine overordna. Og ikkje alt som skjer i krigstid er mogleg å komme over.

Andre verdskrig er nyleg slutt, og nitten år gamle Charlotte leiter etter sitt franske søskenbarn som på mystisk vis forsvann under krigen. Det er liten hjelp å få i søket sitt, men Charlotte er ei jente som ikkje  bryr seg mykje om kva andre meiner og seier. Ho er sterk, intelligent og sta – alt ei ung kvinne ikkje burde vere på første halvdel av nittenhundretallet. Og desse egenskapene er det som fører ho ut på ei totalt kaotisk reise (eller jakt) gjennom Frankrike med eit endå meir kaotisk reisefølge.

Så, om det ikkje var openbert allereie, så anbefaler eg denne boka ekstremt høgt! Du bør vere ganske så OK i engelsk, elles trur eg det kan opplevast litt tungvint. (Men fortvil ikkje, den norske utgåva er her om ein månad!) Men for meg var boka i alle fall spenning og drama frå ende til annan, full av mørk humor, sterke kvinner og overlevelsestrang. Ei seriøst fantastisk historie, bygd på grusomme realiteter.

Forlag: William Morrow
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«De tapte barna» av Rosanna Ley

Leseeksemplar

Ley er så flink til å skape stemninger og inspirere. (Så flink faktisk, at to år etter å ha lest Safranhuset, skal eg endeleg reise til Marokko. Og eg gler meg heilt vilt.) Og for ei evne til å formidle! Den sanne historia denne boka er basert på, rysta meg verkeleg. Faktisk slik at eg måtte fortelle alle i nærheten om det; «VISSTE DU AT…!?».

Boka (som så mange andre for tida) fokuserer på ei fortidshistorie og ei notidshistorie som blir fletta saman. Den eine historia foregår i Spania under borgerkrigen, der unge Julia blir sendt i kloster for å vere trygg (men eigentleg fordi foreldra vil sleppe å betale for maten hennar). Medan ho er i klosteret blir ho sendt til fødeklinikken til dr. Lopez, ein respektert, kristen mann som hjelper «falne kvinner». Men Julia synes noko ikkje stemmer; er det ikkje alt for mange babyer som dør på klinikken?

I vår tid har den unge journalisten Ruby endeleg klart å ta skrittet å gå ut av eit dødt forhold, og prøver å gå vidare frå foreldras død eit halvt år etter motorsykkelulykka dei var i. Men når ho rydder ut av familieheimen, oppdager ho ei skoeske med bilder av ei ukjent ung kvinne, med ein ukjent baby på ei ukjent strand. Kven var denne kvinna og babyen som foreldra har gøymt bilder av i skapet sitt?

Eg kan ikkje sei noko anna enn at eg verkeleg koste meg med boka. Det er ei velskildra historia med truverdige karakterer. Men så har jo eg ein forkjærlighet for historiske romaner basert på ekte historier. Om du liker den type bøker, så er Ley ein av dei beste i sjangeren.

Forlag: Bazar
Utgivelsesår: 2018

Fleire bøker av Rosanna Ley finn du HER.

Sitat

«Jeg er ikke …» av Martina Gaux

Leseeksemplar

Oooh, dette er ei bok eg ikkje veit korleis eg kan fortelje så mykje om utan å spoile. Så eg skal halvvegs spoile litt. (Sjølv om eg ikkje synest det er spoiling når det er veldig openbert for alle unntatt hovudpersonen.)

Norske Ryan vakner opp på gata i New York etter å ha blitt påkjørt og mista hukommelsen. Ho er vilt forvirra og prøver å hugse, så ho kan passe inn i livet sitt. Men noko er gale med måten folk snakker til henne, noko er gale med kroppen hennar, noko er gale med leiligheta hennar. Kvifor sender mora brev om at faren sakner sonen sin? Kvar er broren hennar blitt av? Kvifor har ho desse klumpane i skrittet etter påkjørselen, og galast av alt: kvifor vil ingen fortelje henne om denne broren hennar og kvar han er blitt av?

No har eg avslørt så lite eg kan, men om du er oppegåande har du kanskje gjetta deg fram til kvar broren hennar er blitt av allereie. Eg synest i alle fall det var innlysande frå første kapittel. Det er alltid litt kjedeleg når det er slik, men det kan forsvaras med at det er ei lærerik bok. Det var òg ei ganske god bok, sjølv om hovudpersonen verka litt dummare enn ho burde vere for alderen, og det er sånne ting som irriterer meg. Så ikkje toppkarakter altså, men litt meir enn midt på treet.

Forlag: Gyldendal Norsk Forlag
Utgivelsesår: 2016

Sitat

«Windfall» av Jennifer E. Smith

Dette var ei bok eg kjøpte inn til engelskavdelinga då eg jobba i Norli, eigentleg basert berre på omslaget. (Det er jo dødsfint?!) Så eg kjøpte den med meg, men har ikkje rukke å lese den før no. Men på ferietur trengte eg noko litt jentete og fluffy, så når alle dei «jentete» YA-forfattarane (typ Jenny Han) sa at denne var fin, då tenkte eg at det var akkurat det eg trengte. OG det var det!

Alice har hatt verdens verste flaks. Då ho var åtte døydde mora, og då ho var ni døydde faren. No er ho atten, og dei ni siste åra har ho budd med tanta, onkelen og fetteren, Leo. Når Alice og Leos bestevenn, Teddy, feirer bursdag, gir Alice han ein lottokupong. Lite visste ho at han ville vinne 141 millionar dollar. Liva deira er forandra for alltid, og Alice kan ikkje fortelle Teddy at ho har vore forelska i han i tre år. Alt er for komplisert no, og vennskapet smuldrer opp bit fot bit.

Dette er ein skikkelig flott ungdomsroman om vennskap, den første kjærleiken, å ta sine eigne val og kva godt ein kan gjere om ein har moglegheita. Det er faktisk ei veldig velskriven bok, og eg koste meg heilt utruleg med den. Kvar gong eg sette meg ned for å lese i den, forsvann eg heilt inn i min eigen verden. Anbefalast på det absolutt varmaste!

Forlag: Delacorte Press
Utgivelsesår: 2017

Sitat

«The People at Number 9» av Felicity Everett

Eg synest det er ganske frekt av alle som har blurbs på både fram- og bakside å kalle dette ein suspense novel. Det er i alle fall ikkje det her eg ser på som spenning. Fader for ei traurig bok. Det er sånn sett ei interessant analyse av eit jævkla usunt vennskap, men når hovudpersonen er sånn ein tragisk wannabe utan nokon anna substans, så vil eg grave meg ned.

Lou og Gavin har flytta inn i nabohuset til Sara og Neil. Lou er filmskaper, Gavin skulptør. Dei er bohemske, intellektuelle, interessante. Sara blir desperat etter å bli venn med dei, spesielt Lou. Ho dumper sine meir konvensjonelle venner, gjer alt Lou ber henne om, for no er ingen andre bra nok. Ikkje ein gong ektemannen. Ho totalt ignorerer folk som hinter (eller seier rett ut) at Lou berre bruker henne, men ho høyrer ikkje på det øyret.

Om du synest det plottet høyrest spennande ut, må eg dessverre skuffe deg. Det kunne kanskje vore det, men det skjer fint lite. Stort sett er det Sara som går rundt og klager over at ektemannen ikkje passer inn med dressen sin, at folk ikkje forstår henne, at ho er Lous beste venn og blir fornærma om nokon andre kjenner henne betre. Hjelpes for ei sutrete og hjelpeløs dame.

Eg merka at denne omtala blei ganske så sutrete òg, men eg orker ikkje sånne bøker. Eg har eigentleg ikkje tid til det heller, så eg må begynne å velge ut litteraturen eg les litt meir nøye. Så Sophie Hannah og Lisa Hall, synd at det anbefalte den så høgt og som sååå spennande; Eg kjem i alle fall ikkje til å lese dykkar bøker om det er det her de ser på som god litteratur.

Forlag: HQ
Utgivelsesår: 2017